مطالب این بخش در ارتباط با اخبار و گزارشات آخرین فعالیت های انجمن پرنده شناسان آوای بوم است که اغلب آن ها مرتبط با پرندگان و پرنده نگری است.

دیوارهای دشت ارژن میزبان غاز قرمز شدند

دشت ارژن بار دیگر شاهد گامی تازه در مسیر حفاظت از پرندگان و تالاب ارزشمندش بود. در ادامه‌ی پروژه‌ی «حفاظت از پرندگان تالاب ارژن از طریق انتخاب گونه‌ی پرچم» که چهار سال است به‌صورت گام‌به‌گام در حال اجراست، این بار دیوارهای روستا به بوم نقاشی تبدیل شدند و طرح‌هایی از غاز قرمز، نماد دشت ارژن، بر آن‌ها جان گرفت.

در این مرحله پنج دیوار شاخص روستا انتخاب شد و سه مورد از آن‌ها در طول سه روز کار گروهی نقاشی شدند. محل دیوارها به‌گونه‌ای انتخاب شده بود که بیشترین دید و اثرگذاری را بر اهالی و گردشگران داشته باشند: دیوار بازار روستا، ورودی دشت ارژن و دیوار کنار مدرسه. دو دیوار دیگر نیز در مراحل بعدی تکمیل خواهند شد.

یازده داوطلب از شش شهر ایران در این برنامه شرکت کردند؛ داوطلبانی که دو نفر از آن‌ها نقاش و گرافیست حرفه‌ای بودند. اما این تنها بخش ماجرا نبود؛ کودکان روستا نیز با قلموهای کوچک به جمع هنرمندان پیوستند و مردم محلی در تمام مراحل حضور داشتند. مشارکت آن‌ها نه لحظه‌ای، که مداوم بود: از کمک در نقاشی تا آوردن خوراکی، تأمین وسایل مورد نیاز، و استقبال گرم در خانه‌هایشان.

طرح‌های نقاشی‌شده تنها به غاز قرمز محدود نبودند؛ نمادهای آشنای تالاب ارژن نیز در کنار این پرنده نقش بستند تا پیوندی میان نمادهای زیستی و سرزمینی شکل بگیرد. بدین‌ترتیب دیوارها نه‌تنها رنگ تازه گرفتند، بلکه به زبان مشترکی میان مردم و طبیعت بدل شدند.

این اقدام، بیش از یک فعالیت هنری، تلاشی برای تقویت حس هویت و تعلق خاطر مردم به نماد روستای خود است. تجربه نشان داده است که زمانی‌که جامعه محلی خود را صاحب و نگهبان طبیعت بداند، حفاظت از آن ماندگارتر و موثرتر خواهد بود. هدف این مرحله نیز همین است: نزدیک‌تر شدن مردم به تالاب و پرنده‌ی پرچم آن تا مسیر حفاظت پایدار هموارتر شود.

بازتاب این حرکت تنها به دیوارهای روستا محدود نماند. رسانه‌های محلی با حضور در محل، تصاویر و گزارش‌هایی منتشر کردند و پیام این اقدام را به جامعه‌ای گسترده‌تر رساندند.

مشاهده‌ی بوبی نقابدار در جزیره قشم

در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۷:۲۰ عصر، در سواحل روستای گامبرون جزیره قشم برای اولین بار یک بوبی نقابدار (Masked Booby – Sula dactylatra) مشاهده و ثبت شد.

این پرنده توسط کارشناس آوای‌بوم، فرنوش فرهادی شناسایی و تصویر زیبای آن توسط نازنین رحیمی گرفته شد.

نام «بوبی» از واژه اسپانیایی Bobo به معنای «ابله» یا «دلقک» گرفته شده، به خاطر رفتارهای بامزه‌ای مثل مدل راه رفتن و نترسیدن از انسان!
بوبی‌ها پرندگانی دریازی با جثه بزرگ هستند که معمولاً در جزایر گرمسیری زادآوری می‌کنند و به ندرت در سواحل سرزمین‌های اصلی دیده می‌شوند. این پرندگان ترس بسیار کمی از انسان دارند و می‌توان به راحتی به آن‌ها نزدیک شد.
در سنین نابالغ، صورت و گردن و پشت‌سر آن‌ها قهوه‌ای است و لکه‌های سفید نامنظمی بدنشان را پوشانده است.
این نخستین ثبت بوبی نقابدار در جزیره قشم است. این گونه معمولاً در اقیانوس‌های هند و آرام دیده می‌شود و حضورش در خلیج فارس بسیار نادر است.

