تشکر آوای بوم از شهرداری اصفهان بابت عدم دخالت در اکوسیستم رودخانه

در طول سال های گذشته شاهد آن بوده ایم که در زمان وجود آب در رودخانه ی زاینده رود، شهرداری اصفهان در محدوده ی شهر اصفهان اقدام به از بین بردن پوشش گیاهی حاشیه ی آب میکرد. این موضوع بعضا آسیب هایی جدی را به تنوع زیستی رودخانه در این محدوده وارد می آورد. در طول سال ۹۹ شاهد آن بودیم که شهرداری اصفهان کمترین دخالت را در اکوسیستم رودخانه وارد آورده و زیبایی رودخانه به همین دلیل دوچندان شده است. ضمن آنکه در سال جاری شاهد افزایش محسوس تعداد پرندگان بهاری و تابستانی در رودخانه بودیم به گونه ای که حتی در چندین نوبت زادآوری پرندگان آبزی بزرگ جثه در محدوده ی شهر اصفهان مشاهده شد.

به همین مناسب آوای بوم بر خود دانست تا از این تغییر رویه ی شهرداری اصفهان تشکر رسمی به جا آورد. در همین راستا نامه از طرف انجمن به شهرداری اصفهان تقدیم شد که متن آن در زیر آمده است:

نامه ی انجمن آوای بوم به شهرداری اصفهان

جناب آقای دکتر نوروزی
شهردار محترم اصفهان
موضوع: تقدیر از مجموعه شهرداری اصفهان بابت عدم تخریب پوشش گیاهی رودخانه زاینده رود

با سلام و احترام
رودخانه بخشی مهم از یک اکوسیستم سالم است که خود منشا ایجاد یک چرخه ی غذایی در زیستگاه مختص به خود است. دست بردن در هر جزء این اکوسیستم میتواند در نهایت منجر به تغییراتی جدی شود که کاهش جمعیت گونه های گیاهی و جانوری را در پی دارد. پوشش گیاهی درون و حاشیه¬ی رودخانه ی زاینده رود یکی از مهم ترین بخش های اکوسیستم این رودخانه است که تضمین کننده بقا و زادآوری بسیاری از گونه¬های جانوری است. در سال¬های گذشته از بین بردن این پوشش گیاهی توسط ارگان های ذیربط بعضاً آسیب های جدی به آن زده است.
در سال ۹۹ شهروندان اصفهان شاهد کمترین آسیب به اکوسیستم طبیعی رودخانه بوده¬اند و این امر باعث شده است که نه تنها شهروندان شاهد تنوع زیستی فوق العاده¬ی وابسته به حیات این رودخانه باشند، گونه های ارزشمند جانوری این رودخانه نیز توانستند به سبب عدم از بین رفتن پوشش گیاهی، اغلب زادآوری موفقی را پس از سال¬ها در بستر این رودخانه در شهر اصفهان داشته باشند.
در همین راستا، انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم بدین وسیله مراتب قدردانی خود از شهرداری محترم اصفهان بابت عدم دخالت در اکوسیستم رودخانه ی زاینده رود و عدم قطع و از بین بردن پوشش گیاهی حاشیه¬ی رودخانه در سال ۹۹ را اعلام می¬دارد. به این امید که این رویه در سال¬های آتی نیز ادامه داشته باشد.

با آرزوی موفقیت و بهروزی
هیأت مدیره ی انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم سرزمین
رونوشت: خانم دکتر مرتضایی نژاد؛ مدیرعامل محترم سازمان پارک ها و فضای سبز

دریافت تصویر نامه ی ارسالی به شهرداری اصفهان

 

پلیکان های ایران

هر پرنده نگر یا دوستدار حیات وحش و پرندگانی, از دیدن پلیکان ها به وجد می آید. مگر میشود دیدن پرنده ای که در کارتون های کودکی میدیدیم, در دنیای واقعی هیجان انگیز نباشد؟! پلیکان های ایران را میشناسید؟ چند گونه از این پرنده در دنیا وجود دارد؟ غدای پلیکان ها چه چیزی است؟ در این مطلب با پلیکان پا خکستری (پلیکان خاکستری) و پلیکان سفید آشنا خواهیم شد.

  • نام پرنده: پلیکان
  • نام علمی: Pelecanus
  • تغذیه: گوشتخوار
  • طول عمر: 10 تا 25 سال
  • سایز پرنده: بدن 150 – 175 cm / طول دو سر بال: 2- 3 m

همه ما پلیکان ها را با کیسه گلوی آنها به یاد می آوریم. کیسه الاستیکی که برای گرفتن ماهی از آن استفاده میکنند. البته هر گونه راه و روش منحصر به فرد خود را دارد.

رفتار و ماهی گیری پلیکان ها

بسیاری از پلیکان ها با شنای گروهی و با همکاری یکدیگر ماهی گیری میکنند.
اغلب؛ کل گروه به صورت U شکل روی سطح آب قرار میگیرند و با زدن بال های خود بر روی آب, ماهی ها را محاصره میکنند و به سمت کم عمق آب میکشانند.
آنگاه به راحتی ماهی ها را وارد کیسه دهانی خود میکنند.
این پرندگان, ماهی ها را در کیسه دهانی خود نگه نمیدارند. بلکه فقط برای ماهی گیری از آن استفاده میکنند و زمانی که ماهی را گرفتند, دهان خود را تخلیه میکنند و با سرعت فقط ماهی را میگیرند و میبلعند.

  • پلیکان سفید آمریکایی میتواند تا 3 گالن آب را در دهان خود نگهدارند.
  • والدین پلیکان ها منقارخود را باز میکنند و جوجه ها با بردن منقار داخل دهان مادر, غذا میخورند.

این پرندگان از بزرگترین پرندگان آبزی هستند.
8 گونه متفاوت از پلیکان ها در تمام جهان, به جز آنتراکتیکا وجود دارد. کشور ما فقط دو گونه از این پلیکان ها رو میزبانی میکند.

 

پلیکان های ایرانپلیکان های ایران

  1. پلیکان پا خکستری (پلیکان خاکستری)
  2. پلیکان سفید

متوسط طول عمر این پرندگان در طبیعت حدود 10 تا 25 سال است. این عدد در اسارت به 54 سال هم رسیده است.

شناسایی پلیکان ها

دیدن و شناسایی پلیکان ها بسیار راحت است. زیرا تنها پرندگانی هستند که زیر منقار خود کیسه دارند.
از طرفی پلیکان ها جثه بزرگی دارند و پاهای کوچک, به همین دلیل خارج از آب مانند دست و پا چلفتی ها قد برمیدارند.
اما به لطف پنجه های پره دارشان, در آب بسیار قدرتمند حرکت میکنند.

