گشت پرنده نگری در پارک شهر تهران

در تاریخ 5 بهمن 1403 گشت پرنده نگری آوای بوم با همکاری یک گروه تجربه محور به اسم «و دوستان» برگزار شد. پرنده نگری در پارک شهر که ساعت 8 صبح شروع شد، در ابتدا به معرفی همراهان و آموزش نحوه کار با دوربین دوچشمی گذشت. سپس با قدم زدن در قسمت‌های مختلف پارک و مشاهده اطراف و درختان به جستجوی پرندگان مختلف پارک پرداختیم. در حین اجرای برنامه امین سیفی راهنمای این برنامه به توضیحاتی درباره تکامل پرندگان و موضوعات مختلف مربوط به پرندگان پرداخت. برنامه حوالی ساعت 12 ظهر به پایان رسید و 14 گونه پرنده طبق لیست زیر مشاهده شد.

1- دارکوب سوری

2- چرخ ریسک بزرگ

 

3- سار

4- گنجشک درختی

5- کلاغ ابلق

6- دم‌جنبانک ابلق

7- قمری خانگی

8- کاکایی سرسیاه کوچک

9- زاغی

10- بلبل خرما

11- طوطی

12-سسک چیف چاف

13- مرغ مینا

14- کبوتر چاهی

امضای تفاهم‌نامه‌ی همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و انجمن آوای بوم

دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست طی تفاهم نامه‌ای که در روز ۸ بهمن ماه ۱۴۰۳ در حضور دکتر حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست به امضا رسید، نگارش سه شیوه‌نامه‌ی ملی در حوزه‌ی حفاظت پرندگان و توسعه‌ی پرنده نگری را به آوای بوم واگذار کرد.
طی این تفاهم نامه، آوای بوم مسئولیت تدوین شیوه‌نامه‌ی پرنده نگری در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، شیوه‌ نامه‌ی فیلمبرداری از پرندگان با پهباد و شیوه‌نامه‌ی رهاسازی پرندگان تیمار شده را عهده دار شد.
امید است که تدوین این شیوه‌نامه‌ها به توسعه‌ی پرنده نگری و تسهیل حضور در مناطق مهم پرندگان برای پرنده‌نگران کمک کند، همچنین مانع آسیب به پرندگان از طریق فیلمبرداری هوایی شده و با بهبود شیوه‌های رهاسازی پرندگان تیمار شده، به بازگشت پرندگان به طبیعت کمک شود.
این شیوه‌نامه‌ها ابتدا بر اساس مدل‌های بین المللی و داده‌های علمی تنظیم شده، سپس با ذینفعان به اشتراک گذاشته می‌شود. پس از دریافت نظرات به مرحله‌ی نهایی خواهد رسید و در نهایت با تایید معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، به دفاتر مرتبط و به ادارات کل محیط زیست استان‌ها ابلاغ خواهد شد.

تفاهم نامه آیین نامه پرنده نگری

هما، حمایت مالی دیوار از محیط زیست آغاز به کار کرد

«دیوار» فراخوان اولین دوره برنامه‌ی حمایت خود از پروژه‌های محیط زیستی، موسوم به «هما» را با اختصاص بودجه تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان برای هر پروژه منتشر کرد.

به گزارش روابط عمومی دیوار، این شرکت قصد دارد از سه طرح و ایده برتر در حوزه محیط زیست حمایت مالی کند. اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند تا ۱۷ اسفند ۱۴۰۳ پروپوزال‌های خود را از طریق وب‌سایت homa.divar.news ارسال کنند.

«هما» برنامه حمایت مالی سالانه دیوار از طرح‌ها و ایده‌های محیط زیستی است و کمیته داوران آن متشکل از متخصصان محیط زیست، کارشناسان فنی و صاحب‌نظران دانشگاهی است که تجربه اجرایی در پروژه‌های محیط زیستی دارند. این کمیته با در نظر گرفتن معیارهایی چون نوآوری، قابلیت اجرا و میزان اثرگذاری، اقدام به انتخاب طرح‌های برتر خواهند کرد.

