AvayeBoom Bird Conservation Policy in Iran

تدوین شیوه‌نامه‌های ملی پرنده‌نگری، فیلمبرداری با پهپاد، و رهاسازی پرندگان

در بهمن ۱۴۰۳، تفاهم‌نامه‌ای رسمی میان انجمن آوای بوم و سازمان حفاظت محیط زیست جمهوری اسلامی ایران به امضا رسید. در این تفاهم‌نامه که در حضور دکتر حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی به امضا رسید، تدوین سه شیوه‌نامه‌ی ملی در حوزه‌ی پرندگان به انجمن آوای بوم واگذار شد.

بر اساس این تفاهم‌نامه‌ی یک‌ساله، آوای بوم مسئولیت تدوین سه شیوه‌نامه‌ی زیر را برعهده دارد:

۱. شیوه‌نامه‌ی ملی پرنده‌نگری در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست
این شیوه‌نامه ضوابط و رفتارهای مسئولانه در فعالیت‌های پرنده‌نگری در تمامی مناطق چهارگانه‌ی تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست را مشخص می‌کند. موضوعاتی همچون دریافت مجوز، رعایت فاصله از پرندگان، محدودیت‌های فصلی و تعیین مناطق مناسب برای پرنده‌نگری از جمله محورهای این سند خواهند بود. هدف آن است که پرنده‌نگری به فعالیتی پایدار و هم‌راستا با حفاظت از طبیعت تبدیل شود.

۲. شیوه‌نامه‌ی ملی فیلمبرداری از پرندگان با پهپاد
با افزایش استفاده از پهپادها برای فیلمبرداری از پرندگان، نیاز به تدوین ضوابطی روشن و علمی برای این فعالیت به‌وجود آمده است. این شیوه‌نامه به تعیین فاصله‌های مجاز از پرندگان، محدودیت‌های زمانی و فصلی، الزامات دریافت مجوز، و تمایز میان اهداف تفریحی و پژوهشی می‌پردازد. هدف از این سند، جلوگیری از مزاحمت، استرس یا آسیب به پرندگان است.

۳. شیوه‌نامه‌ی ملی رهاسازی پرندگان تیمار شده
این شیوه‌نامه شامل اصول علمی و عملی برای رهاسازی پرندگانی است که پس از تیمار در مراکز رسمی یا شخصی، آماده‌ی بازگشت به طبیعت هستند. بررسی‌های سلامتی، انتخاب زمان و مکان مناسب، و در صورت امکان پایش پس از رهاسازی، از جمله بخش‌های این سند خواهد بود. هدف، افزایش نرخ موفقیت بازگشت پرندگان به زیستگاه طبیعی است.

تمامی این شیوه‌نامه‌ها با بهره‌گیری از الگوهای بین‌المللی و داده‌های علمی تدوین شده و پس از آماده‌سازی پیش‌نویس‌ها، برای دریافت نظر و بازخورد، در اختیار ذینفعان قرار می‌گیرند. این فرآیند شامل مشارکت ادارات کل استانی سازمان، کارشناسان مستقل، سازمان‌های مردم‌نهاد، پرنده‌نگران، و فعالان حوزه فیلمبرداری خواهد بود. نسخه‌ی نهایی پس از تأیید معاونت محیط زیست طبیعی سازمان، به ادارات مرتبط و ادارات کل استانی ابلاغ خواهد شد.

این شیوه‌نامه‌ها الزام‌آور خواهند بود و به عنوان یک ابزار قانونی، نقش مهمی در حفاظت از پرندگان، تسهیل فعالیت‌های مسئولانه طبیعت‌گردی، و ارتقاء سیاست‌گذاری‌های ملی ایفا خواهند کرد.

آوای بوم، با این پروژه، گامی مهم در حوزه‌ی سیاست‌گذاری و تدوین اسناد راهبردی حفاظت از پرندگان در سطح ملی برداشته است.