مقابله پرندگان با گرما
پرندگان ،جانورانی خونگرم هستند که به دلیل متابولیسم بالا، دمای بدنشان کمی از انسان بالاتر یعنی حدود 40 درجه سانتیگراد است. البته این دما بر اثر عواملی همچون فعالیت یا شرایط آب و هوایی نوساناتی پیدا می کند. پرندگان برای مقابله با گرما نیز همانند مقابله با سرما سازگاری هایی اعم از جسمی و رفتاری دارند؛ یکی از راه های مقابله با گرما آب تنی پرندگان است. در ادامه به طور خلاصه به مهمترین استراتژی های پرندگان در مقابل گرما می پردازیم:
مقابله با گرما:
1. سازگاری های جسمانی :
-
سرعت تنفس :
پرندگان غدد تعریق ندارند. بنابر این مجبور بهانجام کارهای دیگری جهت کاهش حرارت بدن خود هستند. در این میان افزایش سرعت تنفس اهمیت زیادی دارد. همچنین باز نگهداشتن منقار کمک به تهویه بهتر هوای داخل بدن می کند.
-
پوست برهنه :
برخی پرندگان با باد کردن و افزایش سطح قسمت های بدون پر خود نظیر پاها و صورت و حتی نواحی دور چشم به دفع گرما از بدن خود کمک می کنند.
-
اندازه منقار :
برخی پرندگان استوایی مانند توکان ها ، منقارهای بزرگی با گردش خون دارند که در روزهای گرم افزایش گردش خون در منقار ، موجب کاهش دمای بدن آنها می شود.
2. سازگاری های رفتاری :
-
کاهش فعالیت :
فعالیت های روزانه ی پرندگان با شرایط آب و هوایی تنظیم می شود. از اینرو در ساعات گرم روز فعالیت خود را به حداقل می رسانند.
-
سایه جستن :
بیشتر پرندگان در اوقات گرم سال مکانهای سایه دار را برای خود انتخاب می کنند. همچنین نزدیک بودن به منابع آب ، شاخه های انبوه و پر برگ درختان و دور بودن از سطح داغ زمین ، اولویت انتخاب مکان آنها برای مقابله با گرمای سوزان می باشد.
-
پرواز در ارتفاعات :
از آنجا که پرندگان شکاری از تابش نور خورشید در روزهای گرم در امان نیستند ، جهت بال بازرَوی ( Soaring ) ، ارتفاعات بالاتر را که دارای هوای خنک تری هستند انتخاب می کنند.
-
آب تنی کردن :
بسیاری از پرندگان باغی و آوازخوان ، اقدام به آب تنی در هوای گرم می کنند. این کار می تواند به شکل راه رفتن در آب ، چرخاندن سر و لرزاندن بال ها در آب و یا رفتن به زیر آب باشد.
-
باز کردن پرها :
هنگام وزیدن نسیم در روزهای گرم ، پف دادن پرها جهت رسیدن جریان هوا به پوست و خنک کردن آن مؤثر است.
-
استفاده از مدفوع :
برخی از پرندگان نظیر بعضی کرکس ها با ریختن مدفوع خود روی قسمت های برهنه ی پاها ، به خنک شدن آن کمک می کنند. همچنین رنگ روشن مدفوع موجب بازتابش نور خورشید و جلوگیری از جذب گرما می گردد.
-
رنگ های روشن :
پرندگان با دور کردن قسمت های تیره ی بدن خود از تابش مستقیم نور خورشید ، از جذب گرمای زیاد توسط این نواحی جلوگیری می نمایند.