بایگانی برچسب برای: آوازخوانی

تاثیرات آلودگی صوتی شهری بر پرندگان

آلودگی صوتی شهرها معضلی است که همه با آن آشنا هستند. اما به راستی تا به حال به تاثیر آلودگی صوتی بر پرندگان اندیشیده اید؟ ارزش پرندگان در محیط زیست و علوم بر کسی پوشیده نیست. تحلیل صدای پرندگان اطلاعات ارزشمندی به ما می دهد. الگوبرداری از رفتار پرندگان برای توسعه علم و فناوری استفاده می شود. از آن سمت تاثیر گرمایش جهانی بر روی پرندگان، اثر ما در طبیعت و دنیای پرندگان است! در این مقاله یکی دیگر از اثرات مخرب رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی یعنی آلودگی صوتی شهرها و تاثیر آلودگی صوتی بر پرندگان را باهم مرور می کنیم.

توسعه شهرنشینی و آلودگی صوتی

در چند سال اخیر با پیشرفت توسعه شهرنشینی شاهد ایجاد کاربری های شهری زیادی در شهرها و حومه شهرها هستیم. کاربری های شامل مراکز صنعتی، تجاری و نظامی که آلودگی های صوتی زیادی را به داخل شهر منتقل می کنند.
توسعه شبکه جاده ای شهری همراه با افزایش حمل و نقل شهری نیز در شهرها گسترش پیدا کرد به صورتی که در حال حاضر شاهد افزایش ترافیک شهری نیز هستیم. حجم ترافیک شهری می تواند با تولید آلودگی هوا و صوتی همراه باشد که تاثیرات منفی بر محیط زیست شهری بگذارد. یکی از تاثیرات منفی آن می تواند بر رفتار و بقا بسیاری از گونه های جانوری و به خصوص پرندگان شهری تاثیر گذار باشد.

ترافیک شهری

مناطق سبز شهری به عنوان مناطق امن شهری

در کلان شهرها که غرق در آلودگی های صوتی هستند مناطق امنی وجود دارند که آلودگی های صوتی کمتری در این مکان ها دیده می شود . فضاهای سبز شهری مانند پارک های عمومی به دلیل عدم آلودگی های صوتی و وجود شرایط اکولوژیکی مناسب می تواند مکان های مناسبی برای زیستن پرندگان باشند. پارک های شهری مانند جزایری در میان آلودگی های صوتی شهر محاصره شده اند و وجود جاده ها و کاربری های مختلف در حاشیه پارک ها باعث شده آلودگی های صوتی زیادی وارد این پارک ها شوند و کیفیت محیط زیستی شهری را کاهش بدهند. این مناطق یکی از بهترین زیستگاه های پرندگان شهری است که در سال های اخیر با افزایش آلودگی های صوتی شهری در این مناطق تاثیرات زیادی بر روند زیستن پرندگان گذاشته است.

پارک شهری

آلودگی صوتی چیست؟

طبق تعریف سازمان محیط زیست پخش و انتشار هر گونه صوت ، صدا و ارتعاش مربوط ، بیش از حد مجاز و مقرر در فضای باز را آلودگی صوتی می گویند. آلودگی صوتی را برحسب دسی بل اندازه گیری می کنند. میزان آلودگی صوتی در هر مکانی بر حسب شدت صوتی مشخص شده طبق جدول استاندارد آلودگی صوتی سازمان حفاظت محیط زیست متفاوت می باشد. اما می توان گفت از 85 دسی بل به بالا به عنوان آلودگی صوتی در تمامی مکان های باز و سرپوشیده محسوب می شود که این مقدار شدت صوت برای شنوایی انسان و پرندگان آسیب زا می باشد. میزان شدت و فشار صوت را با دستگاه صوت سنج اندازه گیری می کنند.شاخص های آلودگی صوتی شامل موارد زیر است:

1.شدت صوتی (Leq)

2. فشار صوتی (SPL)

