جستجو و یافتن پرندگان و حیوانات شبگرد یا شب فعال (قسمت اول)
یادداشت مترجم: برای علاقمندان به حیات وحش مشاهده آنها بسیار لذت بخش است. برخی حیوانات به خصوص در مناطق کویری شب فعال هستند بنابراین یافتن آنها در تاریکی شب بسیار هیجان انگیز خواهد بود اما چشمان ما بدون استفاده از نور در شب قادر به دیدن نیست بنابراین برای جستجوی حیات وحش ناگزیر به استفاده از چراغ قوه و نورافکن ها هستیم. با توجه به حساسیت خاص بینایی حیوانات به خصوص حیوانات شبگرد استفاده از نور تا چه حد در بینایی آنها اختلال ایجاد میکند؟ احتمالا همه ما شاهد میخکوب شدن یک حیوان در برابر نور چراغ خودروها در جاده ها بوده ایم که متاسفانه گاهی منجر به تصادف جاده ای حیوانات و… میشود. از این رو پیشنهاد میدهند که هنگام مواجهه با حیوانات در حین رانندگی از تاباندن نور خیره کننده خودداری و با چراغهای چشمک زن حیوان را متوجه عبور خودرو کنید یا در هنگام پرنده نگری و عکاسی نور تابیده شده در درختان و بوته ها برای یافتن حیوانات حتما متوجه جابه جایی دیگر موجودات شده اید همچنین مردمکهای بسته شده یک جغد زیر نور فلاش را دیده اید. قطعا این نوع نور بر روی بینایی حیات وحش تاثیر گذاشته گاهی منجر به کوری موقت یا حتی داِئم آنها خواهد شد. بنابراین باید به طور کامل از جستجوی شبانه، پرنده نگری و عکاسی در شب خودداری کنیم؟ قطعا خیر. پژوهشگران برای مطالعه در شب با توجه به ویژگی چشم حیات وحش از نور قرمز بهره می برند. متنی که در ادامه میخوانید بخشی از تجربیات ریچار جکسون عکاس حیات وحش است که به عنوان علاقه اصلی به عکاسی از پستانداران و پرندگان شبگرد میپردازد. متن اول مربوط به پایش حیوانات است که هنگام پرنده نگری و عکاسی مورد استفاده قرار میگیرد و بخش دوم به طور اختصاصی به عکاسی پرداخته، هرچند شاید استفاده از تمامی امکانات عکاس در این مقاله برای ما مقدور نباشد اما توجه به زاویه نورپردازی و توضیحات ارائه شده بسیار مفید و با هر امکاناتی قابل استفاده هستند.
یاسمین یوسفی تودشکی
کارشناس محیط زیست – عکاس حیات وحش
منبع: www.owlphotographer.com
جستجو و یافتن حیوانات شبگرد
جستجو در شب خیلی متفاوت از جستجو در طول روز است. در شب برای یافتن حیوانات به حس شنوایی و بینایی همراه با نور مصنوعی متکی هستیم. حیوانات شبگرد نسبت به ما بسیار حساس تر هستند و قبل از دیده شدن از حضور ما آگاه میشوند. من غالبا از طریق صدا یا سروصدایی که هنگام حرکت ایجاد میکنند حیوان را پیدا کرده سپس از طریق درخشش چشمهایش آن را می یابم.
روشهای جلب و جذب حیوانات در شب
تعدادی از حیوانات با پخش صدا یا صدای سایر گونه ها جلب میشوند. صداهای ضبط شده اغلب توسط عکاسان برای بررسی جغدها استفاده میشود و من در مکانهای جدید برای جستجوی جغدها از این روش استفاده میکنم. پخش صدا اگر عاقلانه مورد استفاده قرار نگیرد برای حیوانات میتواند استرس زا باشد استفاده عمومی از آن را توصیه نمیکنم. در طول فصل تولید مثل از پخش صدا نزدیک آشیانه ها باید خودداری شود. جغدها به شدت قلمرو طلب هستند اشتراک محل زندگی آنها برای عکاسان دیگر در شبکه های اجتماعی مطمئنا برای آنها آزار دهنده خواهد بود.