  • بزرگترین پلیکان, گونه پا خاکستری است که 1.6 الی 1.8 تر اندازه طول این پرنده است.
  • سنگین ترین پلیکان, گونه پلیکان سفید بزرگ است که وزن آن به 9 تا 15 کیلوگرم میرسد.
  • از بین 8 گونه در دنیا میتوان از نظر کوچکی, پلیکان قهوه ای را نام برد. این پرنده 1 تا 1.5 متر قد دارد و وزن آن حدود 3.5 کیلوگرم میباشد.
  • پلیکان ها بسته به گونه در مکان های مختلف لانه سازی میکنند. اما لانه سازی آنها مانند یک کلونی است. درختان, بوته ها یا حتی روی زمین میتواند مکانی برای لانه سازی این پرندگان باشد. فرآیند لانه سازی را نر و ماده به یک اندازه انجا میدهند.
    در فصل زادآوری کلونی این پرندگان ممکن است شامل بیش از 100 فرد باشد.
  • پلیکان های نر از تاکتیک های مختلفی برای جذب ماده استفاده میکنند.
    برخی از نر ها رنگ پرهایشان تغییر میکند و گاها رنگ منقار و کیسه زیر دهانشان نیز تغییر میکند.
  • تک همسر سالانه هستند. به این معنا که در فصول جفت گیری همسر جدیدی انتخاب میکنند.
  • پلیکان ماده بین 1 تا 3 تخم میگذارد اما اگر شرایط بسیار مناسب باشد, تخم گذاری به 4 تا 5 عدد نیز میرسد.
    همچنین 28 تا 36 روز زمان میبرد تا جوجه ها سر از تخم در آورند.
  • اغلب اولین جوجه ای که سر از تخم در می آورد بزرگتر از دیگر خواهر و برادر هایش است. بنابراین در نبرد غدا گرفتن از مادر خود بیشتر از دیگران پیروز میشود. زمانی که جوجه ها بزرگتر میشوند باید خودشان از دهان مادر غذا بردارند.
    در ماه اول والدین این پرندگان تا 30 مرتبه در روز به جوجه های خود غذا دهند.
    6 الی 8 هفته جوجه ها میتوانند بپرند, شنا کنند و تمرین شکار کنند. پلیکان ها در 10 الی 12 هفتگی دیگر در از لانه خارج شده اند اما نه به طور کامل, چراکه به ندرت توسط والدین تغذیه میشوند.
    این پرندگان در سن 3 یا 4 سالگی بالغ میشوند.

پلیکان های ایران

تهدید پلیکان ها

پلیکان های ایران یا جهان فرقی ندارد, این پرندگان بسیار بزرگ و سنگین وزن هستند. به همین دلیل به سختی توسط حیوانات دیگر شکار میشوند.
اما پلیکان های آسیب دیده طعمه ای برای پستانداران بزرگ یا حتی سگ و گربه ها هستند.
فراموش نکنید که انسان ها در هر شرایطی میتواند آسیب زا باشند از تخریب محل زندگی این پرندگان تا شکار پلیکان ها برای استفاده از پر ها و گوشت آنها.
در موارد بسیار زیادی پرندگانی مانند کاکایی ها با نوک خود بر سر پلیکان ها ضربه میزنند تا غذای آنها را بدزدند.

بقایای یک فسیل مربوط به 30 میلیون سال پیش شباهت هایی به گونه های امروزی دارد که نشان از قدمت این گونه است.

کلام آخر

تغذیه پلیکان ها چیست؟ زیستگاه پلیکان ها کجاست؟ هر آنچه در مورد پلیکان ها جالب انگیز بود را دراین مطلب برایتان نوشتیم. شما هرزمان که پلیکانی دیدید, میتوانید در اپلیکیشن eBird آنها را ثبت کنید. اگر پرنده نگری کرده اید و پلیکان های ایران را دیده اید از تجربیات خود برای ما بنویسید. در قسمت نظرات این پست هراه شما خواهیم بود.

پرندگان در قرآن

با نگاهی به قرآن متوجه می‌شویم که پرندگان در قرآن کریم جایگاه خاصی دارند. در برخی از سوره‌ها به صراحت به شگفتی دنیای پرنده در قرآن اشاره شده است. همچنین گفت‌و‌گوی حضرت سلیمان با پرندگان در قران آمده است. در مورد پرنده و برخی از حواس در آن‌ها از جمله بینایی پرندگان ، شنوایی پرندگان برایتان نوشتیم. از نام پرندگان در قران می شود به هدهد اشاره کرد. از جمله دیگر گونه‌های مورد بحث در مقالات پیشین کورکور سیاه ، پلیکان ،  جغد و عقاب‌ها است. در این مقاله نیز با ما همراه باشید تا جایگاه پرنده در قران را بیشتر بدانید.

پرندگان در قرآن

در 17 جای قرآن کریم به واژه ی پرنده اشاره شده است. در آیاتی توجه عجیبی به پرواز پرندگان که خود از اعجازهای بزرگ خلقت الهی به شمار می‌رود اشاره شده است.در آیات دیگری در سوره نمل به گفت و گوی حضرت سلیمان با پرندگان اشاره شده و از آن به عنوان منطق الطیر یاد کرده است. منطق‌الطیر از دو کلمه منطق و الطیر تشکیل شده است که اولی به معنای زبان و دومی بنام پرندگان می‌باشد.

توجه به پرندگان و شناخت قدرت الهی

“الم یروا الی الطیر مسخرات فی جو سماء ما یمسکهن الا الله ان فی ذلک لایات لقوم یومنون ”

آیا آنها پرندگان رام شده در جو آسمان را نمیبینند؟

هیچ کس جز خداوند آنها را در هوا نگاه نتواند داشت و در این برای مردمی که ایمان می آورند عبرت هاست.(نحل/79)

“الم یروا الی الطیر فوقهم ما یمسکهن الی الرحمن انه بکل شی بصیر”

آیا پرندگانی که بال گشوده بر فراز سرشان در پروازند ،ندیده اند؟آنها را جز خدای رحمان کسی در هوا نگاه نتواند داشت اوست که به همه چیز بیناست.(ملک/19)

پرندگان با دارا بودن حركات دسته جمعى و طىّ مسافت‌هاى طولانى در چهار فصل، نشستن‌ها و پروازهاى متوالى و بدون محدوديّت مكانى، امّا عدم سقوط و تصادم با يكديگر، نشانه هايى از عظمت و قدرت الهى هستند

پرواز پرندگان، گاهى تنها و گاهى دسته جمعى، گاهى منظم و گاهى نامنظم، گاهى براى‌ فرار و گاهى براى غذا مى‌باشد. هر پرنده‌اى با بالى مناسب با وزن و نيازش، پرواز مى‌كند، كه همه‌ى اين امور بايد سبب توجّه انسانِ عاقل به خداوند شود.

