سومین مرحله نصب نست باکس در پارک صفه
نست باکس یا آشیانه پرندگان وحشی مهمترین ابزار برای مطالعه بر روی پرندگان است. پژوهشگران در سراسر جهان مطالعات بسیاری درباره ی پرندگان و ارتباط آنها با طبیعت به کمک این ابزار انجام داده اند.
یک نمونه موفق از پژوهش بر روی پرندگان به کمک نست باکس (nestbox) در مطلبی تحت عنوان اهمیت گیاهان بومی در زندگی پرندگان در همین سایت قبلا منتشر شده است.
اگر شما به گیاهان بومی و پرندگان و حشرات و ارتباط آنها علاقمند هستید شما را به خواندن آن مطلب در اینجا دعوت میکنیم.
پروژه نصب نست باکس توسط آوام بوم از سال 1396 آغاز گردید.
در طی این سالها با همکاری شهرداری اصفهان تعداد زیادی نست باکس در خیابان چهارباغ اصفهان و پارک هشت بهشت و همچنین در پارک کوهستانی صفه نصب شد.
گزارش فعالیت های گذشته را در بخش گزارشات سایت مشاهده بفرمایید.
سومین مرحله نصب نست باکس در صفه
در واپسین روزهای سال 1402 اعضاء آوای بوم در پاسخ به درخواست مدیریت محترم پارک کوهستانی صفه در طی حضور نیمروزی خود در پارک با نصب تعداد 10 عدد نست باکس به استقبال بهار رفتند.
در این برنامه که قبلا در انجمن آوای بوم اعلام عمومی گردیده بود تعداد 7 نفر از اعضا بصورت داوطلبانه شرکت کردند.
داوطلبان با مشارکت یکدیگر مراحل نصب را بدون کوچکترین آسیبی به درختان پارک و در اماکن مناسب و در دید عموم نصب نمودند.
روش نصب
با استقاده از تجربیات سال های پیشین و با استفاده از ابزارآلات مناسب و بی خطر برای درختان پروسه نصب امسال انجام پذیرفت.
برای نصب از سیم 1 میلیمتر گالوانیزه و لوله های پلی اتیلن شبیه به ماکارونی به عنوان پوشش سیم ها استفاده گردید.
همچنین فضای کافی برای رشد درخت در میان حلقه سیم های حفاظ دار که آشیانه را بر روی درختان پایدار میکند در نظر گرفته شد.
ویدئوی کوتاهی از این برنامه در زیر آمده است :
آمارگیری پرندگان فصل زمستان در استان فارس
سرشماری زمستانهی پرندگان آبزی و کنارآبزی در کشور ایران بیش از ۵۰ سال است که زیر نظر و تحت مقررات و راهنماهای سازمان Wetland International انجام میگردد. سرشماری پرندگان امری تخصصی بوده و انجام آن نیاز به حضور کارشناسان متخصص در زمینهی شناسایی دقیق پرندگان و آشنا به قواعد سرشماری آنها در زیستگاههای طبیعی دارد. از این رو اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس در سال ۱۴۰۱ این مهم را به انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم واگذار کرد.
آوای بوم در سال ۱۴۰۱ مجموعا ۱۳ تالاب طبیعی و مصنوعی، دائمی و فصلی استان فارس را برای شمارش پرندگان مورد پایش قرار داد. در این سرشماری ۴ کارشناس به صورت ثابت همراه با تعدادی از داوطلبان زیستگاههای انتخاب شده را پایش نمودند. از جملهی این زیستگاهها میتوان تالاب بختگان، تالاب مهارلو، دشت ارژن، تالاب پریشان، سد درودزن، دریاچهی طشک و تالابهای فصلی غرب بختگان را نام برد.
اطلاعات این سرشماری در انتهای سال ۱۴۰۱ در غالب گزارش به اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس تحویل گردید. بخشی از تصاویر این پروژه را میتوانید در ویدیو کلیپ زیر تماشا کنید.
