بال لاکی و مهاجرت به عرصه های جنوبی تر

بال لاکی پرنده ایست از راسته گنجشک سانان که 18 سانتی متر طول دارد و به واسطه ی پرو بال قهوه ای خاکستری، تاج برافراشته، گلوی سیاه و خط چشمی سیاه، که در پس سر به هم می رسند، به آسانی شناخته می شود. در مطالب پیشین با پرندگانی چون دارکوب ، دلیجه کوچک ، هما ، درنای خاکستری ، قمری و ماهی خورک آشنا شدید و در مورد نحوه لانه سازی ، گفتگوی پرندگان با یکدیگر ، تاثیر گرمایش زمین بر پرندگان و کلیدهای شناسایی پرندگان خواندید. در اینجا به معرفی بال لاکی پرنده ای که مهاجر ایران است خواهیم پرداخت.

مهاجرت

امسال با شروع زمستان و آغاز فصل مهاجرت پرندگان، عرصه های جنوبی تر فلات ایران شاهد حضور پرنده ی زیبا و خوش نقش و نگاری بنام بال لاکی بود. گرچه از گذشته نیز گزارش های نادری از حضور این پرنده در ایران وجود دارد اما امسال تنوع مشاهدات و حضور تعداد قابل توجه از این پرنده درنقاط جدید، پرنده نگرهای ایرانی را با سوالات مختلفی در مورد علت مهاجرت این پرنده به عرصه های جنوبی تر روبرو ساخت.

بال لاکی پرنده

بال لاکی پرنده ایست از راسته گنجشک سانان که در سایت کویرها و بیابانهای ایران اینگونه معرفی گردیده است: ” این پرنده ، 18 سانتیمتر طول دارد و به واسطه ی پرو بال قهوه ای خاکستری، تاج برافراشته، گلوی سیاه و خط چشمی سیاه، که در پس سر به هم می رسند، به آسانی شناخته می شود. این پرنده در میان درختان میوه دار، بوته های تمشک، اطراف پرچین ها و توتستان ها به سر می برد. در ایران، به صورت مهاجر و به تعداد اندک، در شمال شرق و جنوب ایران دیده می شود.”

همچنین در دانشنامه پرندگان ایران در مورد پراکنش این پرنده اینگونه نقل گردیده است: ” بال لاکی پرنده ایست که در زمستان به تعداد کم و به‌طور نامنظم بیشتر در شمال ایران به سر می برد ولی در جنوب شرقی ( بلوچستان ) و جنوب غربی هم دیده شده است که با گذشت دو دهه، اطلاع دقیقی از تعداد و وضعیت پراکندگی کنونی آن؛ در این مناطق در دست نیست.”

زیستگاه

نقشه های پراکندگی که در مراجع گوناگون نقل گردیده همگی در مورد حضور این پرنده در نوار میانی نیمکره شمالی متفق القول هستند که از شمال دریای خزر می گذرد، همچنین در مورد حضور بسیار کمرنگ این پرنده در جنلگهای شمال ایران نیز گزارشاتی در دست بوده است. اما امسال مشاهده این پرنده ابتدا در شمال شرقی ایران و به تعداد زیاد سپس ثبت حضور آن در نواحی مرکزی ایران، در شهرستان نایین پناهگاه حیات وحش عباس آباد و همچنین در اردکان یزد و سپس در رشته کوه کرکس در چهل کیلومتری اصفهان امری بی سابقه بود.

متاسفانه فقدان اطلاعات کافی در ایران و عدم انجام تحقیقات علمی در مورد اینگونه پدیده ها امکان اظهار نظرهای قطعی را از کلیه فعالین این حوزه گرفته و باعث شده که بررسی علل اینگونه حوادث در حد حدس و گمان انجام پذیرد.

کلام آخر

بر اساس عرف رایج در بین فعالین محیط زیست، می توان این مهاجرت عجیب و نادر را که همزمان با یکی از سردترین زمستانهای دهه های اخیر هم اتفاق افتاده با تغییرات اقلیمی زمین در ارتباط دانست و همانند بسیاری از حوادث طبیعی خارج از قاعده با دیده شک و تردید به آن نگاه کرد و یا شاید در حالتی واقع بینانه حتی، کج کردن راه مهاجرت از سوی بال لاکی پرنده همانند بسیاری از پدیده های غیر عادی طبیعت در عصر حاضر زنگ خطر دیگری در مورد تغییرات اقلیمی باشد و یا اینکه این مهاجرت انبوه نشانه موفقیت این پرنده ی شگفت انگیز در افزایش جمعیت و تصاحب عرصه های بیشتری از طبیعت و موفقیت او در وفق پذیری با ژئوسیستم های جدید باشد. هیچکس پاسخ دقیق این سوالات را نمیداند.