خداوند از ما تفكّر در آفريده‌ها را مى‌خواهد و از كسانى كه فكر نمى‌كنند، انتقاد مى‌كند. «أَ لَمْ يَرَوْا»-1

پرندگان، در هرحال و هرجا در تسخير الهى‌اند. «مُسَخَّراتٍ فِي جَوِّ السَّماءِ»-2

داشتن امكانات و ابزار براى پرواز در آسمان، نبايد ما را از خدا غافل كند. «1» «ما يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ»-3

شگفتى‌هاى پرواز پرندگان، يكى دو تا نيست. «لَآياتٍ» ليكن دريافت اين نشانه‌ها براى اهل ايمان است. «لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ»-4

تسبیح پرندگان

اینکه نباتات فاقد روح و شعورند یا حیوانات فقط به حکم غریزه عمل می‌کنند سخن مردم است نه سخن قرآن کریم. آیات و روایات فراوانی حاکی از این هستند که همه موجودات عالم دارای شعورند. درقرآن کریم علاوه بر اشاره این موضوع که آسمان‌ها و زمین و هر چه در آن‌هاست به ذکر الهی مشغولند توجه خاصی به ذکر الهی پرندگان (و آن هم در حالت پرواز آن‌ها که بین زمین و آسمان معلق‌اند اشاره شده و فرموده است:

“الم تر ان الله یسبح له من فی السماوات و الارض و طیر صافات کل قد علم صلاه و تسبیحه و الله علیم بما یفعلون”

آیا ندیده‌ای تمام آن‌ها که در آسمان و زمین اند برای خدا تسبیح می‌کنند و همچنین پرندگان به هنگامی که بر فراز آسمان بال گسترده‌اند هر یک از آن‌ها نماز و تسبیح خود را می‌دانند و خداوند به آنچه انجام می‌دهند داناست.

در پایان باید گفت جایگاه پرندگان در قرآن و ادیان اهمیت دارد و این خود دلیلی بر حفاظت از پرندگان است.

گونه غیر بومی و مهاجم چیست؟ چرا مرغ مینا را از قفس آزاد نکنیم!

گونه های غیر بومی و مهاجم

گونه‌های غیر بومی (introduced species) و گونه‌های مهاجم (invasive species) دو مفهومی هستند که هر شخصی میبایست در زندگی خود با آنها و تاثیراتشان آشنا باشد زیرا که داشتن اطلاعات پایه ی محیط زیستی این چنینی برای حفظ حیات در سیاره‌ مان زمین، ضروری می‌باشد.

پیشرفت تکنولوژی در صنعت حمل و نقل باعث شده تا انسان ها بیش از پیش بتوانند در کمترین زمان و براحتی از کشوری به کشور دیگر یا از قاره ای به دیگر قاره ها سفر کنند. این امر موجب شده تا انسان ها به عمد یا غیر عمد گونه های گیاهی یا جانوری را در این سفرها با خود از منطقه‌ای به منطقه دیگر جا به جا کنند. این در حالی است که هر اکوسیستم (زیست بومگان) چرخه ای از روابط بین گیاهان و جانوران با هم و با عناصر محیطی در یک منطقه خاص است. این روابط در طول میلیون ها سال تکامل یافته و تعادل را در جمعیت گونه های مختلف گیاهی و جانوری برقرار کرده است. انسان با جا به جایی بدون مطالعه و کاشتن و رها کردن گیاهان و حیوانات در اکوسیستم های جدید باعث بر هم خوردن تعادل در آنها و در بسیاری موارد باعث از بین رفتن و انقراض سایر گونه های بومی آن اکوسیستم شده است. دولت ها در سراسر جهان سالانه 1.4 ترلیون دلار برای مقابله با تاثیرات اقتصادی گونه های مهاجم هزینه می‌کنند.

تعریف گونه غیر بومی و گونه مهاجم

گونه های غیر بومی به گونه های گیاهی و جانوری اشاره دارد که غالبا توسط انسان به موقیعت های جغرافیایی جدید معرفی می‌شوند و می‌توانند بقای خود را در اکوسیستم جدید حفظ کنند. گونه‌های غیر بومی لزوما تعادل اکوسیستم را بر هم نمی‌زنند و برای محیط جدید مضر نیستند. و در موارد اندکی ممکن است برای اکوسیستم مقصد، مفید نیز واقع شوند.

گونه‌های مهاجم در واقع گونه‌های غیر بومی هستند که پس از گذشت مدتی از ورودشان به منطقه جدید، با غلبه بر گونه‌های بومی در رقابت بر سر منابع همچون قلمرو، مواد غذایی، نور و آب، باعث کاهش جمعیت و یا انقراض برخی گونه های بومی شده و تنوع زیستی را تهدید می‌کنند. گونه‌های مهاجم همچنان برای محیط زیست، اقتصاد و سلامت انسان ها و گونه های بومی خطرآفرین هستند.

از جمله خصوصیت هایی که یک گونه‌ی غیر بومی را به گونه‌ی مهاجم تبدیل می‌کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • رشد سریع
  • تولید مثل سریع
  • توانایی پراکنش بالا
  • توانایی برای تغییر دادن شکل رشد یا رویش، متناسب با شرایط جدید
  • توانایی انطباق با طیف وسیعی از حالات محیطی
  • توانایی تغذیه از طیف وسیعی از مواد غذایی
  • ارتباط با انسان ها
  • سابقه تهاجم های موفق قبلی

گونه‌ی مهاجم ممکن است در محیط جدید شکارچی طبیعی نداشته و جمعیت آن سریع رشد کند. از سوی دیگر، گونه‌های بومی آمادگی مقابله با گونه مهاجم را ندارند زیرا در طول تکاملشان مکانیسم های دفاعی مورد نیاز برای مقابله در آنها رشد نیافته است.

 

گونه‌های مهاجم از چه طریقی به محیط‌های جدید معرفی می‌شوند؟

معرفی گونه های غیر بومی به یک اکوسیستم به دو صورت طبیعی و انسانی رخ می‌دهد. راه های طبیعی همچون جا به جایی دانه گیاهان از طریق باد و یا دریاها و یا ورود پرندگان به اکوسیستم های جدید است. به ندرت ممکن است گونه ها از راه های طبیعی تبدیل به گونه‌ی مهاجم شوند. در واقع تقریبا تمام گونه های مهاجم توسط ما انسانها به صورت عمدی یا غیر عمد به اکوسیستم ها معرفی شده اند.

گونه های گیاهی مهاجم ممکن است از طریق کاشت و یا واردات آنها گسترش یابند. کاشت کهور آمریکایی در سواحل جنوبی کشور (سیستان و هرمزگان) بدون انجام مطالعات کافی باعث تهدید تنوع زیستی در این منطقه شده است. همچنین بذر علف های مهاجم می‌تواند از طریق انتقال کود به مناطق دیگر وارد شود. برخی علف‌های مهاجم به دلیل انطباق پذیری بالایشان، پس از آتش سوزی‌ها سریع تر از سایر گیاهان بومی دوباره رشد می‌کنند و با گرفتن فرصت رشد مجدد از سایر گیاهان بومی باعث انقراض آنها می‌شوند.

گونه های حشرات مهاجم ممکن است از طریق انتقال هیزم یا محصولات چوبی و غیره به مناطق دورتر گسترش یابند.

گونه های آبزی توسط کشتی‌ها و قایق‌های تجاری و تفریحی منتقل می‌شوند. همچنین ممکن است که یک گونه آبزی را برای صید و بهره‌ی اقتصادی به یک محیط وارد کنند. در دهه های گذشته خسارات محیط زیستی و اقتصادی بسیاری با معرفی ماهی‌هایی مانند کپور یا تیلاپیلا به حوزه های آبی ایران همچون تالاب شادگان وارد شده است.