سرشماری زمستانه پرندگان استان فارس
سرشماری زمستانهی پرندگان آبزی و کنارآبزی در کشور ایران بیش از ۵۰ سال است که زیر نظر و تحت مقررات و راهنماهای سازمان Wetland International انجام میگردد. سرشماری پرندگان امری تخصصی بوده و انجام آن نیاز به حضور کارشناسان متخصص در زمینهی شناسایی دقیق پرندگان و آشنا به قواعد سرشماری آنها در زیستگاههای طبیعی دارد. از این رو اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس در سال ۱۴۰۱ این مهم را به انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم واگذار کرد.
آوای بوم در سال ۱۴۰۱ مجموعا ۱۳ تالاب طبیعی و مصنوعی، دائمی و فصلی استان فارس را برای شمارش پرندگان مورد پایش قرار داد. در این سرشماری ۴ کارشناس به صورت ثابت همراه با تعدادی از داوطلبان زیستگاههای انتخاب شده را پایش نمودند. از جملهی این زیستگاهها میتوان تالاب بختگان، تالاب مهارلو، دشت ارژن، تالاب پریشان، سد درودزن، دریاچهی طشک و تالابهای فصلی غرب بختگان را نام برد.
گزارش این سرشماری در قابل پی دی اف از طریق لینک زیر در اختیار میباشد:
اطلاعات این سرشماری در انتهای سال ۱۴۰۱ در غالب گزارش به اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس تحویل گردید. بخشی از تصاویر این پروژه را میتوانید در ویدیو کلیپ زیر تماشا کنید.
نیمنگاهی به کارگاه میدانی رفتار پرندگان در تالابهای چغاخور و گندمان
تاریخ برگزاری کارگاه: یکم و دوم تیرماه 1402
مدرس دوره: ایمان ابراهیمی
تعداد شرکتکنندگان: سیزده نفر
گزارشگر: چکاوک عباسپور
تیرماه امسال با برگزاری کارگاه میدانی رفتار پرندگان در تالابهای چغاخور و گندمان بر بام ایران با حضور سیزده نفر از علاقهمندان دنیای پرندهنگری آغاز شد. ایمان ابراهیمی مدرس این کارگاه، دربارة رفتارهای متفاوت پرندگان نکاتی کلیدی را برای شرکتکنندگان توضیح داد.
روز نخست، یکم تیر به بازدید از تالابهای گندمان، علیآباد و چغاخور گذشت. حضور کشیمهای بزرگ و کوچک و چنگرها به همراه جوجههای تازه متولد شدهشان در تالاب گندمان به همراه توضیحاتی دربارة چگونگی و چرایی رفتارهای والدینی و تولیدمثلی اینگونهها لذت حضور در تالاب را دوچندان کرده بود.

تالاب گندمان، کشیم بزرگ و جوجهها

تالاب چغاخور، کشیم گردنسیاه و جوجهها
بعد از نهار و جلسة پرسشوپاسخ به تالاب علیآباد رفتیم. مدتی به رفتار ترمیم لانة کشیمهای بزرگ و چنگرها مشغول شدیم و در نهایت با بازدید از تالاب چغاخور و دیدن صحنة جذاب غذادادن والدین به جوجه کشیمهای گردنسیاه و دعوای جوجهها برای تصاحب غذا به سمت اقامتگاه حرکت کردیم. پس از استراحتی کوتاه گپ و گفتها دربارة دنیای شگفتانگیز پرندهها دوباره ازسرگرفته شد. در خصوص موضوعاتی مانند چگونگی برقراری ارتباط میان پرندگان، سیستمهای جفتگیری و دلایل زیستی آنها، رفتارهای مهاجرتی و تأثیرات تغییر اقلیم بر آنها صحبت شد.
روز دوم، دوم تیر با بازدید از تالاب سولگان شروع شد. کفچهنوکها، گاوچرانکها و اردک سرسبز ماده به همراه هفت فرزندش دشواری صبح زود بیدارشدن را به فراموشی سپرد. با بازدید دوباره از تالاب گندمان شانس دیدن جدال بین سنقر گندمزار و تالابی را به دست آوردیم و برای آخرین بار از حضور اردکها و کشیمها لذت بردیم.