3. بیشترین حد میزان شدت صوت ایجاد شده

4. پایین ترین حد میزان شدت صوت ایجاد شده

شدت صوت آلودگی صوتی

چرا آلودگی صوتی در بین جانوران بر روی پرندگان بیشتر تاثیر می گذارد؟

در بین جانوران پرندگان نسبت به آلودگی صوتی حساس تر می باشند و بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند. از دلایل عمده ای که آلودگی صوتی تاثیرات زیادتری بر روی پرندگان نسبت به گونه های دیگر میگذارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. پرندگان در بیشتر از اوقات ابزاری مانند صوت را برای گفتگو بین خود استفاده می کنند

2. پرندگان طیف گسترده ای از فرکانس صوتی را برای ارتباطات صوتی خود انتخاب می کنند

3. وجود تنوع گونه ای زیاددر پرندگان

4. تنوع زیستگاهی پرندگان

5. مهاجرت های فصلی پرندگان

6.سازگاری بعضی از پرندگان با اکوسیستم های شهری

تاثیر آلودگی صوتی بر پرندگان

بعضی از پرندگان آستانه تحمل بیشتری به آلودگی صوتی دارند و بعضی دیگر از پرندگان آستانه تحمل کمتری به صوت زیاد دارند که همراه با واکنش هایی میباشد . این واکنش ها میتواند شامل افت شنوایی، بالا رفتن آستانه تحریک شنوایی، ناتوانی در شنیدن صداهای طبیعی اطراف و صدا های دیگر حیوانات، افزایش ضربان قلب و تنفس و عکس العمل های تند عصبی باشد. به طورکلی آلودگی صوتی که بیشتر منبع آن جاده و ترافیک شهری است می تواند پیامدهای منفی زیر را برای پرندگان به همراه داشته باشد:
1. کاهش قلمرو
2. تغییرات رفتاری در شکار و مهاجرت گروهی
3. تغییر در ارتباطات درون گونه ای
4. ترک زیستگاه
5. تغییر فرکانس و شدت صدای آواز
6. تغییر رفتار روزانه گونه
7. عدم جفت گیری و یا حتی مرگ گونه

یکی از اثرات مناطق شهری که بر روی پراکندگی پرندگان تاثیر گذار می باشد وجود اختلاف دمایی منطقه شهری و مناطق حاشیه شهر میباشد که باعث می شود پرندگان در فصل زمستان به دلیل بالا بودن دمای هوای شهر به این مناطق پناه بیاورند که همین امر باعث می شود پرندگان بیشتر تحت تاثیر آلودگی صوتی شهر قرار بگیرند.

تاثیر آلودگی صوتی بر پرندگان مهاجر

آلودگی صوتی نظیر سروصدای ترافیک حتی در حد متوسط هم باعث می‌شود پرندگان مهاجر زیستگاه‌هایی را که توقفگاه آنها هستند، ترک کنند و به مرور زمان احتمال بازگشت آنها به این زیستگاه‌ها بسیار ضعیف می‌شود. آلودگی‌ صوتی جاده‌ای نیز می‌تواند تاثیرات جدی و گسترده روی پرندگان مهاجر داشته باشد. مهاجرت، بازه زمانی استرس‌زایی برای پرندگان است و بنابراین هر گونه صدای غیرقابل پیش‌بینی در توقفگاه‌های طبیعی آنها می‌تواند روی زمانی که صرف تغذیه می‌کنند و در نتیجه روی وضعیت سلامتی‌شان تاثیر بگذارد.

آستانه تحمل پرندگان نسب به آلودگی های صوتی

آستانه ی هر گونه از پرندگان نسبت به شدت و فشار صوت متفاوت است به صورتی که در تحقیق غریبی و همکاران که بر روی اثر آلودگی صوتی جاده ای بر پارک ملی گلستان پژوهش کرده اند نشان می دهد پرندگان نسبت به شدت صوت ایجاد شده آستانه تحمل متفاوتی دارند. بعضی از پرندگان شهری مانند چرخ ریسک بزرگ و گنجشک خانگی نسبت به آلودگی های صوتی شهری از میزان تحمل بیشتری برخوردار هستند و به سروصداهای انسانی عادت کرده و حتی در مواقع آلودگی های صوتی آوازخوانی هم می کنند. این پرندگان به دلیل سازگاریشان با محیط های شهری سعی کرده اند بر فرکانس و شدت آلودگی های صوتی غلبه کنند و از آوازخوانی های بلندتری استفاده کنند تا بتوانند فضای صوتی خود را حفظ کنند.