علاوه بر حمایت سالانه از سه پروژه برگزیده، دیوار در طول سال از پروژه‌های کوچک و ایده‌های فناورانه زیست‌محیطی نیز حمایت می‌کند. در طرح حمایت از پروژه‌های کوچک، سقف کمک مالی برای هر پروژه تا ۵۰ میلیون تومان است که فرصتی برای حمایت از فعالان محلی و علاقه‌مندان به محیط زیست برای انجام فعالیت‌های کوچکی که منجر به حفظ طبیعت می‌شود فراهم نموده است.

میزان حمایت «هما» از طرح‌های فناورانه در حوزه محیط زیست نیز متناسب با نیازها و ظرفیت‌های هر طرح تعیین خواهد شد. این طرح‌ و ایده‌ها می‌توانند شامل راه‌حل‌های نوآورانه برای چالش‌های زیست‌محیطی با استفاده از فناوری‌های نوین باشند.

علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به وب‌سایت homa.divar.news مراجعه کرده یا با ایمیل homa@divar.ir تماس بگیرند.

مدیریت هما را ایمان ابراهیمی، مدیرعامل انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم عهده دار است. فاطمه کاظمی عضو هیئت مدیره‌ی این انجمن نیز به عنوان هماهنگ کننده در کنار هما است.

نام‌گذاری «هما» برای طرح حمایت مالی دیوار از ایده‌های محیط زیستی،‌ برگرفته از پرنده‌ای نمادین در فرهنگ ایران است که از دیرباز در فرهنگ و ادبیات کشور ما نمادی از خوش اقبالی بوده است.

فراخوان هما

 

ثبت پری شاهرخ کاکل سیاه در هنگام توسط آوای بوم

در تاریخ یکم دی‌ماه ۱۴۰۳، فرنوش فرهادی کارشناس میدانی آوای بوم حضور دو فرد پری‌شاهرخ کاکل سیاه در جزیره‌ی هنگام را ثبت کرد. تصویر پرنده توسط جناب آقای الوند محمدعلیزادگان مورد توجه و سپس شناسایی گردید.
پری‌شاهرخ کاکل سیاه با نام انگلیسی Black-naped Oriol و نام علمی Oriolus chinensis پرنده‌ای زیبا و خوش‌آواست که در قسمت‌های شرقی‌تر قاره آسیا همچون سیبری، روسیه، چین، کره، ژاپن، ویتنام، تایلند، لائوس کامبوج و اندونزی در طول سال مشاهده می‌شود و در هندوستان زمستان‌گذرانی می‌کند.
نر‌ها در این گونه کاملاً زرد و طلایی هستند، ماده‌ها بسیار شبیه به نر‌ها هستند با این تفاوت که در قسمت‌های فوقانی بدنشان رنگ پرها به رنگ زرد و سبز متمایل است.
در انواع زیستگاه‌های جنگلی از جمله باغ‌ها و علفزار‌ها مشاهده می‌شود.
این مشاهده اولین ثبت این پرنده در جزیره هنگام است و تا پیش از این چهار بار این گونه در شهر بندرعباس و یک مرتبه در جزیره قشم ثبت شده است.
به نظر می‌رسد تعداد محدودی از این گونه که در ایران زندگی می‌کنند، غربی‌ترین جمعیت این گونه در سراسر دنیا هستند.

پری شاهرخ چینی

برنامه پرنده نگری در تالاب مره

سه شنبه 25 دی ماه روزی بود که آوای بومی‌ها برای گشت پرنده نگری نیم روزه خود به تالاب مره در استان قم سفر کردند. برنامه به این صورت بود که حوالی ساعت 6 صبح از تهران به سمت تالاب مره حرکت کردیم، پس از رسیدن به نزدیکی تالاب، به حوالی رود شور رفتیم و در آبگیر کوچکی که در آنجا قرار داشت، به پرنده نگری مشغول شدیم، دیدن ماهی‌ خورک معمولی در ابتدای برنامه روزمان را ساخت و در ادامه با دسته‌های سار مواجه شدیم که رقص بسیار شکوهمندی در آسمان داشتند. پس از دیدن گونه‌های جذاب دیگری همچون حواصیل خاکستری و زردپره تالابی، مسیر خود را به سمت محل اصلی تالاب مره ادامه دادیم و مشغول دیدن دسته‌های چند صدتایی غاز پاخاکستری شدیم، در ادامه برنامه پرنده‌های بسیار دیگری را مشاهده کردیم که در لیست زیر می‌توانید هر دو چک‌لیست پرندگان این برنامه پرنده نگری را مشاهده کنید. آوای بوم با برگزاری این برنامه‌ها قصد در ترویج پرنده نگری و توسعه دانش عمومی نسبت به پرندگان دارد. راهنمایی این برنامه به عهده امین سیفی از اعضای آوای بوم بود.