بسیاری از گونه های جانوری با تجارت آنها به عنوان حیوان خانگی یا زینتی به اکوسیستم های جدید وارد می‌شوند. این حیوانات یا فرار کرده یا با ناآگاهی انسان ها در طبیعت مقصد رها می‌شوند. لاک پشت گوش قرمز در زیستگاه های آبی، راکن آمریکایی و میمون رزوس در جنگل‌های شمال، و مرغ مینا و طوطی برزیلی تنها تعدادی از گونه های مهاجم و خطرناک برای طبیعت ایران هستند که توسط ما در طبیعت رها شده اند.

لاک-پشت-گوش-قرمز-نخرید-گونه-مهاجم

لاک پشت گوش قرمز، گونه مهاجمی که براحی در ایران خرید و فروش میشود!

 

در ذیل نحوه تاثیر منفی دو گونه مهاجم ایران را شرح می‌دهیم.

 

مرغ مینا در میان بدترین گونه‌های مهاجم دنیا

“مرغ مینای معمولی” در دنیا با چنان سرعتی در حال گسترش است که در سال 2000 سازمان IUCN نام آن را در لیست بد ترین گونه‌های مهاجم دنیا قرار داد. این پرنده یکی از تنها سه پرنده‌ی موجود در این لیست 100 تایی می‌باشد.

مرغ مینا ابتدا در قرن 18 توسط فرانسویان از شهر پوندیچری در هندوستان به جزیره‌ی موریس در آفریقای جنوبی با هدف کنترل آفات گیاهان برده شد. اما بعدها با افزایش جمعیت و خوردن محصولات گیاهی، خود تبدیل به آفت شماره یک محصولات کشاورزی در این کشور شد. از آن پس این پرنده به بسیاری از کشورها در قاره‌های مختلف معرفی شده است.

مرغ‌های مینا به دلیل تمایل بالای قلمرو طلبی، پرندگان بومی را از آشیانه شان بیرون کرده و یا جوجه و تخم آنها را می‌خورند. این پرنده جزو دسته گونه‌هایی است که آشیانه خود را در گودی ها یا حفره ها می‌سازند. در نتیجه این پرنده با رفتار پرخاشجویانه اش، باقی گونه‌های بومی که رفتار آشیانه سازی مشابهی دارند را تا مساحت حدود یک هکتار از اطراف لانه خود بیرون می‌کنند. مینا همچنین از استراحتگاه‌های تابستانی و دائمی خود که احتمالا قبلا جایگاه پرندگان بومی بوده به شدت حفاظت می‌کند. مجموع این رفتار‌ها موجب حذف شدن گونه‌های بومی منطقه می‌شود.

 

شانه دار ژله ای، گونه‌ی مهاجم دریای خزر

داستان از آنجا شروع می‌شود که روسیه در حدود سال 1950 تصمیم به ساخت کانال آبی می‌گیرد که دریای بالتیک و دریای سفید در شمال را به دریای سیاه و دریای خزر در جنوب متصل می‌کند. بدین طریق راه ارتباطی بین دریای خزر و اقیانوس آرام که زیستگاه اصلی شانه دار ژله ای (Mnemiopsis leidyi ) است، ایجاد می‌شود. این گونه آبزی کوچک و ظریف توسط آب مخزن توازن کشتی ها ابتدا  در دهه‌ی 1980 به دریای سیاه و سپس در 1999 به دریای خزر راه یافت.

شانه دار با تغذیه از پلانگتون ها که غذای اصلی ماهی کلیکا و سایر ماهی‌های کوچک بود به سرعت تکثیر یافت. جمعیت کلیکاها دست کم 60 درصد کم شد و این کاهش به نوبه خود باعث کاهش جمعیت ماهی های بزرگتر از جمله ماهیان خاویاری و سپس فک ها شد که از ماهی های بزرگتر تغذیه می‌کردند. میلیاردها تومان خسارت مالی به صیادان وارد شده است. و این روند مخرب همچنان ادامه دارد. پیش بینی می‌شود این روند دریای خزر را به یک تالاب بزرگ تبدیل خواهد کرد.

 

چه باید کرد؟

دولت ها و سازمان ها سالانه بودجه های هنگفتی را صرف مبارزه با گونه‌های مهاجم از طریق کندن گیاهان و یا زنده گیری و کشتن حیوانات مهاجم می‌کنند. در بسیاری موارد این اقدامات ناموفق هستند. صرف نظر از اینکه آیا این اقدامات از نظر پژوهشی و یا اخلاقی صحیح می‌باشند یا خیر، همه سازمان ها بر این امر توافق دارند که تنها راه موثر، پیشگیری از بروز این اتفاقات در جایگاه نخست است و بودجه‌ی اصلی باید در زمینه‌ی آموزش و پیشگیری صرف شود. در اینجا به برخی اقداماتی اشاره می‌کنیم که هر فرد مسئولیت پذیر می‌تواند انجام دهد.

  • اطلاعات خود در مورد گونه‌های مهاجم را افزایش دهیم و با به اشتراک گذاشتن آن بین دوستانمان از طریق شبکه های اجتماعی کمک کنیم تا آگاهی عمومی افزایش یابد و حساسیت اجتماعی ایجاد شود.

 

  • قبل از خرید و کاشت بذر و نهال در باغ و باغچه‌مان در مورد بومی بودن آن گیاه اطمینان حاصل کنیم.

 

 

  • اکثر گونه‌های حیات وحش که خرید و فروش می‌شوند بر خلاف تصور ما حیوان خانگی نیستند و از طبیعت دزدیده شده‌اند. به دلیل وجود تقاضای خرید، این گونه ها در بین کشورهای دنیا قاچاق می‌شوند و رها کردنشان تعادل طبیعت را برهم می‌زند.

 

  • بدون تحقیق از منابع آگاه محیط زیستی، اقدام به رهاسازی حیوانات در طبیعت نکنیم. چه بسا گونه‌ی مهاجم باشند و ما با نیت خیر و هدف کسب احساس خوب باعث از بین رفتن بسیاری گونه‌های دیگر شویم.

 

  • تا جای ممکن هنگام خرید محصولات غذایی، گزینه‌های بومی را انتخاب کنیم. از محصولات چوبی بومی حمایت کنیم.

 

 

  • درسفرها در صورت نیاز به استفاده از هیزم، آنرا از نزدیکی همان منطقه مقصد تهیه کنیم. هیزم ممکن است لاو حشرات را در خود داشته باشد. بعد از برگشت از سفر لاستیک‌های گِلی ماشین و یا کوله خود را تمیز کنیم تا ناخواسته باعت انتقال گونه‌های گیاهان و حشرات نشویم.

 

  • با پیوستن به انجمن های محیط زیستی منطقه خود در مقابل پروژه‌های مطالعه نشده‌ی درختکاری، پرورش ماهی و غیره هم صدا شویم. برای مثال سالها پیش وقتی سودجویان برای صید بیشتر در سد مهاباد، گونه ماهی مهاجم سوف را معرفی کردند اگر آگاهی و مطالبه اجتماعی وجود داشت موفق به این کار نمی‌شدند. ماهی مهاجم سوف (zander) که گونه ای گوشتخوار و مهاجم در سطح دنیا است با خوردن گونه های بومی و آلوده کردن آب رودخانه مهاباد این اکوسیستم را به نابودی کشانده است.
گونه-مهاجم-غیربومی-چیست-ماهی-سوف

ماهی گوشتخوار سوف، که با معرفی به زیستگاه های آبی ایران مانند سد مهاباد باعث نابودی سایر گونه های بومی شد.