 

 

ایمان ابراهیمی جایزه‌ی «قهرمان جوان تالاب‌های جهان» را دریافت کرد

در جریان پانزدهمین اجلاس کنوانسیون رامسر (COP15) که از ۲۱ تا ۲۹ تیرماه ۱۴۰۴ (۱۲ تا ۲۰ ژوئیه ۲۰۲۵) در ویکتوریا فالز، زیمبابوه برگزار شد، ایمان ابراهیمی، بنیان‌گذار و مدیر پیشین انجمن آوای‌بوم، به پاس بیش از یک دهه تلاش برای حفاظت از تالاب‌ها و پرندگان آبزی، موفق به دریافت جایزه معتبر Young Wetland Champions Award شد. این جایزه توسط دکتر موسوندا مومبا، دبیرکل کنوانسیون رامسر، و در حضور نمایندگان بیش از ۱۰۰ کشور و ۴۰ سازمان بین‌المللی به وی اهدا گردید.

این موفقیت حاصل بیش از یک دهه فعالیت مستمر در پروژه‌های ملی و محلی است که با تمرکز بر پیوند دادن مردم با تالاب‌ها از طریق پرندگان شکل گرفته است. سه تالاب بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر از جمله تالاب گاوخونی، جزیره‌ی شیدور و تالاب ارژن از جمله مکان‌هایی بوده است که ایمان ابراهیمی اجرای پروژه‌هایی را در آن عهده دار بوده است.

ابراهیمی همچنین در سال‌های گذشته مدیریت پروژه‌های گسترده‌ای را در زمینه پایش جمعیت پرندگان، حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض، و کاهش تهدیدات ناشی از فعالیت‌های انسانی بر تالاب‌ها بر عهده داشته است. او در کنار این اقدامات میدانی، با بهره‌گیری از روان‌شناسی حفاظت تلاش کرده تا ارتباطی عاطفی و پایدار میان مردم و طبیعت ایجاد کند؛ رویکردی که از سوی کارشناسان بین‌المللی به عنوان نمونه‌ای موفق در حفاظت مشارکتی شناخته شده است.

جایزه «قهرمان جوان تالاب‌ها» از معتبرترین جوایز حوزه حفاظت از تالاب‌ها در جهان به شمار می‌رود و هدف آن، تقدیر از جوانانی است که با نوآوری، تعهد و اثرگذاری اجتماعی، نقشی مهم در حفاظت و مدیریت پایدار تالاب‌ها ایفا کرده‌اند. عنوان قهرمان جوان تالاب‌ها هر سه سال به یک فرد اعطا میشود و ایمان ابراهیمی نهمین فرد دریافت کننده‌ی این عنوان بوده است.

Iman Ebrahimi Ramsar Award

ابلاغ «دستورالعمل ملی زنده‌گیری، انتقال و رهاسازی پرندگان تیمارشده» به استان‌های کشور

در ادامه اجرای تفاهم‌نامه بهمن ۱۴۰۳ میان انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم و سازمان حفاظت محیط‌زیست جمهوری اسلامی ایران، «دستورالعمل ملی زنده‌گیری، انتقال و رهاسازی پرندگان تیمارشده در زیستگاه‌های طبیعی» که توسط انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم تهیه و تنظیم شد، توسط معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی به ادارات کل محیط‌زیست سراسر کشور ابلاغ شد.

این دستورالعمل، که یک سند ملی در حوزه رهاسازی پرندگان پس از درمان و بازپروری است، با هدف افزایش موفقیت بازگشت پرندگان به طبیعت، کاهش تلفات ناشی از انتقال و رهاسازی غیراستاندارد، و ایجاد وحدت‌رویه میان استان‌ها تدوین شده است.

