اعضای باشگاه پرنده نگری آوای بوم در تاریخ 20 اسفند ماه 1394 در حین پرنده نگری در پارک ناژوان اصفهان موفق شدند برای اولین بار در سال 94 یک جفت سهره ی زرد را مشاهده کنند.

سهره ی زرد پرنده ای زیبا از خانواده ی سهره است که در اصفهان و حومه ی آن به صورت معدود و معمولا در حین مهاجرت دیده میشود. زیستگاه این پرنده معمولا باغ ها و پرچین ها است و همچنین علاقه ی زیادی به سوزنی برگ ها دارد. غذای این پرنده را عمدتا دانه ها و گاها حشرات تشکیل میدهد.

تصاویر از: محمد معینی و محمدعلی ابراهیمی

 

 

تاریخ برگزاری: پنج شنبه 26 آذر ماه 1394

کارشناس علمی و راهنما: ایمان ابراهیمی

تعداد همراهان: 6نفر

تهیه گزارش: محمد معینی

عکس های گزارش: امین اخوت-محمد معینی- ایمان ابراهیمی

تالاب گاوخونی در موقعیت جغرافیایی N3212 E5252 بین استانهای اصفهان و یزد واقع است. تالاب گاوخوني يكي از بكرترين چشم‌اندازهاي طبيعي استان اصفهان محسوب مي‌شود كه به علت موقعيت جغرافيايي و مشكلات دسترسي به آن- به ويژه در گذشته- چهره طبيعي‌اش كمتر با اقدامات سودجويانه بشر دستخوش تغيير شده است، از اين رو جلوه‌هاي بي‌نظير و چشم‌انداز‌هاي زيبايي را براي اهل ذوق و دوستداران طبيعت در دامان خود به وجود آورده است. اين تالاب در آستانه ورود به كوير (مرز ميان اكوسيستم‌ آبي با خشكي) واقع شده و انعكاسي از شرايط حاكم بر اين دو بوم‌سازگان است. این تالاب از رودخانه زاینده رود نشات میگیرد (www.irandeserts.com).

شرح برنامه:

در تاریخ پنج شنبه26آذرماه 94 ، جمعی از اعضای موسسه آوای بوم اصفهان به همراه کارشناس علمی و راهنما جناب آقای ایمان ابراهیمی ساعت 6 صبح اصفهان را به مقصد تالاب گاوخونی ترک کردیم.

پس از طلوع افتاب در بین راه مه غلیظی همه جا را فرا گرفته بود که به شدت دید را کاهش داده و مجبور شدیم با سرعت پایین تر از حد معمول رانندگی کنیم. پس از گذشت دقایقی از طلوع آفتاب مه نیز از بین رفت.

پس از رسیدن به شهر ورزنه و توقف کوتاه به سمت حاشیه رودخانه حرکت کردیم. بعد از رسیدن به محل مناسبی که احتمال مشاهده پرندگان زیاد بود توقف و شروع به گشت زنی کردیم. در همان ابتدا با شنیدن صدای زردپره تالابی اولین مشاهده خود را ثبت و به دنبال آن صدای آبچلیک ها به گوش می رسید ولی مشاهده نشدند. پس از آن یک عدد سنقر تالابی و جغد کوچک مشاهده شد. بعد از نیم ساعت گشت زنی در منطقه و عدم مشاهده گونه ای خاص مسیر را در راستای رودخانه ادامه دادیم. در طول مسیر در کنار مزارع چکاوک های کاکلی به چشم می خوردند.

بعد از چند کیلومتر رانندگی با سرعت پایین در حاشیه رودخانه یک چنگر و چند کشیم کوچک نظرمان را جلب کردند و به دنبال آن چارخو، باقرقره شکم سیاه، چک، شغال، آبچلیک تکزی، سارگپه پابلند، گنجشک سینه سیاه و چکچک دشتی دیده شدند. در آن بین صدای یلوه ها از بین نیزار ها به گوش می رسید ولی دیده نشدند.

