گشت پرنده نگری دی ماه؛ پارک جنگلی ناژوان

پارک جنگلی ناژوان

پارک جنگلی ناژوان با زمین های کشاورزی، باغ‌ های دو سویه، رودخانه زاینده رود و همچنین به دلیل دارا بودن پوشش گیاهی وسیع و درختان مختلف، در دل شهر زیستگاه بسیار مناسبی برای انواع پرندگان به خصوص گنجشک سانان به وجود آورده است و در تمام طول سال شاهد گونه های مختلف پرندگان در این پارک جنگلی هستیم.

ناژوان كنوني با ۱۲۰۰ هكتار وسعت، در منتهي اليه شمال غربی اصفهان واقع شده است و متشكل از رودخانه و ۱۰ مادي سرچشمه گرفته از آن كه توسط اراضي كشاورزی، باغ های دو سويه و رودخانه زاينده رود با توسعه شهری محصور شده است می باشد.

در تاریخ 27 دی ماه 1398 برنامه گشت پرنده نگری برای مشاهده پرندگان اصفهان در پارک جنگلی ناژوان توسط انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم و همراهی 15 نفر و 2 پرنده بان جوان برگزار شد.

این برنامه پرنده نگری به مدت 3 ساعت و 10 دقیقه ( 7:50 صبح الی 11 صبح) به طول انجامید. شروع مسیر از ابتدای کوچه آشنستان و پایان آن تپه بزرگ جزیره مانندی در وسط رودخانه زاینده رود بود. در این پیمایش شرکت کنندگان با خانواده های مختلفی از جمله دم جنبانکیان (دم جنبانک خاکستری، پی پت و ..)، توکایان (سینه سرخ اروپایی، توکا باغی و …) و چرخ ریسکیان (چرخ ریسک بزرگ) آشنا شدند و مشاهده کردند.

در طول مسیر دسته های بزرگی از کاکایی سرسیاه دیده شد که به علت باز شدن مجدد آب زاینده رود به سمت قسمت ابتدایی جریان آب در حال حرکت بودند. برخی از پرندگان موجود در این پارک جنگلی مانند مرغ مینا و طوطی طوق صورتی از جمله پرندگانی هستند که بومی این منطقه نبوده و حضورشان به عنوان گونه مهاجم به دیگر پرندگان آسیب می رساند. اعم از اشغال لانه های دیگر پرندگان و شکار جوجه و تخم آنان.

در انتهای مسیر لانه دارکوب و لانه غیر فعال چرخ ریسک پشت بلوطی به شرکت کنندگان نشان داده شد و در پایان علاوه بر پرندگان به شرکت کنندگان گونه سنجاب ایرانی نیز نشان داده شد و توضیحاتی در مورد علت حضور این گونه در این پارک جنگلی داده شد. (هزینه این برنامه برای شرکت کنندگان 9 هزارتومان بود)

 

گونه های مشاهده شده در این برنامه:

1.چرخ ریسک بزرگ 2. کاکایی سرسیاه 3. سینه سرخ اروپایی 4. چک اروپایی 5. سهره جنگلی 6. سهره دمگاه سفید 7. توکا گلو سیاه 8. توکا پهلو قرمز 9. دم جنبانک ابلق 10. دم جنبانک خاکستری 11. دارکوب سوری 12. پیپت تالابی 13. سسک بیدی 14. سسک چیف چاف 15. سارگپه 16. عقاب دشتی 17. قرقی 18. سار 19. طوطی 20. قمری خانگی 21. کلاغ ابلق 22. کلاغ سیاه 23. زاغی 24. گنجشک خانگی

“آب باز شد، پرنده ها برگشتند”؛ توهمی که خطرناک است!

پرنده های مهاجر منتظر مدیریت غیر اصولی و غیرمحیط زیستی ما نمی مانند تا هر زمان رودخانه باز بود برگردند!

زاینده رود یک ایستگاه و استراحتگاه بین راهی از شمال به جنوب است. با خشک کردن زاینده رود پل ارتباطی در مسیر مهاجرت پرندگان را از بین می بریم. بسیاری از پرندگان مهاجر در مواجهه با زاینده رود خشک تلف می شوند و برگشتی برای آن ها وجود ندارد.