 

  • در صورت مشاهده گونه‌های غیر‌بومی و مهاجم در طبیعت، سریعا به محیط زیست و یا انمجن های محیط زیستی گزارش کنید تا قبل از آنکه دیر شود جهت بازگیری آن گونه از محیط اقدام شود. به صورت داوطلبانه برای کندن گیاهان مهاجم با محیط زیست همکاری کنید.

 

  • تخلفات را گزارش کنیم. اگر در سطح فروشگاه های حیوانات شاهد فروش غیرقانونی حیات وحش بودیم موارد را به سازمان محیط زیست گزارش کنیم. در شبکه های اجتماعی پست ها و صفحات تجارت غیرقانونی را گزارش کنیم.

هدهدها و رفتارشناسی ‌آن‌ها

آیا می‌دانید پرنده هدهد نماد چیست ؟ از نام‌های دیگر پرنده هدهد شانه بسر ، پوپک نیز ‌می‌توان یاد کرد. گاهی ممکن است برخی هدهد را با دارکوب اشتباه بگیرند، اما وجه تمایز این دو پرنده منقار آن‌هاست. در مطالب گذشته به معرفی زاغ بور ، فلامینگو ، سهره طلایی ، پری‌شاهرخ پرداختیم. همچنین در مورد سیستم شنوایی در پرندگان و بینایی در آن‌ها نوشتیم. هدهد به انگلیسی “Hoopoe” نام دارد که از نوع صدایش گرفته شده‌است. برای آشنایی بیشتر با این پرنده زیبا و نام آشنا در این مقاله همراه ما باشید.

پرنده هدهد نماد چیست ؟

هدهد، پوپک یا شانه‌به‌سر پرنده‌ای نام آشنا، با سرو گردن کرم متمایل به نارنجی، تاجی افراشته و نوارهایی سیاه و سفید بر روی بال است که با پروازی موجی و بال زدن‌های پروانه‌ای شکل کاملا از دیگر گونه‌ها متمایز است. بااین وجود ممکن است برخی افراد آن را با دارکوب‌ها اشتباه بگیرند، اما در یک نگاه سطحی هدهدها منقارهایی باریک و بلند دارند که در انتها، خمیده و رو به پایین دیده می‌شود.

هدهد در ادبیات، داستان‌ها و تاریخ جهان به ویژه ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. از نقش هدهد به‌عنوان پیک حضرت سلیمان و هادی و راهنما در منطق‌الطیر عطار نیشابوری گرفته تا نماد تاج و تخت و سلطنت در مصر باستان، نقش‌هایی از این پرنده در آرامگاه‌های باستانی مصر موجود است. نام لاتین و انگلیسی هدهد از نوع صدایش گرفته‌شده‌است صدایی که آن را به هق هق و یا گریه کودک تشبیه می‌کنند در برخی کشورها آن را پرنده گریان می‌نامند.

نر و ماده این گونه در یک نگاه کاملا مشابه هستند اما با کمی دقت می‌توان میان آن‌ها تمایز قائل شد. هدهد نر کمی بزرگتر از ماده بوده، سر و گردن کرم متمایل به نارنجی و به طور کلی پررنگتر دیده می‌شود، پرهای تاج بلندتر از ماده است. هدهد ماده اندکی کوچکتر از نر و با پرو بالی کم‌رنگ‌تر اغلب خاکی و کرم با پرهای تاج کوچکتر مشاهده می‌شود.

پرنده هدهد نماد چیست

پرنده هدهد شانه بسر

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تغذیه و مکانیسم دفاعی هدهدها

این پرندگان با منقار بلند خود در روی زمین و داخل حفره نرمتنان و حشرات به دنبال غذا می‌گردند، اغلب از انواع لاروها، شفیره‌ها، پروانه و بیدها، عنکبوتیان، خزندگان کوچک تغذیه می‌کنند. به‌دلیل اینکه بیشتر رژیم غذایی آن‌ها را حشرات و لاروهایی تشکیل می‌دهند که در فعالیت‌های انسانی به‌عنوان آفت تلقی می‌شوند از جمله پرندگان مفید در کشاورزی و کنترل حشرات شناخته می‌شوند.

هدهدها برای آفتاب گرفتن و گاهی ترساندن مهاجم در فضای باز، بال‌های خود را باز و بدن را کاملا به زمین می‌چسبانند. با بازو بسته کردن پرهای تاج خود و نیز جلو و عقب بردن سر سعی در ترساندن مهاجم می‌کنند.

هدهد

 

 

گونه‌های هدهد در جهان:

هدهد اوراسیایی Upupa epops

در شمال آسیا و اروپا دیده می‌شود که این گونه در فصول سرد به مناطق استوایی و شمال آفریقا مهاجرت می‌کند.

هدهد آفریقایی Upupa Africana

در موزامبیک، آنگولا، زامبیا، مالاوی، تانزانیا، شمال کنگو و عربستان سعودی پراکندگی دارد. هدهد آفریقایی برخلاف هدهد اوراسیایی جابه جایی و تحرک کمتری دارد و در تمام فصول یک گونه ساکن در منطقه شناخته می‌شود.

هدهد ماداگاسکار Upupa marginata

بومی و اندمیک این منطقه است.

هدهد سنت هلن Upupa antaios

در جزیره هلنا در شمال اقیانوس اطلس حضور داشته است از این گونه جز یک قطعه استخوان قدیمی(فسیل) اطلاعات چندانی در دسترس نیست اما پژوهشگران آن را از گونه‌های فاقد پرواز و بزرگ جثه معرفی می‌کنند که در قرن 16ام میلادی به دلیل اکتشافات بشر و رهاسازی گونه‌های غیربومی و مهاجم برای همیشه منقرض شده است.

هدهدها و نست‌باکس‌ها

هدهدها پرندگانی بسیار کنجکاو هستند و معمولا نست باکس‌ها برای آن ها جذاب است. درصورت مناسب بودن ابعاد نست باکس و محیط نصب توسط آن‌ها پذیرفته و اشغال  می‌شوند. اگر شرایط مناسب و محیط امن باشد هر سال به همان نست باکس باز گشته و زادآوری می‌کنند. ممکن است تلاش‌هایی برای ورود به آشیانه‌های پرندگان کوچکتر از خود از طرف آن‌ها مشاهده شود این کار بیشتر توسط پرندگان جوان و کنجکاو انجام می‌گیرد البته در محیط‌‌هایی که با کمبود لارو و حشرات مواجه شوند اقدام به برداشتن تخم از سایر نست باکس‌های کوچکتر می‌کنند. هدهد پرنده‌ای بسیار قلمرو طلب است و در برابر آشیانه پرندگان کوچکتر از خود حساسیت چندانی ندارد اما نسبت به پرندگان هم جثه مانند سارها بسیار حساس است. بنابراین آشیانه آن‌ها باید در فاصله مناسبی از پرندگان دیگر نصب شود.