تاثیر آلودگی صوتی بر پرندگان

راهکارهای جلوگیری تاثیرات آلودگی صوتی بر پرندگان

راهکارهایی که میتوان تاثیر آلودگی صوتی بر روی پرندگان در پارک های شهری را کاهش داد شامل موارد زیر می باشد:

1. مکان یابی های مناسب برای پارک های شهری

2. تعیین کاربری های مناسب (مانند مراکز صنعتی) با ظرفیت ها و معیارهای زیست محیطی شهری

3. ایجاد پوشش گیاهی مناسب در پارک های شهری جهت جلوگیری از آلودگی صوتی

4. ممنوعیت وسایل نقلیه از جمله موتورسیکلت به پارک ها

5. برنامه ریزی مناسب توسعه فیزیکی شهری

در پایان:

ضمن تاکید بر نکات فوق در خصوص آلودگی صوتی شهرها و تاثیر آلودگی صوتی بر پرندگان و ارائه راهکارهای جلوگیری، یاد آور می شویم که با وجود داشتن آلودگی صوتی در محیط های شهری اما در این فضاهای شهری مکان های امن و سبزی نیز برای پرندگان وجود دارد. معمولاً فضاهایی همچون پارک ها و فضای سبز شهری زیستگاه خوبی برای پرندگان محسوب می شود. به همین دلیل ضرورت حفظ زیستگاه ها برای پرندگان و کاهش آلودگی صوتی بیشتر به نظر می رسد.

تحلیل صدای پرندگان چه اطلاعات ارزشمندی به ما می دهد؟

یکی از صداهای شهری که همه ی ما آن را هر روز می شنویم صدای پرنده ها یا در واژه ای بهتر آوای پرندگان در طبیعت می باشد. صدای پرندگان یکی از کلیدهای شناسایی پرندگان محسوب می شود. در واقع پرندگان با صداها و آواهای مخصوص خود با یکدیگر حرف می زنند و ارتباط برقرار می کنند. آوای پرندگان در بین صدای های دیگر حیوانات بیشتر شنیده می شود اما شاید توجه زیادی به آن نکردیم که این آواها دقیقا چه پیامی را انتقال می دهند؟ و این که چگونه می شود آواهای پرندگان در طبیعت را تحلیل کرد؟

پیشرفت تکنولوژی در ضبط و تحلیل صدای پرندگان

پرندگان به دلایل مختلفی از خود آوا تولید می کنند که مکان و زمان در تولید این آوها می تواند بسیار موثر باشد. به طور مثال در فصل بهار پرندگان برای جذب جفت خود شروع به آوازخوانی می کنند و در بعضی اوقات برای دفاع از آشیانه خود در برابر مهاجمان از آوای خود استفاده می کند. کاربرد و تنوع این آواها برای پرندگان بسیار زیاد و پیچیده می باشد. اما سوال اصلی این است که این آواها چه کاربردی برای ما دارند ؟ و اینکه آوای پرندگان برای ما هم پیغامی دارند؟ امروزه با پیشرفت تکنولوژی ابزارهای متفاوتی وجود دارد که می تواند با استفاده از آن ها پرندگان را با صدای آن ها شناسایی کرد و همینطور ابزاری وجود دارد که ضبط و تحلیل صدای پرندگان را برای ما بسیار آسان کرده اند.