سفری کوتاه بود با تأثیری عمیق ازآنچه بر زمین و آسمان بام ایران دیدیم.
لیست گونههای مشاهده شده در برنامه:
1) اردک حنایی
2) اردک سرسبز
3) اردک سیاه کاکل
4) چنگر معمولی
5) چنگر نوک سرخ
6) کشیم بزرگ
7) کشیم کوچک
8) کشیم گردنسیاه
9) گاوچرانک
10) اگرت بزرگ
11) اگرت کوچک
12) حواصیل زرد
13) حواصیل ارغوانی
14) چوبپا
15) خروس کولی
16) آبچلیک پاسرخ
17) دمجنبانک شکم زرد
18) کفچهنوک
19) سنقر تالابی
20) سنقر گندمزار
21) کلاغسیاه
22) کلاغ ابلق
23) پرستو دریایی گونهسفید
24) پرستو دریایی بالسفید
25) پرستو معمولی
26) سار
27) زاغی
28) جغد کوچک
29) بوتیمار کوچک
30) آبچلیک پاسبز
پرندگان مهاجر، پرهای روشن تری دارند!
بیش از نیمی از ۱۰ هزار گونه پرندهای که در دنیا زندگی میکنند، مهاجر اند. مهاجرت را شاید بتوان پیچیدهترین رفتار پرندگان دانست که هنوز انسان موفق به شناخت بسیاری از رموز آن نشده است. مهاجرت پیچیده است و پرنده برای موفقیت در طی مسیرهایی چند هزار کیلومتری نیاز به ابزاری تخصصی شده و کارآمد دارد. بالهای کشیده، عضلات سینهی قوی و سیستم فوقالعادهی تنفس و گردش خون، تنها بخشی از این ابزار کارآمد برای طی مسیر است. اما مطالعهای[1] اخیرا نشان داده است که پرندگان مهاجر یک ویژگی دیگر هم نسبت به پرندگان بومی دارند: پرهای روشن تر!
گردآورنده: ایمان ابراهیمی
«تمام مطالب منتشر شده در وبلاگ آوای بوم نشان دهنده نظرات نویسنده مطلب بوده و لزوما دیدگاههای انجمن را منعکس نمیکند.»
برای پرندگانی که در طول روز مهاجرت میکنند، پرواز در زیر نور خورشید مشکلی بزرگ دارد و آن هم گرمای سوزان آفتاب است. ساعتها پرواز در زیر نور مستقیم آفتاب میتواند بسیار خسته کننده و انرژی بر بوده و توان پرنده را برای طی کردن مسیر با موفقیت، به چالش بکشد. بنابراین پرندگان مهاجر نیاز به ابزاری برای مقابله با این مشکل دارند و داشتن پرهای روشنتر ابزاری به همین منظور است.
پرندگان بر خلاف پستانداران رنگهای بسیار مختلفی دارند. برخی از پرندگان مانند زنبورخوار اروپایی رنگهای جیغی دارند که ترکیب آنها پرنده را بسیار زیبا کرده است، برخی دیگر از پرندگان مانند بوتیمار رنگ استتاری دارند که مانع آن میشود که طعمه یا شکارگر به راحتی آن را پیدا کند و برخی دیگر از پرندگان مانند اردک سرحنایی تفاوت آشکاری را در رنگ ماده و نر نشان میدهند که در واقع دلیل آن استفادهی نر از جذابیت ظاهری برای جذب جفت است. حال دانشمندان به دلیل جدیدی برای رنگ بندی پرندگان دست یافتهاند که نشان میدهد ما کماکان ممکن است علت بسیاری از رنگها را در پرندگان ندانیم. پیش از این نیز این فرض مطرح شده بود که رنگ تخم پرندگانی که در مناطق سردسیر زندگی میکنند تیره تر است تا بتوانند گرمای بیشتری را جذب کنند.