در سال‌های گذشته، رعایت‌نشدن استانداردهای لازم در مرحله انتقال یا رهاسازی پرندگان، در مواردی موجب آسیب‌دیدگی مجدد یا مرگ پرندگان شده و نگرانی فعالان محیط‌زیست را برانگیخته بود. تدوین و ابلاغ این دستورالعمل، که بر پایه الگوهای بین‌المللی و داده‌های علمی شکل گرفته، گامی مهم برای رفع این مشکل و حفاظت مؤثرتر از پرندگان کشور به شمار می‌رود.

این اقدام همچنین نخستین پروژه رسمی انجمن آوای بوم در حوزه سیاست‌گذاری و تدوین اسناد ملی است.
انجمن آوای بوم ضمن قدردانی از تمامی کارشناسان، دامپزشکان حیات وحش، و همکاران استانی که در تهیه و تکمیل این سند نقش داشتند، امیدوار است اجرای این دستورالعمل در سراسر کشور به ارتقای کیفیت رهاسازی پرندگان و افزایش بقاء آن‌ها در طبیعت بینجامد.

دستور‌العمل ذکر شده از طریق لینک زیر قابل دسترسی است:

دستورالعمل ملی زنده‌گیری، انتقال و رهاسازی پرندگان تیمارشده

گزارش سفر پرندگان و حیات وحش منطقه حفاظت شده پرور

برنامه پرنده‌نگری و مشاهده حیات‌وحش در منطقه حفاظت‌شده پرور و منطقه امن رودبارک از صبح روز پنج‌شنبه ۲ مرداد آغاز شد و شرکت‌کنندگان سفر دو روزه‌ای هیجان‌انگیز را به یکی از بکرترین و زیباترین مناطق کوهستانی ایران آغاز کردند. این منطقه که در مرز جنوبی جنگل‌های هیرکانی و شمال دشت‌های سمنان قرار گرفته، یکی از زیستگاه‌های مهم گونه‌های شاخص حیات‌وحش کشور به شمار می‌رود. گزارش برنامه سفر به منطقه پرور را در ادامه می‌خوانید.

در این برنامه، امین سیفی به عنوان راهنمای سفر از اعضای انجمن حضور داشت، شرکت‌کنندگان با رعایت اصول پرنده‌نگری و رعایت کدهای رفتاری در طبیعت، موفق به مشاهده یا شنیدن صدای گونه‌های متعدد پستانداران و پرندگان شدند. خرس قهوه‌ای به عنوان بزرگ‌ترین گوشت‌خوار ایران، در یکی از گشت‌های عصرگاهی در نزدیکی محل کمپ مشاهده شد. همچنین مرال و شوکا که از خانواده گوزن‌ها هستند، در زیستگاه‌های مرتفع و سایه‌دار دیده شدند. گراز و روباه معمولی نیز از دیگر پستانداران قابل‌توجه این سفر بودند. که به کرات مشاهده شدند.

در بخش پرنده‌نگری، تنوع بسیار بالایی از گونه‌ها مشاهده شد که شامل گونه‌های بومی و مهاجر تابستان‌گذران بودند. از جمله این پرندگان می‌توان به قرقاول خزری، دلیجه کوچک و معمولی، و گونه زیبای سهره صورتی اشاره کرد. همچنین گونه‌های دیگری چون کبک، کبوتر جنگلی، جی‌جاق، زاغ نوک‌سرخ، سسک چیف‌چاف، زردپره کوهی، توکای معمولی و باغی، چک‌چک کوهی، سهره جنگلی، چرخ‌ریسک پشت‌سر سفید، چرخ‌ریسک بزرگ، کلاغ ابلق، زاغی، و دم‌سرخ معمولی در طول مسیر شناسایی شدند.

این سفر، افزون بر تجربه میدانی، فرصتی برای آموزش در طبیعت و یادگیری نکات دقیق شناسایی گونه‌ها بر پایه رفتار، صدا و ویژگی‌های زیستی بود. به کمک تلسکوپ‌های پرنده‌نگری، شرکت‌کنندگان توانستند برخی گونه‌ها را از فاصله‌ای امن مشاهده کرده و از برخوردهای غیرضروری با حیات‌وحش جلوگیری کنند.