سپس به مسیر خود ادامه دادیم تا به محلی رسیدیم که احتمال دیدن جغد در آن زیاد بود. در همان لحظه یک شاه بوف توجهمان را جلب کرد که بعد طی مسافتی در مزرعه ای نشست و به دنبال آن بعد از گذشت چند دقیقه شاهد محاصره آن توسط زاغی ها و کلاغ ها شدیم که بعد از آن یک سنقر تالابی جیغ کشان با پروازهای دایره وار خود بالای سر شاه بوف به جمع زاغی ها پیوست. نکته قابل توجه اینجاست که قبل از رسیدن شاه بوف شاهد نزاع بین کلاغ ها و سنقر تالابی بودیم ولی بعد از حضور شاه بوف شاهد اتحاد عجیب کلاغ با سنقر تالابی شدیم. در همان حین یک ماهی خورک معمولی ، یلوه آبی ، حواصیل خاکستری و اگرت بزرگ دیده شد. بعد از اینکه شاه بوف محل را ترک کرد ما نیز به مسیر خود ادامه داده تا به آبگیر مناسبی جهت مشاهده پرندگان رسیدیم. گونه هایی که  دیده شدند عبارتند از: دو عدد ماهی خورک ابلق که شاهد نزاعشان بودیم، آبچلیک تک زی، آبچلیک آوازخوان، آبچلیک پاسرخ، سلیم شنی کوچک، کاکایی سرسیاه،فالاروپ گردن سرخ، سارگپه پابلند، اردک سرسبز،سار، خروس کولی معمولی.

بعد از آن به سمت تالاب حرکت کردیم و پس از رسیدن به تالاب شاهد صحنه ای غم انگیز بودیم. به جز چند آبگیر کوچک چیز دیگری مشاهده نمی شد.  در سمت شمالی و ابتدایی تالاب شاهد پرواز یک دسته خوتکا بودیم و در کنار آب آبچلیک ها و سلیم ها و یک تلیله شکم سیاه را مشغول تغذیه بعدازظهرشان دیدیم. بعد از حدود 20 دقیقه گشت زنی در منطقه و دیدن یک چکاوک بیابانی گونه ی دیگری مشاهده نشد.

در آخر به سمت قلعه قورتان بازگشتیم که متاسفانه در اطراف آنجا گونه خاصی مشاهده نشد و محل را به مقصد اصفهان ترک کردیم.

توضیحات	نام فارسی	نام انگلیسی	نام علمی	ردیف
	زردپره تالابی	Reed bunting	Emberiza schoeniclus	1
3 عدد	سنقر تالابی	Western marsh harrier	Circus aeruginosus	2
	چکاوک کاکلی	Crested Lark	Galerida cristata	3
1 عدد	چکاوک بیابانی	Desert lark	Ammomanes deserti	4
	چنگر	Coot	Fulica atra	5
	چارخو	Moorhen	Gallinula chloropus	6
	کشیم کوچک	Little Grebe	Tachybaptus ruficollis	7
	باقرقره شکم سیاه	Black-bellied Sandgrouse	Pterocles orientalis	8
1 عدد	چک	stonechat	Saxicola torquatus	9
	یلوه آبی	Water Rail	Rallus aquaticus	10
	گنجشک سینه سیاه	Spanish Sparrow	Passer hispaniolensis	11
	چک چک دشتی	Isabelline Wheatear	Oenanthe isabellina	12
	حواصیل خاکستری	Grey Heron	Ardea cinerea	13
2عدد	ماهی خورک ابلق	Pied Kingfisher	Ceryle rudis	14
1 عدد	ماهی خورک	Common Kingfisher	Alcedo atthis	15
	خروس کولی	Lapwing	Vanellus vanellus	16
	سار	Starling	Sturnus vulgaris	17
	آبچلیک تک زی	Green Sandpiper	Tringa ochropus	18
	آبچلیک پاسرخ	Redshank	Tringa totanus	19
	آبچلیک آواز خوان	Common Sandpiper	Tringa (Actitis) hypoleucos	20
	کاکایی سرسیاه	Black-headed Gull	Larus ridibundus	21
	سارگپه پابلند	Long-legged Buzzard	Buteo rufinus	22
	فالاروپ گردن سرخ	Red-necked Phalarope	Phalaropus lobatus	23
	خوتکا	Teal	Anas crecca	24
	اردک سرسبز	Mallard	Anas platyrhynchos	25

 

   

 

 

 

 

 

در پی هماهنگی ها به عمل آمده با موسسه آوای درنای خاکستری اراک، دو باکلان بزرگ از اعضای این موسسه در محل اصفهان تحویل گرفته شد. این باکلان ها دوره ی درمان و تیمار خود را در موسسه آوای درنای خاکستری گذرانده و آماده ی رها سازی بودند که به سبب عدم حضور باکلان ها در این فصل در استان مرکزی، این باکلان ها برای رها سازی با اصفهان که زیستگاه مناسبی برای زمستانگذرانی این گونه است انتقال یافتند. تیم آوای بوم پرندگان یاد شده را به سد قره قاچ در نزدیکی شهر سمیرم منتقل کردند که متاسفانه از فاصله 2-3 کیلومتر سد امکان تردد اتومبیل به دلیل ریزش برف و یخ زدگی وجود نداشت و اعضای آوای بوم این فاصله را به پیاده طی کردند. هر دو باکلان در سلامت کامل رها سازی گردیدند.