آنچه باید به آن توجه داشت این است که پرندگان مهاجر و نوع مهاجرت آن ها در یک طیف قرار می گیرد. از یک سو پرندگانی هستند که به صورت انتخابی مهاجرت می کنند و از سوی دیگر پرندگانی که به صورت ژنی مهاجرت می کنند. پرندگانی با مهاجرت انتخابی، زمانی که رودخانه یا تالاب یا …. خشک شود به جستجوی محل بعدی می پردازند، اگر محلی که پیدا می کنند خشک نشود می مانند. سمت دیگر طیف، پرندگان با مهاجرت ژنی بر اساس زمانبندی و مسیر مشخص مهاجرت می کنند. اغلب پرنده ها بین دو سر این طیف قرار دارند.

 

پرندگانی که مسیر و زمان مهاجرتشان مصادف با خشکی زاینده رود می شود در بسیاری از موارد تلف می شوند. این پرنده ها طبق زمانبندی قبلی وارد زاینده رود می شوند و اگر نتوانند منبع آب جایگزینی نظیر رود یا تالاب فصلی پیدا کنند، از بین می روند. مسئله ای که اهمیت دارد میزان ذخیره ی چربی این پرنده ها در مسیر مهاجرت است، آن ها به میزانی چربی ذخیره می کنند تا به مقصد بعدی برسند و وقتی با مقصد خشک شده روبرو می شوند برای یافتن مقصد جدید با کمبود چربی مواجه شده و دچار مشکل می شوند.

وقتی زاینده رود به صورت دوره ای باز و بسته می شود باعث افزایش تلفات پرنده ها می شود. همزمانی باز بودن زاینده رود با زمان ورود پرندگان مهاجر باعث ماندن این پرنده ها در رودخانه می شود. زمانی که بعد از مدتی جریان آب رودخانه قطع می شود بسیاری از این پرنده ها تلف می شوند. بعد از این بسته شدن و خشکی، با جاری شدن مجدد آب، پرنده ها بر نمی گردند.

حدود 10 درصد پرندگان مهاجری که به زاینده رود می آیند تا پایان زمستان می مانند و زمستان گذاری آن ها نیز در زاینده رود است اما حدود 90 درصد پرندگان مهاجر فقط برای استراحتی کوتاه، موقتی و بین راهی زاینده رود را انتخاب می کنند و بعد از آن به محل بعدی می روند و خشکی زاینده رود در همان مدت کوتاه حضور آن ها باعث می شود نتوانند به مسیر مهاجرتشان ادامه دهند.

 

در گذر زمان و طی سال های گذشته که همواره زاینده رود در معرض خشک شدن قرار داشته است حضور بسیاری از گونه ها را به طور کامل از دست داده ایم. اغلب زمان هایی که رودخانه خشک شده است مصادف با زمان ورود یا حضور پرندگان مهاجر بوده است که این خشک شدن ها باعث شده یا تعداد زیادی از آن ها تلف شوند یا دیگر از این مسیر مهاجرت نکنند. از جمله پرنده هایی که در گذشته جمعیت قابل توجهی از آن ها در زاینده رود دیده می شده است و امروز دیگر نیست می توان به خروس کولی، اردک نوک پهن، باکلان، اردک تاجدار، اردک سرحنایی، اکراس سیاه، گیلانشاه بزرگ و … اشاره کرد.

آنچه باعث می شود مردم به اشتباه تصور کنند بعد از جاری شدن مجدد زاینده رود پرنده های مهاجر بر می گردند حضور پرندگانی است که مردم به آن ها مرغ دریایی میگویند. این پرنده ها که اسم صحیح آن‌ها کاکایی است به صورت انتخابی مهاجرت می کنند و هر زمان آب را ببینند به آن سمت می روند. اما می توان گفت در میان پرندگان مهاجری که وارد زاینده رود می شود فقط کاکایی ها کاملاً آن سر طیف مهاجرت قرار دارند و انتخابی مهاجرت می کنند. مهاجرت بقیه پرنده ها به صورت ژنی بوده و به همین دلیل خشکی زاینده رود کاهش جمعیت آن ها را در پی دارد.

تغییر لوگوی آوای بوم

لوگوی آوای بوم

لوگوی هر تشکل و سازمانی، نمادی از هویت و همبستگی اعضای آن است. آوای بوم نیز از تیر ماه سال ۹۴ که فعالیت خود را آغاز نمود، نشانی را با توجه به نام و هویت خود برای فعالیت های خود برگزید. در طول این سال ها، این لوگو برای اعضای این انجمن نمادی بود از تلاش و همیاری برای رسیدن به هدف حفاظت موثر تر پرندگان سرزمین.