گونه‌های مشاهده شده در این برنامه به شرح زیر است:

تور پرنده نگری تالاب مره

 حاشیه رود شور:
۱-سنقر تالابی
۲-سنقر گندمزار
۳-حواصیل خاکستری
۴-خوتکا معمولی
۵-اردک سرسبز
۶-سارگپه پا بلند
۷-ماهیخورک معمولی
۸-سینه سرخ
۹-کاکایی سرسیاه کوچک
۱۰-زردپره تالابی
۱۱-سار
۱۲-اگرت بزرگ
۱۳-آبچلیک پا سرخ
۱۴-عقاب استپی
۱۵- دم جنبانک ابلق
۱۶- باقرقره شکم سیاه
۱۷-اگرت کوچک
—-
 تالاب مره:
۱-خروس کولی معمولی
۲-آبچلیک آوازه خوان
۳-چنگر معمولی
۴-چوب پا
۵-اگرت کوچک
۶-آبچلیک تک زی
۷-سنقر تالابی
۸-خوتکا
۹-اردک سرسبز
۱۰-سسک ابرو سفید
۱۱-زردپره تالابی
۱۲-اگرت بزرگ
۱۳-ماهیخورک
۱۴-آنقوت
۱۵-غاز پاخاکستری
۱۶-تنجه
۱۷-عقاب دریایی دم سفید
۱۸-عقاب استپی
۱۹-آووست
۲۰-چکاوک‌ کاکلی
۲۱-سارگپه پا بلند
۲۲-غاز پیشانی سفید
۲۳-دم جنبانک ابلق
۲۴-اردک نوک پهن
۲۵-خروس کولی دم سفید
۲۶-کورکور سیاه

تسهیل‌گری مردم دشت ارژن در ارتباط با گونه پرچم منطقه؛ غاز قرمز

انتخاب گونه پرچم برای دشت ارژن بخشی از پروژه‌ی مدیریت مشارکتی زیست‌بوم در حوزه تالاب دشت ارژن بود که با همکاری SGP/UNDP و انجمن میراث پریشان انجام و در دو فاز اولیه اجرا شده بود. برای خواندن مقاله کامل آن می‌توانید به قسمت پروژه‌های آوای‌بوم مراجعه کنید و از جزئیات پروژه انجام شده مطلع شوید. اما پس از انتخاب غاز قرمز (آنقوت) به عنوان گونه پرچم و تهیه و طراحی 15 پوستر در راستای همین پروژه بر آن شدیم که با کمک و همراهی وبسایت دیوار پروژه خود را در دشت ارژن ادامه دهیم و با چاب بروشور، پیکسل، پوستر و جاکلیدی برای آگاه‌سازی عموم مردم از این انتخاب و کمک به حفاظت آنقوت، سفری به دشت ارژن داشته باشیم. البته در این بین از حمایت‌های بی پایان انجمن آوای زیست بوم ارژن نیز نباید غافل شویم. این بخش از پروژه با اسپانسری وبسایت دیوار انجام و اجرا شد.