لازم به ذکر است موسسه آوای درنای خاکستری یک موسسه زیست محیطی غیر انتفاعی است که تجربیات و علم فراوانی در زمینه ی درمان و تیمار پرندگان دارد.

باکلان بزرگ(تلفظ:baaklan) با نام علمی (Phalacrocorax carbo) از راسته پلیکان سانان و از تیره باکلان میباشد . پرنده ای آب زی و گوشت خواراست. از آنجایی که رژیم غذایی این پرنده را بیشتر ماهی ها تشکیل میدهند محل زندگی این پرنده بیشتر در کنار دریاچه ها، سدها ،و آبگیر ها می باشد.

از بارز ترین رفتار های این پرنده این است که در مواقع استراحت بر روی تخته سنگ یا بر روی شاخه درختان نشسته و بال های خود را باز کرده ، بی حرکت می ایستد تا بال هایش خشک شود.

این پرنده در ایران در زمستان به فراوانی یافت می شود.  پس از زمستان گذرانی برای زادآوری به سمت مناطق شمال کشور مهاجرت میکنند.

 

از اهمیت های اکولوژیک این پرنده میتوان به کنترل جمعیت ماهیان اشاره کرد.

لینک خبر در سایت موسسه آوای درنای خاکستری

لیست پرندگان مشاهده شده در محل سد:

توضیحات	نام فارسی	نام انگلیسی	نام علمی	ردیف
	زیر آبروک	Dipper	Cinclus cinclus	1
	چکاوک شاخدار	Shore Lark	Eremophila alpestris	2
	کمر کولی کوچک	Western Rock Nuthatch	Sitta neumayer	3
	کمر کولی بزرگ	Eastern Rock Nuthatch	Sitta tephronata	4
	سسک جنبان	Scrub Warbler	Scotocerca inquieta	5
	کشیم بزرگ	Great Crested Grebe	Podiceps cristatus	6
	خوتکا	Teal	Anas crecca	7
	چنگر	Coot	Fulica atra	8
	اردک سرسبز	Mallard	Anas platyrhynchos	9
	پرستو دریایی	Common Tern	Sterna hirundo	10
	اردک سیاه کاکل	Tufted Duck	Aythya fuligula	11
	چکاوک آسمانی	Sky Lark	Alauda arvensis	12
	شاهین؟	Barbary Falcon؟	Falco pelegrinoides؟	13
	عقاب دشتی	Steppe Eagle	Aquila nipalensis	14
	غراب	Raven	Corvus corax	15
	حواصیل خاکستری	Grey Heron	Ardea cinerea	16

در پی تماس کارمندان یک کارگاه در حاشیه ی شهرستان اصفهان در تاریخ ششم دی ماه مبنی بر پیدا شدن چهار عقاب، سه نفر از اعضای آوای بوم خود را به محل مذکور رساندند. متاسفانه عقاب ها در وضعیت بسیار بدی به وسیله ی سیم فلزی بسته شده بودند و در وضعیت سلامتی بسیار بدی به سر میبردند. هر چهار عقاب ضمن انتقال به محل مناسب، سلامت و وضعیتشان بررسی کامل گردید و در حال حاضر تحت نظر یکی از مجرب ترین دامپزشکان شهر مراحل تیمار خود را میگذارنند.

عقاب استپی گونه ای در خطر انقراض است که برای ادامه ی بقا نیازمند توجه و حمایت زیاد در کشور است. این عقاب از جمله گونه های تحت حمایت سازمان حفاظت محیط زیست بوده و هرگونه شکار،صید و خرید و فروش آن منع قانونی داشته و متخلفان تحت پیگرد قانونی قرار میگیرند. از تمامی شهروندان تقاضا میشود در صورت مشاهده هرگونه تخلف در این ارتباط، به نزدیک ترین واحد محیط زیست اطلاع رسانی نمایند.