آوای بوم در سال جاری از یک موسسه غیر تجاری به طور رسمی به یک سازمان مردم نهاد مبدل گشت. همچنین با توجه به نوع فعالیت های این مجموعه در طول سال های گذشته، نام سازمانی این مجموعه از “موسسه پرنده شناسان آوای بوم” به ” انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم سرزمین” تغییر یافت. این تغییر نام و هویت ثبتی مجموعه در کنار برخی از مشکلات فنی لوگوی پیشین مجموعه، آوای بوم را بر آن داشت که لوگوی خود را تغییر دهد.

در این راستا از همراهان آوای بوم که در زمینه طراحی لوگو متخصص یا دارای تجربه بودند راهنمایی های بسیاری گرفته شد و طرح های پیشنهادی دریافت گردید. در نهایت خانم نعیمه وجدانی، گرافیست حرفه ای ساکن شهر تهران، لوگویی را برای ‌آوای بوم طراحی و پیشنهاد داد که پس از رای گیری در هیئت مدیره با کسب تمامی آرای موافق به عنوان لوگوی جدید آوای بوم انتخاب گردید.

در نام آوای بوم، بوم به دو معنی “جغد” و “سرزمین” میباشد. لوگوی جدید این موضوع را در نظر گرفته و از عناصر هر دو معنی در آن استفاده گردیده است. آوای بوم بدین وسیله مراتب قدردانی و تشکر خود را از خانم نعیمه وجدانی که داوطلبانه نماد جدید آوای بوم را طراحی نمودند اعلام میدارد.

همکاری پلیس فتای استان اصفهان در شناسایی مجرمین خرید و فروش حیات وحش

گونه های حیات وحش کشور، گنجینه ی طبیعی کشور محسوب گردیده و پاسداشت آن، پاسداشت از میراث طبیعی میباشد. هرگونه شکار، صید و خرید و فروش حیواناتی که در طبیعت ایران زندگی میکنند نیاز به کسب مجوز داشته و در غیر اینصورت غیر قانونی است. طبق ماده ی ۷ و ۱۰ قانون شکار و صید، افرادی که اقدام به انجام این جرایم نمایند، فارغ از اینکه محل جرم در فضای اینترنت بوده یا در فضای فیزیکی باشد، مشمول این قانون گرده و مجرم علاوه بر پرداخت مبلغ جریمه ی مشخص هر گونه ی شکار یا صید شده، به جزای نقدی مضاعف و یا حبس از یک الی شش ماه محکوم میگردد. تشخیص جرم و پیشگیری از وقوع جرم در فضای اینترنت و شبکه های اجتماعی از جمله وظایف و اختیارات پلیس فتا است.

خرید و فروش حیوانات و پرندگان در فضای مجازی

در سال های اخیر متاسفانه شاهد افزایش فعالیت قاچاقچیان و صیادان و شکارچیان حیات وحش در فضای مجازی و شبکه ی اینترنت بوده ایم. در حال حاضر بسیاری از افراد در وبسایت های مختلف و یا شبکه های اجتماعی، مبادرت به خرید و فروش گونه های وحشی و کسب مال نامشروع از این طریق می نمایند که آسیب بعضا غیر قابل جبرانی را به طبیعت و محیط زیست کشور وارد می آورد.

همکاری فتا در زمینه شناسایی و بازداشت مجرمین

با توجه به این مهم، انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم سرزمین در تاری ۱۴ دی ماه ۱۳۹۸، نامه ای را به پلیس محترم فتای استان اصفهان تقدیم نمود و از آن مرجع محترم تقاضای افزایش اقدامات پیشگیرانه در ارتباط با خرید و فروش گونه های وحشی را خواستار شد. فتای استان اصفهان به سرعت به این نامه پاسخ داده و پس از مذاکرات انجام شده، این مرکز محترم قول همکاری کامل در این ارتباط با انجمن های زیست محیطی و فعالان عرصه ی حفظ حیات وحش کشور را داد.

در این ارتباط از تمامی دوستداران حیات وحش و طبیعت کشور تقاضا میگردد در صورتی که در فضای مجازی و وبسایت های مختلف، متخلفانی را مشاهده یا شناسایی نمودند که در سطح استان اصفهان اقدام به خرید و فروش گونه های وحشی مینمایند، هرچه سریع تر موارد را به این انجمن یا به صورت مستقیم به پلیس فتا استان اصفهان اطلاع دهند.