در روز اول از شروع پروژه جدید به سمت دبستان دخترانه سلمان فارسی در دشت ارژن رفتیم و برای سه مقطع تحصیلی چهارم، پنجم و ششم شروع به صحبت کردیم. در ابتدا خانم فاطمه کاظمی مدیر اجرایی آوای بوم به معرفی انجمن آوای بوم و فعالیت‌ها پرداخت و به بچه‌ها ضرورت حفاظت از پرنده‌ها را توضیح داد، سپس امین سیفی مدیر روابط عمومی انجمن در مورد اهمیت‌های تالاب دشت ارژن توضیح داد، در ادامه ایمان ابراهیمی مدیرعامل و فرنوش فرهادی کارشناس میدانی آوای بوم توضیحاتی درباره آنقوت (غاز قرمز) و چگونی زادآوری این پرنده‌ی زیبا پرداختند. در ادامه پیکسل و بروشورها بین بچه‌ها پخش شد و از اهمیت اطلاع رسانی بین خانواده‌ و دیگر آشنایان به بچه‌ها توضیحاتی ارائه شد. برگه‌هایی برای رنگ آمیزی آنقوت بین دانش‌ آموزان پخش شد که در ادامه در فضای مجازی آوای بوم منتشر خواهد شد. در نهایت پوسترهایی از غاز قرمز و ویژگی‌های ظاهری آن در تابلو اعلانات مدرسه نیز نصب شد.

پیکسل غاز قرمز

در ادامه روز اول به محله‌های دشت ارژن رفتیم و به صورت میدانی با مردم و مغازه‌های مختلف در مورد غاز قرمز و اینکه نماد این منطقه است به گفتگو پرداختیم، به بانوان دشت ارژن کیسه‌های پارچه‌ای با نماد غاز قرمز اهدا کردیم و آن‌ها را ترغیب به استفاده از این پارچه‎‌ها کردیم تا کمتر از پلاستیک استفاده کنند. در مغازه‌ها پوسترهای این گونه رو نصب کردیم و سعی کردیم پوسترها در محل‌هایی نصب کنیم که بیشترین بازدید را از طرف مردم، مانند نانوایی‌ها داشته باشد.  از جالب‌ترین نکات این گفتگوها این بود که غاز قرمز یا همان آنقوت برای مردم دشت ارژن نام آشنا بود و از اینکه گروهی برای آگاه سازی دیگران تلاش می‌کردند بسیار خشنود بودند. گفتنی است که غاز قرمز نامی بود که بومیان دشت ارژن به این گونه می‌گفتند و ما برای اینکه همین نام برای آن‌ها آشنا بماند، از اسم مرسوم آن یعنی آنقوت استفاده نمی‌کردیم تا حس نزدیکی بیشتری با این گونه داشته باشند.

مردم دشت ارژن

روز دوم را با بررسی وضعیت تالاب دشت ارژن شروع کردیم و برای بررسی تعداد گونه‌ها و پرندگان تالاب از دو قسمت شمالی و جنوبی اقدام به سرشماری پرندگان مهاجر زمستان گذران کردیم. درنهایت بیش از 580 فرد آنقوت مشاهده شد. در ادامه روز همزمان با اذان مغرب به مسجد روستا رفتیم و برای اهالی درباره اهمیت تالاب دشت ارژن و گونه آنقوت (غاز قرمز) به گفتگو و تبادل نظر پرداختیم، تمامی هدایایی که پیشتر ذکر شد بین مردم توزیع شد. دغدغه‌ی اصلی مردم دشت ارژن نبودن آب در تالاب بود و این موضوع بسیار برای آن‌ها آزاردهنده بود، در همین راستا نیز گفتگوهایی صورت گرفت و همگی به آینده‌ای روشن امید بستیم.

برگزاری کارگاه پرنده نگری کوهستان در کازرون

کارگاه پرنده نگری در کوهستان; برنامه‌ای که توسط خانه محیط‌زیست باشگاه کوهنوردی و دره نوردی سپهر و با همکاری انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم اصفهان برگزار شد.

در این کارگاه آموزشی که با استقبال قابل توجه شرکت کنندگان (۹۰ نفر) و در شهرداری کازرون برگزار شد، حاضران با پرندگان ایران، پرندگان کوهستان، روش‌های شناسایی پرندگان در زمان کوهنوردی، تجهیزات پرنده نگری و رفتار پرندگان در کوهستان آشنا شدند.
کوهنوردان می‌توانند با فراگیری پرنده نگری ضمن آنکه مهارتی جدید در لذت از شگفتی‌های کوهستان کسب می‌کنند، نقشی فعال در شناسایی و حفاظت پرندگان ایران داشته باشند.
مدرس این دوره ایمان ابراهیمی مدیر آوای بوم، عضو اتحادیه جهانی حفاظت طبیعت و نویسنده‌ی کتاب مهاجرت پرندگان بود.