زیستگاه و جفت‌یابی هدهد

از اواخر اسفند ماه و در مناطق سردسیر از اواسط فروردین برای زادآوری به زیستگاه‌های مناسب در ایران وارد می‌شوند. هدهد پرنده‌ای تک همسر است. پرندگان نر برای جلب جفت با آغاز بهار شروع به آوازخوانی می‌کنند. صدای آن‌ها بم اما پر طنین است. پس از جفت‌یابی آشیانه مناسبی را که اغلب در تنه درختان قدیمی، شکاف دیوارها و نیز در سوراخ‌های پرچین و توده‌های هیزم انتخاب می‌کنند. هدهد نر تا گذاشتن آخرین تخم در لانه توسط پرنده ماده با آوازخوانی قلمرو خود را مشخص و از محیط آن دفاع می‌کند. پس از آن سکوت کرده اما همچنان از محدوده خود محافظت می‌کند. در این زمان معمولا اگر آوازی توسط جنس نر خوانده شود در محدوه‌ای خارج از محیط اطراف آشیانه و احتمالا به‌منظور جلب توجه گونه‌های مهاجم به محیطی دور از آشیانه است.

تخم‌گذاری و تغذیه جوجه‌ها

فضای داخل آشیانه با مقداری برگ خشک، پر و یا پوشال و بسیار مختصر و ساده پوشیده می‌شود. پرنده ماده 4-6 و به ندرت 8 تخم به رنگ سفید متمایل به کرم و گاهی همراه با نقطه نقطه‌های ریز قهوه‌ای در آشیانه می‌گذارد. گاهی هدهد نر در نشستن روی تخم‌ها به ماده کمک می‌کند اما اغلب غذای پرنده ماده که روی تخم‌ها نشسته است را فراهم می‌کند. پس از 14 روز جوجه‌ها که نارس هستند سر از تخم بیرون میاورند، در روزهای اول به خصوص هنگام شب پرنده ماده در لانه می‌ماند. اما با بزرگتر شدن جوجه‌ها و رویش اولین پرها از لانه خارج شده و با پرنده نر، هر دو به تغذیه جوجه‌ها ادامه می‌دهند.

در این هنگام اگر مهاجمی به آشیانه نزدیک شود توسط پرنده نر رانده شده و یا با پرتاب ماده‌ای بدبو از دهان پرندگان داخل لانه و یا پاشش فضولات به بیرون فراری داده می‌شود. هدهدها علاقه چندانی به نظافت محیط داخل آشیانه ندارند، اگرچه به ندرت این رفتار مشاهده شده اما محیط آشیانه آن‌ها پر از فضولات و بقایای حشراتی است که به عنوان غذا مصرف کرده‌اند. از این رو محیط آشیانه آن‌ها بسیار بدبو است که شاید نوعی تکنیک دفاعی دربرابر گونه‌های مهاجم باشد.

سرانجام جوجه‌ها

تخم گذاری هدهد

 

پس از تقریبا دو هفته جوجه‌ها به تشویق پدر و مادر به تغذیه در بیرون لانه، یک به یک از محیط آشیانه خارج می‌شوند. در این میان جوجه‌های ضعیف‌تر ممکن است 1 الی 2 روز همچنان در آشیانه توسط والدین تغذیه شوند، اما جوجه‌ای که قوای خود را باز نیابد سرانجام محکوم به مرگ در آشیانه خواهد شد. پرندگان جوانی که از لانه خارج شده‌اند روی درختان اطراف یا محل‌های امن پراکنده شده و با صدای سوت مانند، از پدر و مادر غذا طلب می‌کنند. آن‌ها به سرعت در پرواز مهارت پیدا کرده و معمولا تا اواسط تابستان به صورت دسته‎های چندتایی حین غذاخوردن روی زمین با والدین خود مشاهده می‌شوند.

معمولا هدهدها یک‌بار در سال زادآواری می‌کنند. نگارنده در خصوص نست باکس‌ها مواردی از زادآوری مجدد را در سال‌های پرباران و با تابستان‌های ملایم مشاهده نموده است. در دومین زادآوری تعداد تخم‌ها کم، دو تا حداکثر چهار عدد است. اگر در این زمان دمای هوا بالا رود و روزها بسیار گرم باشد پرنده آشیانه و تخم‌ها را ترک کرده و زادآوری موفقی نخواهد داشت.

 

عوامل تهدید کننده و راه‌کار حفاظتی هدهد:

متاسفانه استفاده بی‌رویه از سموم دفع آفات و حشره‌کش‌ها تاثیر بسیار زیادی در کاهش جمعیت این گونه گذاشته است. از طرفی رشد جمعیت انسانی و نیاز به غذا باعث شده باغات قدیمی، با درختانی متنوع و پرتراکم به باغات وسیع و منظم و بدون تنوع تبدیل شوند. این روند باعث کاهش محیط مناسب زادآوری برای این پرندگان شده است. حفظ زیستگاه و مدیریت مصرف سموم دفع آفات، ترویج مبارزات بیولوژیکی و کشاورزی همسو با حفاظت محیط زیست، همچنین حفاظت از درختان و مراتع، در حفظ این پرنده زیبا بسیار موثر است.

برخورد قانونی و ممانعت با صید، زنده‌گیری و فروش این گونه به عنوان پرنده دست آموز و یا اهدافی حاکم بر خرافات و جادوگری که ریشه در جهل دارد ضروری به نظر می‌رسد. اگرچه نصب نست باکس‌ها در کل جهان امروزه می‌تواند آشیانه مناسبی را در اختیار پرندگان قرار دهد و به عنوان یک عامل حفاظتی محسوب گردد، اما ورود به این بحث بدون مطالعات جامع  و تصمیم گیری براساس صرفا عاطفه و احساس می‌تواند پرنده را با مشکلات دیگر اعم از مواجه شدن با گونه‌های مهاجم، سوءاستفاده و صید جوجه‌ها و… مواجه سازد.

کلام آخر

در این مطلب سعی نمودیم شما با پرنده هدهد یا شانه بسر آشنا کنیم. همچنین اشاره‌ای به اینکه پرنده هدهد نماد چیست نمودیم. حال می‌دانیم که نام هدهد به انگلیسی به دلیل صدای آن است. در پایان باید گفت روابط بین گونه‌ها در طبیعت بسیار پیجیده است و برای درک آن نیاز به صرف سال‌ها مطالعه در طبیعت است. بنابراین پیشنهاد می‌گردد در صورت تمایل تنها در مکان‌های تحت مدیریت خود نظیر باغات و باغچه‌های اطراف شهر با مطالعه کامل اقدام به ساخت، نصب و پایش آشیانه مصنوعی همچنین یادداشت برداری از کلیه رفتارهای مشاهده شده و اشتراک تجربیات با دیگر علاقمندان نمایند.

صدور جواز صید سهره ی طلایی و اعتراض آوای بوم

در روز های گذشته خبر ها حاکی از صدور جواز صید سهره ی طلایی به گوش رسیده است. این جواز ها از سوی ادارات کل حفاظت محیط زیست استان ها صادر و به افراد متقاضی صید و فروش سهره داده میشود. آوای بوم در طی نامه ای به اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان مراتب اعتراض خود را اعلام و درخواست ارائه ی توضیحات تکمیلی از این اداره کل را کتبا اعلام نمود.