خرس در منطقه پرور

پرنده نگری در تالاب بین المللی گندمان

بازدید پرنده نگری از تالاب گندمان- روز جمعه ۹ خرداد ۱۴۰۴

ساعت ۷ از روبروی ترمینال صفه به سمت روستای کنرک حرکت کردیم، تا لانه ی لک لکها را ببینیم. بعد از دیدن لانه و صحبت در مورد لک لکها به سمت تالاب گندمان رفتیم. جلوی برج پرنده نگری ایستادیم و در مورد مفهوم پرنده نگری و تالاب صحبت شد . سپس به سمت تالاب رفتیم و پرنده گاوچرانکی که در اصفهان پیدا شده بود را رهاسازی کردیم.
سپس در جاده ی کنار تالاب به راه ادامه دادیم و در چند توقف به تماشای پرندگان پرداختیم و توضیحات لازم برای هر گونه بیان شد.
فهرست گونه های مشاهده شده

پرنده نگری گندمان

پرنده نگری گندمان

۱- غراب (در گردنه قمیشلو)
۲- کلاغ ابلق
۳- زاغی
۴- هدهد
۵- حاجی لک لک
۶- گاوچرانک
۷- دم جنبانک شکم زرد
۸- چنگر معمولی
۹- سنقر تالابی
۱۰- سنقر گندمزار
۱۱- اردک سر حنایی
۱۲- پرستو دریایی
۱۳- زردپره مزرعه
۱۴- چوب پا
۱۵- حواصیل زرد
۱۶- حواصیل ارغوانی
۱۷- کشیم بزرگ
۱۸- آبچلیک پاسرخ
۱۹- خروس کولی معمولی
۲۰- چک سیبری
۲۱- اگرت بزرگ
۲۲- اگرت کوچک
۲۳- سار
۲۴- چک چک دشتی
۲۵-سبز قبا

 

 

گیاه شناسی و پرنده نگری در صفه

پرنده‌نگری و گیاه‌شناسی

برنامه‌ی همزمان پرنده‌نگری و گیاه‌شناسی برای کلاس چهارم ابتدایی در روزهای شنبه و یکشنبه 6 و 7 اردیبهشت 1404 در پارک کوهستانی صفه برگزار شد. این برنامه به درخواست مدیریت محترم مجموعه آموزشی و تربیتی هفت آسمان پرسش برای کلاس‌های چهارم ابتدایی دخترانه و پسرانه و در ارتباط با درس اصفهان شناسی برگزار گردید.

 

مجموعه آموزشی و تربیتی هفت آسمان پرسش در تمامی مقاطع از مهد کودک تا دبیرستان برای دختران و پسران شهر اصفهان دارای مدرسه و تاسیسات آموزشی بوده و سیستم آموزش مدرن و به روزی ارائه می‌دهد.

گیاه شناسی

بنیامین کاظم زاده در حال تدریس گیاهان بومی اصفهان

 

بنا به درخواست این مجموعه برنامه گیاه‌شناسی در اولویت برنامه قرار گرفت و پرنده‌نگری نیز در کنار آن مورد توجه بود. انجمن آوای بوم برای ارائه بهترین آموزش گیاه‌شناسی از جناب آقای مهندس بنیامین کاظم زاده دعوت بعمل آورد.

محمدعلی آقاابراهیمی از اعضای انجمن آوای بوم نیز در این اردو حضور داشت و به ارائه مطالبی در ارتباط با پرنده نگری و پرندگان وحشی اصفهان به دانش آموزان پرداخت.

برای پرنده نگری دوربین‌های دو چشمی مخصوص در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفت تا در طول برنامه پرنده‌های وحشی اصفهان را ملاحظه کنند.
به علت تعداد بالای دانش‌آموزان و جنب‌و‌جوش و سروصدای زیاد آنان تعداد گونه‌های کمی از پرندگان شامل کبوتر جنگلی، قمری، گنجشگ، راغ نوک سرخ و زاغی مشاهده شد.

 

در این برنامه‌ی دو روزه، حفاظت از گونه‌های بومی گیاهان اصفهان مورد تاکید قرار گرفت و گونه‌های غیربومی نیز به دانش‌آموزان معرفی شد و درباره‌ی فواید و مضرات گیاهان  آموزش‌هایی برای دانش‌آموزان ارائه گردید.