      چرا صدای پرندگان را تحلیل می کنیم؟

انسان ها درک بهتری از صدای پرندگان نسبت به گونه های جانوری دیگر دارند و همچنین در دسترس ترین آوای های زیستی برای ما، آوای پرندگان می باشد به طوریکه شما می توانید آواز پرندگان در باغچه خانه ی خود و در یک پارک شهری بشنوید. با توجه به اینکه پرندگان از تنوع گونه ای بیشتری در بین جانوران برخوردار هستند لذا تنوع آوایی بیشتری را در بین پرندگان شاهد هستیم. دلیل دیگری که تحلیل صدای پرندگان امروزه مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته تاثیر گذاری تغییرات مکانی و زمانی بر صدای پرندگان است که همین عامل باعث می شود ما در زمان های مختلفی آواهای مختلفی را از پرندگان بشنویم.

آوازخوانی سار

چه اطلاعتی را می توان با استفاده از تحلیل صدای پرندگان به دست آورد؟

در سال های اخیر پژوهشگران توانسته اند اطلاعات بسیار ارزشمندی را از تحلیل صدای پرندگان به دست آورند. با تحلیل صدای پرندگان می توان کیفیت زیست محیطی مناطق شهری و زیستگاه های طبیعی را ارزیابی کرد. شاید برایتان جالب باشد که می توان با استفاده از تحلیل صدای پرندگان به تغییرات اقلیمی پی برد. در سال های اخیر به دلیل گرم شدن زمین مهاجرت پرندگان دچار تغییر زمان بندی شده لذا همین عامل باعث ایجاد تغییرات در آواهای پرندگان شده است.

کاربرد تحلیل صدای پرندگان برای پرنده نگران

یکی از کاربرد های مهم تجزیه و تحلیل صدای پرندگان شناسایی گونه های مختلف پرندگان و رفتارشناسی پرندگان می باشد (در اینجا تاکید بر پرندگان خشکی زی و آوازخوان است). شاید شما علاقه مند باشید یک پرنده نگر بشوید و توانایی شناسایی پرندگان محیط اطراف خود را داشته باشید و رفتار آن ها را بیشتر بدانید و درک کنید لذا شما بدون هیچ نیازی به دوربین دوچشمی و دروبین عکاسی می توانید با استفاده از ضبط و تحلیل صدای پرندگان آن ها را شناسایی کنید اما چطور می توان بدون هیچ دورینی و پرندگان مشاهده را شناسایی کرد ؟

 

ضبط آوا

اسپکتوگرام

ابزار ضبط و تحلیل صدای پرندگان

امروزه دستگاه های مختلفی برای ضبط آوای پرندگان وجود دارد که بعضی از این دستگاه شامل میکرفون هایی هستند که به تلفن همراه متصل شده و بعضی دیگر به ضبط کننده های صدا متصل می شوند. دستگاه هایی نیز طراحی شده که شما می توانید با نصب آن در مناطق شهری و زیستگاه های طبیعی صدای پرندگان را در طول روز با بالاترین کیفیت ممکن ضبط کنید.

ابزارهای ضبط و تحلیل صدای پرندگان:

  1. نرم افزارهای مختلفی برای گوشی
  2. نرم افزار های سیستم های کامپیوتری
  3. دستگاه های اکوستیک
  4. میکروفون و ریکوردر

الگوهای طیفی صدای پرندگان مهمترین عامل شناسایی انواع گونه های پرندگان می باشد. شما می توانید با استفاده از کلیدهای مختلفی که برای صدای پرندگان وجود دارد پرندگان اطراف خود را با کمک از آواهای آن ها شناسایی کنید حتی می توانید به این موضوع پی ببرید که پرندگان با آوایی که تولید می کنند چه پیامی را منتشر می کنند.

کتاب صوتی پرندگان

ویژگی های اکوستیک صوتی پرندگان:

  1. شدت صوتی
  2. فرکانسی صوتی
  3. زمان صوت

تحلیل آوای پرندگان بر چه اساسی صورت می گیرد؟

تحلیل صدای پرندگان بر اساس ویژگی های اکوستیک پرندگان صورت می گیرد. که این ویژگی ها شامل شدت صوتی آوای پرنده، فرکانس صوتی پرنده و زمان آوایی پرنده می باشد. بر اساس این سه ویژگی آواهای پرندگان توسط نرم افزارهای مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. اما شاید برای شما غیرقابل درک باشد که از روی تحلیل صدای پرندگان چگونه می توان به کیفیت و مخاطرات محیط زیستی مناطق زیستگاهی پی برد. نتایج پژوهش هایی که بر روی صدای پرندگان انجام شده نشان می دهد آوای پرندگان شاخص بسیار مناسبی برای ارزیابی کیفیت محیط زیست مناطق شهری و زیستگاه های طبیعی است.

