پرنده دارکوب را میشناسید؟ در ایران 552 گونه پرنده داریم و دارکوب یکی از زیبا ترین و عجیب ترین پرندگان ایران هستند. دارکوب جز پرندگان شهری است که ممکن است بسیار در برنامه های پرنده نگری مشاهده کرده باشید. همچنین ممکن است بسیار زیاد در کتاب ها عکس دارکوب را دیده باشید. در این مطلب با زندگی دارکوبها آشنا خواهید شد.

درباره دارکوب

در حدود ۱۸۰ گونه از دارکوبها در جهان وجود دارد. انها پرندگانی هستند درخت زی با منقاری قوی و نوک تیز که از آن برای سوراخ کردن پوست درختان وجستجوی حشرات استفاده میکنند.
این پرندگان از سوراخی که در تنه ی درختان ایجاد میکنند، در مواقع لازم به عنوان انبار غذا نیز استفاده مینمایند که بزرگترین سوراخی که تا کنون کشف شده مربوط به دارکوبی بوده که در آن ۵۰۰۰۰ بذر یافت شده است.

زبان دارکوب

 

زبان این پرندگان بسیار دراز است و بسته به گونه دارکوب تا حدود 10 سانتی متر  نیز میرسد. زبان برخی گونه های این پرنده تا دو سوم بدنشان نیز میرسد!
در انتهای زبان پرنده این پرنده گیرنده های حسی بسیار قوی وجود دارد که سبب میشود دارکوب کوچکترین حرکات حشرات و کرم های درختان را به وسیله ی زبان خود احساس کند.
این زبان به قدری بلند است که تنها با پیچیدن به دور مغز و حفره‌ی چشمی این پرنده در سرش جا می شود و با مهار کردن ضربه‌ها، از وارد شدن آسیب‌های جدی به مغز جلوگیری می‌کند.
این پرنده ها می‌تواند تا ۱۵-۱۶ بار در ثانیه با منقارش به درختان ضربه بزند.
این ضربات به قدری سریع هستند که سبب ایجاد نیروی عظیمی می‌شود که ۲۵۰ برابر نیرویی است که فضانوردان به هنگام برخاستن سفینه‌های فضایی تجربه می‌کنند؛ معادل 1000g  برابر شتاب جاذبه. دارکوبها با داشتن یک بافت غضروفی در اطراف سرشان مانع از هم پاشیدن مغز در اثر این ضربات می‌شوند.

سرعت نوک زدن دارکوب

یک دارکوب معمولی میتواند تا۲۰ بار در هرثانیه نوک بزند. دلیل اینکه این پرندگان میتواند به این اندازه نوک بزند و سر خود را بدون سردرد گرفتن به سرعت به جلو و عقب ببرد وجود کیسه های هوا در اطراف مغز ابن پرنده و وجود  استخوان لامی است که همانندبالشتکی ازآن مخافظت میکند.
این ساختار منحصر به فرد جمجمه و منقار پرنده ضربه به مغز را کاهش میدهد.
این پرندگان زیبا میتوانند با بسامد ۲۵ هرتز و با سرعت ۷ متر بر ثانیه به درختان ضربه بزنند،که معادل برخورد سر انسان با دیوار با سرعت ۲۵ کیلومتر در ساعت است.
آنها میتوانند ۸ تا ۱۲ هزار سوراخ در طول روز ایجاد کنند. بدن آنها ۹۹.۷ درصد انرژی ناشی از ضربه هارا به عنوان انرژی کرنشی(ارتجاعی) ذخیره میکنند.
۳ درصد از این نیرو وارد سر میشود.