برای معرفی هر چه بهتر گیاهان بومی درباره چرخه زیستی “گیاهان بومی، حشرات و پرندگان” برای دانش‌آموزان توضیحاتی ارائه گردید.
در هنگام معرفی گیاهان نمونه‌هایی برداشت و در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفت تا در روزهای آینده اقدام به تهیه روزنامه دیواری از این نمونه‌ها کرده و همراه با توضیح به مدرسه ارائه نمایند

 

کلاس چهارم دخترانه

بچه های کلاس چهارم دخترانه مدرسه پرسش در حال پرنده نگری در پارک جنگلی صفه

ارسال سه نامه رسمی توسط انجمن آوای بوم به سازمان حفاظت محیط زیست; اصلاح آیین‌نامه‌ی شکار و صید، به روز رسانی قوانین نگهداری از پرندگان و بهبود مدیریت مراکز پرنده‌نگری

انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم در راستای تعهد خود به ارتقاء سطح حفاظت از پرندگان، پیشگیری از تخلفات، و بهبود ساختار پرنده‌نگری در کشور، طی اقدامی رسمی سه نامه به معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ارسال کرده است. این اقدام در راستای سیاست‌های آوای بوم برای مشارکت مسئولانه در فرآیندهای قانون‌گذاری و اجرایی و با هدف حفظ تعامل مؤثر با نهادهای دولتی انجام شده است.
این سه نامه با امضای خانم فاطمه کاظمی، مدیرعامل انجمن آوای بوم، در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۴۰۴ ارسال شده و به موضوعات زیر پرداخته‌ است:

• تدوین دستورالعمل‌های نگهداری از پرندگان در مراکز حیات وحش
با توجه به توقف موقت صدور مجوز برای مراکز نگهداری از پرندگان، آوای بوم بر ضرورت تدوین دستورالعمل‌های تخصصی و مبتنی بر معیارهای علمی بین‌المللی، از جمله فهرست سرخ IUCN و کنوانسیون CITES، تأکید کرده و آمادگی خود را برای مشارکت در این فرآیند اعلام کرده است.

• بازنگری آیین‌نامه صدور جواز شکار پرندگان آبزی
با توجه به ضرورت به‌روزرسانی داده‌های سرشماری پرندگان آبزی کشور و اهمیت این داده‌ها در مدیریت پایدار شکار، آوای بوم درخواست کرده است که آیین‌نامه صدور جواز شکار با تکیه بر داده‌های جدید و معتبر، بازنگری شود. همچنین تشکیل کمیته‌ای تخصصی با حضور کارشناسان مستقل و نمایندگان نهادهای علمی و مردم‌نهاد برای تدوین آیین‌نامه جدید پیشنهاد شده است.

• ساماندهی و بهره‌برداری بهینه از مراکز پرنده‌نگری کشور
با توجه به ایجاد مراکز متعدد پرنده‌نگری در نقاط مختلف کشور و بدون استفاده ماندن بسیاری از این مراکز در فقدان چارچوب قانونی مشخص، انجمن آوای بوم پیشنهاد داده است که سازمان حفاظت محیط زیست با تعریف فرآیندی مشخص، شناسایی سازمان‌های مردم‌نهاد واجد صلاحیت و واگذاری مدیریت این مراکز به آن‌ها، نسبت به فعال‌سازی و بهره‌برداری اصولی از این ظرفیت‌ها اقدام کند.

انجمن آوای بوم به عنوان یک نهاد مردم‌نهاد تخصصی در زمینه حفاظت از پرندگان، خود را موظف می‌داند که در راستای ارتقاء سطح حفاظت، پیشگیری از تخلفات مرتبط با پرندگان و بهبود وضعیت پرنده‌نگری در کشور، پیگیری‌های قانونی و اجرایی لازم را در برنامه کاری خود قرار دهد و در عین حال همکاری‌های علمی و تخصصی لازم را نیز در زمان مناسب به انجام رساند.