نتایج تحلیل صدای پرندگان:

  1. ارزیابی تنوع زیستی پرندگان
  2. ارزیابی تغییرات اقلیمی
  3. ارزیابی آلودگی های صوتی
  4. ارزیابی تغییرات ساختارهای لکه های کاربری ها
  5.  ارزیابی مخاطرات محیط زیستی
  6. ارزیابی کیفیت زیستگاه ها
  7. رفتارشناسی پرندگان
  8. شناسایی گونه های پرندگان
  9. برآورد جمعیت پرندگان
  10. شناسایی گونه های مهاجم

پیش بینی آلودگی های صوتی مناطق شهری با استفاده از تحلیل صدای پرندگان

به دلیل توسعه شهرنشینی کاربری های مختلفی نیز ایجاد شده. کاربری هایی مانند مراکز صنعتی که بیشترین آلودگی های صوتی را در شهرها تولید می کنند. این آلودگی های صوتی روی صدای پرندگان تاثیر بسزایی داشته است. به صورتی که این آلودگی ها باعث شده نوع و تنوع صدای پرندگان شهری با پرندگان مناطق زیستگاهی متفاوت باشد. تحقیقات نشان می دهد پرندگان شهری برای مقابله با آلودگی صوتی از آواهایی استفاده می کنند که فرکانس و شدت صوتی بیشتری داشته باشد. حتی این تحقیقات نشان داده است پرندگان شهری در زمان هایی که آلودگی صوتی در بالاترین حد خود است تمایل کمتری به آوازخوانی و تولید آوا دارند. لذا امروزه پژوهشگران با استفاده از ضبط و تحلیل صدای پرندگان توانسته اند آلودگی های صوتی را در مناطق شهری پیش بینی کنند و تاثیرات آن را بر رفتار پرندگان مورد بررسی قرار دهند.

ضبط صدای پرندگان

پیش بینی تغییرات تنوع زیستی پرندگان با استفاده از تحلیل صدای پرندگان

با توجه به اینکه اکثر پرندگان برای ارتباطات خود از آوا استفاده می کنند و همینطور هر پرنده ای آوای مخصوص خود را دارد می توان تنوع زیستی بسیاری از مناطق شهری و غیر شهری را براورد کرد. امروزه روش های مختلفی برای براورد تنوع زیستی پرندگان است ولی بهترین روشی که می توان از آن برای تغییرات تنوع زیستی استفاده کرد تجزیه و تحلیل صدای پرندگان می باشد. در این روش می توان حتی پرندگان شبزی مانند جغد ها را هم شناسایی کرد. با توجه به اینکه پرندگان در فرکانس های مشخصی آوازخوانی می کنند تحلیل این صداها با سهولت رو به رو می شود. در بعضی اوقات نیز می تواند با تحلیل این آواها ورود گونه های مهاجم را نیز مورد تشخیص داد.

تحلیل صدای پرندگان برای چه کسانی کاربرد خواهد داشت:

  1. پرنده شناسان
  2. پرنده نگران
  3. دانشجویان محیط زیست
  4. اکولوژیست ها
  5. زیست شناسان
  6. کارشناسان حیات وحش
  7. طراحان فضاهای سبز و مدیران شهری

 

در نهایت می توان با تجزیه و تحلیل صدای پرنده ها در طبیعت یا در واقع همان آوای پرندگان در طبیعت و دیگر گونه های جانوری مدیریت بهتری را برای مناطق شهری و زیستگاه های طبیعی درنظر گرفت. همین طور می توان تغییرات کیفی زیست محیطی زیستگاه ها را در آینده پیش بینی  و برای بهبود کیفیت زیست محیطی مناطق تصمیم گیری های بهتری انجام داد.