همچنین روزنامه ی اعتماد در این ارتباط مقاله ای را نوشت که برای مطالعه ی آن کافی است بر روی لینک زیر کلیک کنید:

مطالعه ی مطلب روزنامه ی اعتماد در ارتباط با سهره ی طلایی

در این ارتباط مصاحبه ای نیز رادیو ایران با مدیر عامل انجمن آوای بوم داشت که میتوانید در زیر آن را بشنوید:

متن نامه ی ارسال شده از این انجمن به آن اداره کل به شرح زیر میباشد:

فایل نامه در ارتباط با مجوز صید سهره ی طلایی

جناب آقای دکتر حشمتی
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان

با سلام
ادارات کل حفاظت محیط زیست در هر استان تنها متولی حفاظت حیات وحش آن استان و در واقع تنها مامن و پناه برای حفظ و حراست گونه های زیستی و حفظ ذخایر ژنی هستند. قطعا مسئولیت حفاظت پرندگان نیز به عنوان بخشی از حیات وحش کشور به عهده ی آن اداره کل محترم است. شنیدن خبر اخیر مبنی بر صدور مجوز های صید گونه ی سهره ی طلایی برای دوست داران پرندگان در استان و برای اعضای انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم خبری ناراحت کننده بود و موجب پیش آمدن سوالات بسیاری گشته است که شرح آن در زیر می آید:
۱)صدور جواز صید و شکار هر گونه ای از جانداران، پس از برآورد جمعیت آن گونه در زیستگاه و پس از مشخص شدن میزان افزایش جمعیت آن گونه و با در نظر گرفتن ظرفیت زیستگاه ها نسبت به جمعیت آن گونه صادر میشود. سوال مشخص این انجمن از آن اداره کل این است که صدور جواز های صید سهره ی طلایی در سال ۱۳۹۹ بر اساس کدام سرشماری و برآورد جمعیت انجام شده است؟ تعداد جواز های صادر شده چگونه محاسبه شده است؟
۲)صید با تور یکی از روش های غیر انتخابی صید پرندگان است (به این معنا که نمیتوان در این روش انتخاب کرد که چه گونه ای صید شده یا چه گونه ای صید نشود). برنامه ی آن اداره کل برای نظارت بر روند صید سهره ی طلایی با تور آن هم با مجوز رسمی آن اداره کل چگونه است؟ آیا شهروندان دلسوز حیات وحش میتوانند از این موضوع که در تور گذاری ها پرنده ای جز سهره ی طلایی صید نمیشود داشته باشند؟
۳) همانگونه که مدیریت صید و شکار و صدور جواز شکار در مواقع مورد نیاز از وظایف ادارات کل حفاظت محیط زیست استان ها میباشد، حفاظت گونه ها و همچنین آموزش و ترویج دانش در ارتباط با گونه ها نیز وظیفه ی آن اداره کل میباشد. از آن اداره کل خواهشمندیم با توجه به اینکه صدور جواز صید پرندگان را در حوزه ی وظیفه ی خود دانسته و به آن عمل کرده است، گزارشی نیز به شهروندان در ارتباط با انجام مسئولیت خود در ارتقا سطح حفاظت پرندگان آواز خوان از جمله سهره ی طلایی داده و همچنین اعلام نماید چه طرح ها و پروژه های آموزشی و ترویجی برای حفظ گونه ی ارزشمند سهره ی طلایی انجام داده است؟
۴) خرید و فروش پرندگان در فضای فیزیکی و مجازی در استان اصفهان پدیده ای است که متاسفانه در مکان های مختلف شاهد آن هستیم. محل هایی از جمله بازار پرنده فروشان پل سرهنگ در شهر اصفهان، محلی شناخته شده برای خرید و فروش پرندگان است. یکی از پرندگانی که به طور شایع در این بازار ها خرید و فروش میشود گونه ی سهره ی طلایی است. این انجمن خواهشمند است آن اداره کل اعلام نماید که در سال گذشته چه اقداماتی برای نظارت و برخورد با متخلفان در این بازار ها داشته است و چگونه بر فعالیت این بازار ها نظارت میکند؟

انجمن حفاظت از پرندگان آوای بوم معتقد است که صید پرندگان نه تنها نمی تواند درآمد پایداری برای مردم باشد بلکه درآینده نزدیک با صید بیش از حد این پرندگان که نقش مهمی در پراکنش گیاهان و کنترل آفات دارند، صدمات جدی را به اکوسیتم های طبیعی، گونه های جانوری هم بوم، تنوع زیستی، زنجیره های غذایی حیات وحش و مزراع کشاورزی خواهیم زد که آن موقع قابل جبران نخواهد بود و هزینه ای دوچندانی را بر عهده مردم و سازمان های مربوطه خواهد گذاشت. امروزه درآمدهایی که از حوزه پرنده نگری کسب می شود بسیار بیش تر از درآمدهای زودگذر صید و شکار و قاچاق پرندگان می باشد که علاوه بر اینکه به عنوان استفاده پایدار از طبیعت محسوب می شوند بلکه باعث افزایش سطح آگاهی مردم نسبت به ارزش اکولوژیکی پرندگان می شود و از آن اداره کل انتظار میرود که جهت و رویه ی عمل خود را متناسب با علم روز و دانش حفاظت، به روز کرده و بهبود دهد.
در آخر کلام با وجود ممنوعیت ها و قوانین حمایتی، همچنان سهره طلایی ایران در تعداد انبود صید و قاچاق میشود. به نظر میرسد با توجه به تقاضای بسیار بالای بازار برای خرید این پرنده و مشتریان زیاد آن، به جای صدور مجوز پروانه صید این گونه، بهترین راه حفاظت از آن آگاهی رسانی به مردم و فرهنگ سازی در این زمینه است که بهتر است اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در این امر برنامه ای مشخص و مدون را تنظیم نماید.

کورکور سیاه ؛ معرفی گونه

وقتی اسم پرنده نگری و دیدن پرندگان شکاری ایران می آید, تنها نام پرنده های که افراد به یاد می آورند: عقاب؛ شاهین و دلیجه ها هستند. اما نام دیگری میان 554 گونه پرنده ایران وجود دارد که بسیار زیبا و منحصر به فرد هستند. بنابراین بهتر است بدانیم غذای کورکور سیاه چیست! چگونه لانه سازی میکند و موارد بسیار دیگر. در این مطلب با پرنده کورکور سیاه و جالب انگیز های Black kite آشنا خواهید شد.

شناسایی و ثبت کورکور سیاه

کورکور سیاه پرنده های با سایز متوسط میان پرندگان شکاری هستند که در 4 قاره کره زمین پراکنده شده اند. تصور میشود یکی از فراوان ترین گونه های شکاری در دنیا هستند.
همانطور که از نام پرنده مشخص است؛ رنگ تیره ای دارد. اما فراموش نکنید که سر و گردن آن کمی روشن تر است.
رنگ ها در بدن این پرنده کمی تیره و روشن میشود. پاهای این کورکور به رنگ زرد و پنجه ها سیاه است. نر و ماده کاملا شبیه به هم هستند اما مانند بسیاری از پرندگان شکاری دیگر ماده های آن ها قد بلند تری دارند.