متن نامه‌ها در زیر قابل مشاهده است:

گزارش مکان‌یابی محل لانه‌سازی غاز قرمز (آنقوت) در دشت ارژن

پس از پایان فاز دوم پروژه‌ی انتخاب گونه‌ی پرچم در دشت ارژن، که توسط انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم اجرا شد، این انجمن در راستای امکان‌سنجی اجرای فاز سوم، بازدیدی را در تاریخ ۲۹ و ۳۰ فروردین ۱۴۰۴ با حضور چهار نفر از کارشناسان، شامل فاطمه کاظمی، محمدعلی آقاابراهیمی، ایمان ابراهیمی و فرید پروتا انجام داد.
با توجه به ضرورت ایمن‌سازی محل زادآوری غاز قرمز در فاز سوم پروژه، لازم بود که محل زادآوری این گونه در منطقه و تالاب به‌طور دقیق مشخص شود. به همین دلیل، کارشناسان با استفاده از ابزارهایی مانند پهپاد، دوربین دوچشمی و تلسکوپ، رفتار زادآوری این گونه را در تالاب بررسی کردند و محل دقیق لانه‌گذاری آن را شناسایی کردند.
پروژه‌ی انتخاب گونه‌ی پرچم در دشت ارژن پیشتر در دو فاز انجام شده است. غاز قرمز نام محلی آنقوت در دشت ارژن است و این پرنده به عنوان گونه‌ی پرچم در منطقه انتخاب شده و آوای بوم حفاظت از این پرنده را با هدف نهایی حفاظت از تالاب بین المللی ارژن دنبال می‌کند.

ایمان ابراهیمی دشت ارژن آنقوت غاز قرمز فاطمه کاظمی

آنقوت در تالاب دشت ارژن

عکس از فرید پروتا

حضور آوای بوم در اولین مراسم شب‌های موزه

اولین گردهمایی فعالین حوزه حفاظت از پرندگان تحت عنوان شب‌های موزه در تاریخ 13 اسفند ماه در موزه حیات وحش دارآباد برگزار شد. این گردهمایی با حضور بیش از 30 نفر از دغدغه‌مندان و فعالین حوزه حفاظت از حیات وحش با سخنرانی آقای احسان طالبی، مدیر پروژه شمارش شکاری‌ها در گلوگاه شروع شد و ایشان در مورد فعالیت شمارش شکاری‌ها در پنج سال گذشته و دستاوردهای این پروژه برای حضار سخنرانی کردند، از دغدغه‌ها و معضلات این پروژه گفتند و حاضرین با این پروژه بیش از پیش آشنا شدند. در ادامه سرکار خانم مطهره حکیمی نژاد، درباره پروژه شمارش پرندگان شکاری در غرب دریای خزر تحت عنوان پروژه هیرکان سخنرانی کردند و در مورد آمارها و اطلاعاتی که این پروژه به دست آمده برای حاضرین صحبت کردند. پس از خانم حکیمی نژاد، آقای امین سیفی مدیر روابط عمومی انجمن آوای بوم، برای توضیح دو مورد از پروژه‌های اجرا شده توسط آوای بوم سخنان خود را شروع کردند. امین سیفی با پروژه تعارض کندوداران با پرنده زنبورخوار صحبت خود را شروع کرد و از کم کیف این پروژه و نحوه شناسایی مناطق دارای تعارض و… توضیحاتی ارائه کرد، در نهایت در مورد راهکارها و راه حل‌های کمتر کردن این تعارض صحبت شد و به سوالات حاضرین پاسخ داده شد.

امین سیفی در حال ارائه

صحبت راجع به پروژه تعارض کندوداران و زنبورخوار

پروژه دومی که توسط وی برای حاضرین ارائه شد، پروژه انتخاب گونه پرچم برای دشت ارژن استان فارس بود و درباره چگونگی شکل گیری این پروژه و

 سخنان خود را ادامه داد. پس از وی جناب آقای حامد میرزاخلیل موسس انجمن آسمان تاریک ایران درباره تبعات و اثرات آلودگی نوری بر پرندگان و گیاهان سخن گفت و حاضرین را با این پدیده‌ی آسیب‌زا آشنا کرد. در پایان مراسم شب‌های موزه با گرفتن عکس دسته‌جمعی به پایان رسید.