گردآورنده: ایمان ابراهیمی

چرا برخی پرندگان تقلید صدا میکنند؟ چرا طوطی ها صدای انسان را تقلید میکنند؟ چرا مرغ مینا مانند انسان حرف میزند؟ چه پرندگانی توانایی تقلید صدا دارند؟ آیا پرندگانی مانند طوطی فقط توانایی تقلید صدای انسان را دارند؟ آیا طوطی ها زمانی که صدای انسان را تقلید میکنند، میتوانند بفهمند که چه میگویند و درک زبانی دارند؟

حتما این سوال ها برای شما هم پیش آمده!

به پرندگانی که توانایی تقلید صدا دارند اصطلاحا پرندگان سخنگو یا “Talking birds”  گفته میشود. بر خلاف آن چه احتمالا تصور میکنید، این پرندگان محدود به طوطی و مرغ مینا نمیشوند و بسیاری از گونه ها در دنیا چنین توانایی را دارند. اما میزان توانایی هر گونه در تقلید صدا متفاوت است. در مورد تقلید کلمات انسانی، این توانایی تقلید از 2 واژه تا 2000 واژه متغیر است!

چرا پرندگان تقلید صدا میکنند؟

برای درک اینکه چرا پرندگان تقلید صدا میکنند، باید در ابتدا بپرسیم پرندگان چرا آواز میخوانند؟ به طور خلاصه پرندگان به دو دلیل عمده آواز میخوانند. دلیل اول رقابت با دیگران برای یافتن جفت خوب است و دلیل دوم تعیین قلمرو! پس یکی از دلایل اصلی آواز خوانی در پرندگان قدرت نمایی و به نوعی دلبری است برای اینکه همسری بیابند!

برخی از پرندگان حتی اگر در لانه بزرگ نشوند و هرگز پدر و مادر خود را نبینند، در سن مناسب میتوانند مانند پدر خود آواز بخوانند! اما برخی دیگر از پرندگان آواز خواندن را می آموزند. این پرندگان به آواز والدین خود و یا پرندگان دیگر گله گوش داده و سعی میکنند به مرور زمان بتوانند مانند آن ها بخوانند! بیشتر پرندگان اما در میان این دو طیف قرار دارند. یعنی گرچه به صورت ژنتیکی آواز خواندن را بلدند، اما برای آموختن بسیاری از مهارت ها نیازمند همجواری با والدین خود و پرندگان موفق هستند.

طوطی و تقلید صدای انسان

حال با این دانسته ها فکر میکنید طوطی هایی که در قفس و نزد انسان بزرگ میشوند چرا صدای انسان را تقلید میکنند؟ درست است! آن ها آماده تقلید صدای والدین خود بوده اند، اما در نبود والدین، صدای انسان های اطراف را تقلید میکنند. طوطی ها و دیگر پرندگان آوازخوان پرندگانی اجتماعی هستند که برایشان برقراری ارتباط با گله و هم گونه هایشان بسیار مهم است. در نبود آن ها، برای برقراری ارتباط با شما از زبان شما استفاده میکنند.

با این حساب آیا پرندگانی که هرگز نزد انسان نبوده اند و در قفس زندگی نکرده اند، تقلید صدا نمیکنند؟ میکنند! بسیاری از پرندگان هستند که در صورت همجواری قلمروی زندگیشان با محل زندگی انسان ها، صدای انسان ها را تقلید میکنند. اما چرا؟ همانطور که گفته شد یکی از عمده دلایل آواز خوانی، نشان دادن قدرت و جذب جفت بود. در بسیاری از پرندگان از جمله Lyrebird، وجود انوع مختلف صدا و با تن های مختلف در آوازشان، نشان دهنده ی قدرت بیشتر و مهارت های عالی آن هاست. در نتیجه این پرندگان برای آنکه نشان دهند چه قدر در آوازخوانی مهارت دارند، صدای دیگر گونه ها از جمله انسان را نیز تقلید میکنند.

گرچه دلایل گفته شده، عمده دلیل های تقلید صدا در پرندگان بود، اما دلایل دیگری نیز برای تقلید صدا وجود دارد. نگاهی گذرا به این دلایل داشته باشیم:

–          برخی از پرندگان صدای دیگر پرندگان را تقلید میکنند، تا از این طریق با زبان خود آن ها قلمرو مشخص کرده و از نزدیک شدن آن ها جلوگیری کنند. در واقع دیگر پرندگان را از این طریق گول میزنند! پرنده صدای آواز نری قوی را شنیده و از نزدیک شدن به قلمرویی خوب و پر از منابع غذایی خودداری میکند، غافل از اینکه آن صدا تنها یک تقلید صدا بوده است!

–          گزارش شده که برخی از پرندگان نزدیک به لانه ی خود صدای پرندگان شکاری را تقلید میکنند! از این طریق هم از نزدیک شدن این پرندگان شکاری جلوگیری میکنند (چرا که این پرندگان شکاری گمان میکنند منطقه مورد نظر قلمروی هم گونه ای خودشان است) و هم از نزدیک شدن پرندگانی که از شکار شدن توسط پرنده شکاری مورد نظر هراس دارند!

–          گزارش شده که در برخی مواقع تقلید صدا حاصل یک اشتباه است! برای مثال پرنده ای که به تازگی شروع به یادگیری آواز از هم گله ای ها کرده، به اشتباه آواز پرنده همسایه را نیز وارد آواز خود میکند!

توجه داشته باشیم که دلایل گفته شده، تنها دلایلی بود که تا امروز پیدا شده، و این احتمال وجود دارد که دلایل جالب تر و پیچیده تری نیز گزارش شوند. رمز و راز دنیای شگفت انگیز پرندگان پایانی ندارد….