پراکنش کورکور سیاه

کورکور سیاه ها در اروپا, آسیا, آفریقا و استرالیا زندگی میکنند. در قسمت های اروپایی و آسیایی به عنوان مهاجر زمستانه دیده میشوند اما در دیگر قسمت ها که آب و هوای گرم تری دارد؛ در تمام طول سال دیده میشوند.
بنابراین برای دیدن این پرنده در کشور ایران باید در فصبل زمستان منتظرش باشید. البته black kite ها به صورت بومی و زادآور در نقطه های از کشور قرار دارند.
کورکور سیاه ها زیستگاه های متنوعی دارند و در تالاب ها, کنار رودخانه ها, چمنزار ها, مراتع باز, کوه های مرتفع و حتی در اطراف شهر های بزرگ دیده میشوند.

عادات و نوع زندگی کورکور سیاه

  • کورکو سیاه ها بسیار اجتماعی هستند و خصوصا در زمستان به صورت گله های بزرگ دیده میشوند.
  • این پرندگان در طول روز شکار میکنند و بیشتر وقت خود را در حال بال باز روی بر روی ترمال ( حرارت هوا) هستند.
  • Black kite ها در هنگام شکار پاهای خود را به سمت جلو میکشند و پنجه های خود را باز میکنند تا شکار خود را بگیرند به همین دلیل در ارتش انگلستان کشیدن اسلحه به سمت جلو را به عنوان حرکت کورکور میشناسند.
  • جمعیت این پرنده در هند بسیار با زندگی شهری سازگار شده اند و حتی در مکان های پر رفت و آمد نیز دیده میشوند. در بعضی مناطق دیده شده است که غذاهای انسان ها را بر میدارند.
  • کورکور سیاه ها صدای بلندی دارند و با صدایی شبیه به یک سوت بلند با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند.

تغذیه کورکور سیاه

کورکور سیاه ها به طور عمده گوشتخوار هستند. شکارچیانی فرصت طلب که به دنبال ماهی, پستانداران کوچک, پرندگان, خفاش ها و جوندگان هستند. همچنین این پرندگان علاقه زیادی به زباله های دپو شده و خوردن لاشه ها دارند.

نوع تغذیه: گوشتخوار, لاشخور

جفت گیری کورکور سیاه

این پرندگان تک همسر هستند و به نظر میرسد تا آخر عمر با جفت خود میمانند. فصل جفت گیری در مناطق مختلفی انجام میشود.

در ایران نیز در قسمت های شمالی و کی از جنوب کشور به صورت زاد آور زندگی میکنند.

Black kite ها در مناطق مختلفی که به صورت بومی (resident) هستند جفت گیری میکنند. نتیجه جفت گیری 2تا 3 جوجه است. والدین این پرندگان 30 تا 40 روز را بر روی تخم ها میخوابند.

جوجه های تازه از تخم درآمده بعد از 18 تا 22 روز پر های بدنشان به طور کامل در می آید. همچنین جوجه های 17 تا 19 روزه میتوانند روی پاهای خود بایستند. بعد از گذشت 50 روز شروع به حرکت از شاخه ای به شاخه دیگر در کنار لانه میکنند.
Black kite ها پس از 2 سالگی بالغ میشوند و قادر به جفت گیری هستند.

جمعیت کورکور سیاه

از اصلی ترین خطراتی که این پرندگان را تهدید میکنند؛ سموم مختلف, شکار و آلودگی شیمیای آب ها است. تعداد زیادی از این گونه کورکور ها با برخورد به سیم های برق تلف میشوند.
همانطور که گفتیم این پرنده از لاشه ها نیز تغذیه میکنند. بنابراین برای خوردن لاشه جوندگان در جاده با وسایل نقلیه برخورد میکنند و جان خود را از دست میدهند. این پرندگان در فرودگاه ها نیز بسیار تلف میشوند.
اما فراموش نکنیم که کورکور سیاه ها شکارچیان طبیعی دارند. مانند: شاه بوف ها.
اما با توجه به لیست قرمز IUCN تعداد این پرندگان به طور کال حدود 1,000,000-2,499,999 است. همچنین در این لیست در مرتبه کم ترین نگرانی یا LC قرار دارند.

کلام آخر

جغد یا شاهین, دارکوب یا عقاب, کورکور یا هر پرنده ای دیگری را باید برای حفاظتشان تلاش کنیم. کشور ما یکی از مناطقی است که پتانسیل پرنده نگری را دارد, بنابراین باید در حفظ مناطق و پرندگان تلاش کنیم تا افراد زیادی از نقاط مختلف و حتی آیندگانمان از دیدن این موجودات زیبا لذت ببرند.

پیروزی پتیشن آوای بوم خطاب به اینستاگرام: از تجارت حیات وحش ایران در برنامه خود جلوگیری کنید!

انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم در ادامه ی سلسله اقدامات خود در جهت جلوگیری از تجارت حیات وحش کشور در فضای مجازی و اینترنت، دادخواستی (پتیشن) را خطاب به اینستاگرام ارسال کرد.

این دادخواست در تاریخ 21 تیر 99 در سایت change.org تنظیم شد و با امضای تعداد زیادی از دوستداران حیات وحش در داخل و خارج از ایران حمایت گردید. در متن این نامه که به مارک زاکربرگ و آدام موسری، سران اینستاگرام، ارسال شد، درخواست گردید تا به تجارت حیات وحش ایران در اینستاگرام پایان دهند. تا تاریخ نگارش این گزارش که 16 مرداد 99 میباشد تعداد بیش از 1600 امضا جمع آوری شده است. ( لینک پتیشن )

اینستاگرام الگوریتم هایی در زبان انگلیسی و دیگر زبان ها دارد که در صورت گزارش شدن، پست ها و صفحه های مربوط به خرید و فروش غیر قانونی حیات وحش را حذف میکند. اما به دلیل تحریم ها علیه ایران این الگوریتم ها را در زبان فارسی پشتیبانی نمیکرد. آوای بوم در مرحله نخست با پیشبرد دادخواست از طریق انتشار آن در فضای مجازی با حمایت فعالان و دوستداران حیات وحش در ایران و سایر کشورها اقدام کرد.

خوشبختانه در کمتر ازیک ماه، قبل از آنکه به مرحله رسانه ای کردن دادخواست در سطح بین المللی برسیم شاهد واکنش از سوی اینستاگرام بودیم. در حال حاضر طبق مشاهدات اعضای آوی بوم و گزارشات رسیده از سایر فعالان، نه تنها اینستاگرام در صورت گزارش شدن، پست ها و صفحات فروش حیات وحش را حذف میکند بلکه به صورت خودانگیخته در حال شناسایی و حذف این صفحات میباشد.

برآورد میشود روزانه تا 1000 گونه وحشی در ایران از طریق اینستاگرام خرید و فروش میشده است. این اتفاق بدان معناست که سالانه تا حدود 365 هزار مورد خرید و فروش کمتری میتواند اتفاق بیافتد.  انجمن آوای بوم این پیروزی را به تمام دوستداران زمین و حیات وحش تبریک میگوید.