با خانواده کشیم ها بیشتر آشنا شویم
آیا خانواده کشیم‌ها را می‌شناسید؟ آیا تا به حال یکی از گونه‌های کشیم مثل کشیم کوچک یا کشیم گردن سرخ را از نزدیک دیده‌اید؟ کشیم سانان یکی از خانواده‌های رنگارنگ و جذاب در پرندگان هستند. پنج گونه از این خانواده این پرنده زیبا در ایران دیده شده است. پیش‌تر برایتان گفتیم پرنده چیست و شما را با برخی دیگر از گونه پرنده‌ها و خانواده‌هایشان از جمله گنجشک‌سانان ، سهره‌ها ، پری‌شاهرخ ، فلامینگو ، عقاب‌ها ،جغدها و انواع منقار پرندگان آشنا نمودیم. این‌بار کشیم‌ها پرندگانی هستند که قرعه به‌نامشان افتاده تا امروز بیشتر درباره آن‌ها بدانیم؛
کشیم سانان چه پرندگانی هستند؟
- پرندگانی غواص که بیشتر از پرواز کردن شنا می‌کنند و به همین خاطر بدن آن‌ها دارای ویژگی‌های خاصی می‌باشد. بطوریکه انگشتان پا هر کدام پرده‌ای جداگانه دارد و داشتن ناخن‌های مسطح از ویژگی این پرندگان است.
- کشیم‌ها حتی درصورت احساس خطر نیز به زیر آب می‌روند و اکثرا رنگ زمستانی وتابستانی متفاوتی دارند.
- این پرندگان ماهی‌خوار بوده و با غواصی ماهرانه به صید ماهی می‌پردازند.
- برای دیدن این پرندگان شما باید در آب‌های ساحلی، دریاچه‌ها و مصب رودها و حتی روی برگ‌های شناور جستجو کنید.
- این پرندگان بومی غرب‌آمریکای شمالی،جنوب سیبری و مناطقی از اروپا هستند که در کشور ما اغلب در سواحل دریای خزر و خلیج فارس، تالاب‌های استان فارس،تالاب هامون و دریاچه ارومیه دیده می‌شوند.
5گونه کشیم که در ایران حضور دارند شامل:
- کشیم بزرگ (با نام علمی: podiceps cristatus) (وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی)
پراکنش جهانی آن اروپا، آفریقا، استرالیا و زلاندنو می‌باشد. در کنارآب‌های آرام در ایران، ترکیه، فلسطین و قبرس نیز دیده می‌شود.
-
کشیم گردن سرخ 🙁 با نام علمی:podiceps grisegena)(وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی)
این پرنده در مناطق معتدل نیمکره شمالی یافت می‌شود و از جمله پرندگان مهاجری بوده که زیستگاه زمستانی آن به طور گسترده در آب‌های آرام نزدیک سواحل اقیانوس قرار گرفته. این پرنده در زمستان به دریای خزر وسیستان مهاجرت می‌کند.
- کشیم گوش دار( با نام علمی:podiceps auritus)(وضعیت حفاطتی:کمترین نگرانی)
در آبگیرها و دریاچه‌ها، در نیزارهای ناحیه کم‌عمق آبگیرها و مرداب‌های ساحلی زندگی می‌کند و آشیانه زمستانی آن نیز در امتداد ساحل یا دریاچه‌هاست. در ایران بصورت فراوان در سواحل دریای خزر دیده می‌شود و بصورت عبوری در شمال شرق کشور نیز دیده شده است.
- کشیم گردن سیاه( با نام علمی:podiceps nigricollis)(وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی)
محل تولید مثل این پرنده تالاب‌ها، برکه‌‌ها و باتلاق‌های دارای پوشش گیاهی انبوه می‌باشد اما زمستان‌ها در دریاچه‌ها و آب‌های ساحلی آشیانه‌سازی می‌کند. پراکنش جهانی آن غرب آمریکای شمالی، اروپا، جنوب غرب سیبری، شمال شرقی چین و مناطقی از آفریقاست. در ایران نیز بصورت مهاجر دیده می‌شود.
-
کشیم کوچک ( با نام علمی:tachybaptus ruficollis)( وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی)
این پرنده منزوی بوده و در کنار آب‌های کم وسعت با پوشش گیاهی کم، آشیانه می‌سازد و از جمله پرندگانی است که به ایران مهاجرت می‌کند. پراکنش جهانی آن اروپای غربی و مرکزی و ماداگاسکار می‌باشد.
کشیم‌ها از گذشته تا کنون در ایران
کشیم‌ها در گذشته‌ای نه‌چندان دور در ایران مخصوصا در سواحل جنوبی دریای خزر و دریاچه ارومیه و در فصل زمستان به وفور یافت می‌شدند و زادآوردی نیز داشتند. اما امروزه خشک شدن تالاب‌ها و پهنه‌های آبی کشور و وضعیت نه‌چندان خوب دریاچه ارومیه باعث شده تا از ورود این پرندگان و سایر پرندگان مهاجر ارزشمند دیگر که بخشی از تنوع زیستی کشور ما را تشکیل می‌دهند کاسته شود. امید است تا با اصلاح فرهنگ محیط‌زیستی و بهبود مدیریت منابع آبی در کشور شاهد افزایش جمعیت مجدد این پرندگان در کشورمان باشیم. با آرزوی بهبود هر چه زودتر وضعیت دریاچه ارومیه، بزرگترین پارک ملی ایران و میزبان گونه‌های پرنده ارزشمند.
در پایان جا دارد از
ارزش اکوسیستم تالابی و نقش آن در حفاظت از گونه‌های پرندگان آبزی و کنار آبزی یاد کرد. در کشور ما تالاب‌های زیادی وجود دارد که در ایامی از سال مامن پرندگان هستند؛ از جمله شاخص ترین این تالاب‌ها تالاب میان‌کاله گیلان، انزلی، گمیشان و تالاب‌های خوزستان و هامون هستند که در گذشته‌ای نه چندان دور پرندگان مهاجر به تعداد بسیار زیاد در آن دیده می‌شد.
تجربه به ما نشان داده که تالاب این اکوسیستم ارزشمند آبی چه نقش بزرگی در حفظ تنوع زیستی بر عهده دارد و همچنین نابودی آن چه تاثیرات ناگواری را به‌جا می‌گذارد. مسئله‌ای که با توجه به خشک‌سالی های طولانی مدت و عدم مدیریت صحیح منابع آبی در ایران لطمه زیادی به حضور پرندگان مهاجر زده به‌طوری‌که در سال‌های 40 تا 50، سالانه حدود 8 میلیون قطعه مرغابی به ایران مهاجرت می‌کرد ولی این عدد امروزه به زحمت به 1میلیون قطعه می‌رسد. مسئله حفاظت امری زمان بر است و بهبود وضعیت تالاب‌های ما در امروز شاید موجب حضور گسترده پرندگان ، از جمله کشیم کوچک و کشیم گردن سرخ از راسته کشیم سانان ، در این پهنه‌های آبی در سال‌های آتی شود.