مطلب مرتبط:
البته رنگ روشنتر پر در پرندگان مهاجر احتمالا تنها ابزار مقاومت در برابر گرمای سوزان آفتاب نیست. به طور مثال پرندگان مهاجر گاهی برای رسیدن به هوای خنک تر که تحمل آن راحتتر باشد، ارتفاع خود را بیشتر میکنند تا از گرمای بازتاب شده از زمین در امان بمانند.
پژوهشگران در این مطالعهی اخیر ۲۰ هزار تصویر از ۱۰۶۱۸ گونه را با یکدیگر مقایسه کردند و دریافتند که هرچه مسافت مهاجرت پرنده بیشتر باشد، رنگ پرهای آن روشن تر میشود. البته این قانون کلی استثناهایی نیز داشت. بازهی تفاوت میزان روشن بودن پر از پرندگانی که بیشترین مسافت مهاجرت را داشتند تا پرندگانی که اصلا مهاجرت نمیکردند در حدود ۴ درصد بود. گرچه این رقم محدود است اما باید در نظر داشت که این علت رنگبندی بدن پرندگان که به تازگی کشف شده، تنها یکی از علل رنگ بدن پرندگان است و رنگ پرهای هر پرندهای را ترکیبی از موارد مختلف تعیین میکند.
منابع:
[1] Delhey, K., Dale, J., Valcu, M., & Kempenaers, B. (2021). Migratory birds are lighter coloured. Current Biology, 31(23), R1511-R1512
عضویت ایمان ابراهیمی در کمیسیون آموزش IUCN
ایمان ابراهیمی، مدیرعامل انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم به عضویت کیمیسیون آموزش و ارتباطات اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN) درآمد. اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (International Union for Conservation of Nature) که بیشتر با نام اختصاری آییوسیان (IUCN) شناخته میشود، سازمانی بینالمللی با هدف حفاظت از منابع طبیعی در سراسر کره زمین است. این سازمان در ۱۹۴۸ بنا نهاده شد و مقر آن در شهر ژنو در کشور سوئیس است. ۸۳ کشور، ۱۰۸ دولتی، ۷۶۶ مؤسسه غیردولتی، ۸۱ سازمان بینالمللی و در حدود ۱۰٬۰۰۰ کارشناس و دانشمند با این سازمان همکاری دارند.
اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت در برنامهی جامع خود برای اجرا از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵، شش کمیسیون مختلف را تشکیل داده است. کمیسیون آموزش و ارتباطات (Commission on Education and Communication) یکی از این کمیسیون ها است که ایمان ابراهیمی به عضویت آن درآمده است. کمیسیون آموزش و ارتباطات IUCN (CEC) از ابزارها و رویکردهای خلاقانه ارتباطی و آموزشی برای افزایش آگاهی و الهام بخشیدن به اقدام برای حفاظت از طبیعت استفاده می کند. وظیفه اعضای این کمیسیون بسیج کردن مردم در سراسر کره زمین برای جهانی متعهد به حفاظت از طبیعت در حال حاضر و آینده است.
گزارش پرنده نگری تیم نوجوانان آوای بوم
تیم نوجوانان آوای بوم در بهار ۱۴۰۱ آغاز به کار کرد. در این تیم نوجوانان خود به برنامهریزی و اجرای طرحهای آموزشی، اجرایی و تفریحی مرتبط با پرنده نگری میپردازند.
گزارش زیر توسط تیم نوجوانان نگاشته شده است:
نوجوانان آوای بوم در آخرین روزهای تابستان 1401 گردهم آمدند تا در یک برنامه مفرح پرنده نگری در پارک ناژوان اصفهان شرکت کنند.
برای اولین بار تمامی برنامه ریزی و اجرای این برنامه را نوجوانان آوای بوم خود بر عهده داشتند و برنامه با کیفیت عالی اجرا گردید.