بدن دارکوبها

پاهای دارکوبها مناسب سبک زندگی آن ها و بالا رفتن از تنه ی درختان است. به این صورت که دو انگشت آن ها در جلو و دو انگشت در عقب قرار دارد و به راحت میتواند از درخت بالا رود.
دم آنها محکم است و هنگام بالا رفتن از درخت از آن به عنوان تکیه گاه استفاده میکنند.
معمولا تنها دیده میشوند هرچند که در برخی مواقع سال برخی از گونه تشکیل دسته های کوچک میدهند.
پروازی پرتوان و موجی شکل دارند. شکل ظاهری نروماده باهم تفاوت دارد.
کوچکترین دارکوبهای دنیا اندازه ای حتی تا 8 سانتی متر دارند و بزرگترین آن ها با نام Imperial woodpecker شصت سانتی متر طول دارد !

انواع دارکوب در ایران

•  کوچک
• سرسرخ
•  بلوچی
•  بال سفید
•  خالداربزرگ
• سیاه
•  سبزشکم پولکی(سبزراه راه)
•  قهوه ای(دارکوب راه راه)
•  سوری( باغی)
•  سبز

زیستگاه طبیعی پرنده دارکوب

اکثر گونه های پرنده این پرنده ساکن مناطق جنگلی و پر درخت هستند و بسیاری از آنان در مناطق شهری و میان درختان نیز دیده میشوند.
اگرچه تا اندازه ای عجیب است ولی چند گونه از آنها در زمین هایی مانند بیابان و در دامنه کوه که در آن هیچ درختی وجود ندارد زندگی میکنند.

که اینگونه دارکوبها هنوز هم به روشی مشابه رفتار کرده و در سوراخ سنگ ها و گیاهانی مانند کاکتوس لانه می کنند.
پراکنش آن ها، تمامی مناطق جهان به استثنای ماداگاسکار، قطب ها و قاره ی استرالیا را شامل میشود.

تغذیه پرنده دارکوب

غذای عمده این پرندگان را حشرات و نرم تنان تشکیل میدهد ولی از انواع میوه ها و دانه ها نیز تغذیه می نمایند.
نکته ی جالب توجه این است که افراد علاقه مند می توانند با قرار دادن جایگاه های تغذیه پرندگان در حیاط خانه یا باغ شخصی، دارکوبها را به محل زندگی خود جذب کنند.

تفاوت دارکوب و هدهد

دارکوب و هدهد دو پرنده ی متفاوت هستند اما در بسیاری از اوقات افراد هدهد را نوعی دارکوب تصور میکنند.
در واقع هدهد از خانواده ی هدهدیان است و از این خانواده تنها خود هدهد در دنیا زندگی میکند.
شناختن تفاوت دارکوب و هدهد کار سختی نیست.

هدهد ها برروی زمین نشسته و با قدم زدن روی زمین غذای خود را می یابند در حالی که زندگی دارکوب وابسته به درخت است. یکی از عواملی که باعث شده است مردم هد هد را با دارکوب اشتباه بگیرند این است که هدهد ها در سوراخ درختان لانه می سازند.

عکس هد هد را در تصویر مقابل دیده و می توانید آن را با عکس دارکوب مقایسه کنید.
همچنین به خاط داشته باشید که اسامی دیگر هدهد، پوپک و شانه به سر نیز میباشد.

در این مطلب با پرنده دارکوب و انواع آن آشنا شدید. همچنین میتوانید با رفتن به طبیعت و زیستگاه های هر کدام از دارکوبها از تماشای آنها لذت ببرید.

همچنین انجمن آوای بوم برای تمامی افراد که به پرندگان علاقه دارند برنامه های پرنده نگری برگزار میکند.
میتوانید با شرکت در این برنامه پرندگان بیشتری را بشناسید و از تماشای انها لذت ببرید.

کلام آخر

دارکوب ها پرندگان بسیار خاص و عجیبی هستند. بنابراین اگر از خانه بیرون میروید کافیست کمی پرنده نگری کنید یعنی با نگاهتان دنبال این پرندگان بگردید. چراکه دارکوب سوری جز پرندگانی است که میتوان آنها را در پارک های نزدیک خانه تماشا کرد. تفاوت دارکوب و هدهد را فراموش نکنید. میتوانید در گشت های انجمن آوای بوم شرکت کنید و با پرندگان شهر خود بیشتر آشنا شوید.