این برنامه روز پنج شنبه 24 شهریور 1401 ساعت 8 صبح آغاز و تا ساعت 11 صبح ادامه داشت:
شرکت کنندگان در این برنامه موفق به دیدن پرندگان زیر شدند:
1- لیل
2- دارکوب
3- دمجنبانک
4- قمری
5- زاغی
6- کلاغ ابلق
7- گنجشک
8- حواصیل خاکستری
9- بادخورک کوهی
10- گونه ای از سسک ها
مدیریت مشارکتی زیستبوم در حوزهی تالاب ارژن
پروژهی مدیریت مشارکتی زیستبوم در حوزهی تالاب ارژن پروژه ای است که انجمن میراث پریشان واقع در کازرون با همکاری SGP/UNDP در حوزهی تالاب ارژن اجرا مینماید. بخشی از فعالیتهای تعریف شده در این پروژه مرتبط با توسعهی پرنده نگری، افزایش آگاهی عمومی در خصوص پرندگان در جامعهی محلی و مطالعات تکمیلی در خصوص پرندگان منطقه است. انجمن آوای بوم و انجمن میراث پریشان تفاهمنامهای را امضا نمودند که طی آن، انجام بخش پرنده نگری و پرنده شناسی این پروژه به آوای بوم واگذار گردید.
در طی این پروژه آوای بوم ضمن برگزاری کارگاههای آموزشی در منطقه به تولید محتوای بصری در حوزهی پرندگان دشت ارژن پرداخته تا ضمن آن بتواند آگاهی عمومی را نسب به تنوع زیستی پرندگان افزایش داده و حفاظت پرندگان را بهبود بخشد. همچنین انتخاب پرنده یا پرندگان شاخص منطقه و تربیت و آموزش راهنمایان پرندهنگری در این پروژه توسط آوای بوم انجام خواهد شد.
لازم به ذکر است همکاری انجمن آوای بوم و انجمن میراث پریشان در طی دو سال اخیر همواره وجود داشته و این دو انجمن در حوزههای مختلف در کنار یکدیگر فعالیت نمودهاند.
مدیر این پروژه از طرف انجمن آوای بوم، جناب آقای امین سیفی میباشند و چنانچه مایل به همکاری در پروژه هستید و یا نیاز به اطلاعات بیشتری دارید میتوانید از طری شمارهی زیر با ایشان در تماس باشید:
۰۹۱۲۲۴۴۲۱۲۳
امین سیفی
مقاله ای در ارتباط با نحوهی انتخاب گونه ی پرچم در دشت ارژن با نام Selecting a flagship species for Arjan International Wetland in Iran در مجلهی Journal of Wildlife and Biodiversity منتشر شد. از طریق کلیک بر روی دکمهی زیر میتوانید این مقاله را مطالعه نمایید:
فراخوان دریافت عکس و اطلاعات از تالاب گاوخونی
وبسایت تنوع زیستی تالاب گاوخونی توسط انجمن آوای بوم و اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در حال طراحی و ساخت است و میزبانی از تصاویر و اطلاعات شما برای ما باعث افتخار خواهد بود.
بر همین اساس از عموم عکاسان، پژوهشگران و فعالانی که در سالهای گذشته در تالاب گاوخونی فعالیتی داشته و یا در ارتباط با آن اطلاعات مدون و مکتوبی دارند دعوت به عمل میآید تا در صورت علاقه، تصاویر و اطلاعات خود را از طرق زیر برای ما ارسال کنند. بدیهی است استفاده از تمامی تصاویر، اطلاعات و خاطرات با ذکر نام صاحب اثر خواهد بود.
وبسایت تالاب گاوخونی با هدف تجمیع اطلاعات موجود از تنوع زیستی تالاب گاوخونی و پرندگان گاوخونی در یک وبسایت و در نتیجه تسهیل دسترسی به دادهها و تشویق پژوهشگران به فعالیت در این ارتباط و همچنین تقویت جامعهی محلی و ذینفعان تالاب از طریق در اختیار قرار دادن وبسایت به آنها برای اطلاع رسانیهای لازم و افزایش آگاهی عمومی راه اندازی میشود و در اطلاعات شما میتوان به غنای این وبسایت و رسیدن به اهداف تعیین شده یاری رسان باشد.
روشهای ارسال اطلاعات:
شماره واتس اپ ۰۹۱۳۷۴۱۷۴۶۵
ایمیل info@AvayeBoom.com