همچنین بخوانید: کدهای اخلاقی و باید ها و نباید های پرنده نگری!
بینایی در حیوانات و پرندگان
بینایی احساس پیچیده ای شامل ارسال سیگنال هایی از چشم است که توسط مغز تفسیر میشوند. شبکیه در پشت چشم شامل دو نوع از سلولهای گیرنده نور به نامهای مخروطی و استوانه ای است. سلولهای مخروطی فقط در محیط های پر نور و استوانه ای در محیطهای کم نور کار میکنند. چشم حیوانات روزگرد و همینطور انسانها داری سلولهای مخروطی غالب هستند که درک عالی از رنگ با حدت بینایی بالا در نور روز را امکانپذیر میکنند. اغلب حیوانات شبگرد چشمهایی با سلولهای مخروطی نسبتا کم و تعداد بیشتری سلول استوانه ای دارند که در نور کم دید عالی اما در طول روز دید نسبتا ضعیفی دارند.
چندین نوع مخروط وجود دارد که حساسیت هرکدام نسبت به طول موجها متفاوت است. مغز، رنگ را میبیند و نه چشمها و این کار را با ترکیب سیگنالهای هر مخروط ، کاری مشابه با مخلوط کردن رنگهای اصلی برای رسیدن به تمام رنگهای رنگین کمان انجام میدهد. پستانداران دارای 2-3 نوع مخروط هستند درحالیکه پرندگان، خزندگان و ماهیها دارای 4 عدد هستند که ادراک رنگ بهتر و امکان دید ماورا بنفش را برای آنها فراهم میکند.
دیاگرام زیر حساسیت به رنگ سه نوع سلول مخروطی را در چشم انسان نشان میدهد:
بیشتر حیوانات از جمله انسانها فقط یک نوع گیرنده استوانه ای دارند که دارای حساسیت نزدیک به 505 نانومتر(Cyan Color)هستند و عملا هیچگونه حساسیتی به طول موجهای بیشتر از 650 نانومتر(قرمز) ندارند مهمترین پیامد این امر برای مشاهده حیوانات شبگرد این است که چراغ قرمز به دید آنها در شب صدمه ای نمیزند و هنگام روشنایی با چراغ قرمز فعالیت طبیعی خود را ادامه میدهند.
چشم انسان سه نوع مخروط دارد: Blue S-cones/Green M-cones/Red L-cones. حیوانات شبگرد Red L- cones را ندارند و به همین دلیل به نور قرمز بی تفاوتند.
در نور خیلی کم سلولهای مخروطی کارآیی ندارند و مغز فقط سیگنال سلولهای استوانه ای را دریافت میکند که دید عالی در نور کم را برای حیوانات ممکن میسازد. با این وجود تنها یک نوع گیرنده استوانه ای در چشمهای ما وجود دارد با این معنی که هیچ درک درستی از رنگ در نور کم برای ما وجود ندارد به همین دلیل نمیتوانیم رنگ را در طول شب حتی با وجود ماه کامل مشاهده کنیم.
نمودار زیر حساسیت طیفی استوانه ها در چشم انسان (400-600nm)را نشان میدهد و نشان میدهدکه چرا گیرنده های استوانه ای نسبت به نور قرمز (620-680mm) حساسیتی ندارند. اهمیت این امر در این است که میتوانید بدون ایجاد اختلال در بینایی و یا مزاحمت از نور قرمز برای تماشای بیشتر حیوانات استفاده کنید. با این حال اگر نور به سمتشان هدایت شود اکثر آنها میتوانند رنگ قرمز را ببینند زیرا چشمهای آنها دارای مخروط های حساس به رنگ قرمز است.
نور سفید
نور سفید برای پیدا کردن حیوانات بسیار عالی است اما برای مطالعه رفتار موجودات شب فعال یا مشاهده آشیانه جغدها مناسب نیست. نور سفید این مزیت را دارد که میتوانیم رنگ واقعی درخشش چشم حیوان را ببینیم که میتواند از راه دور برای شناسایی مفید باشد. در طول تعطیلات در بورنئو متوجه حضور موجودی در کف جنگل جایی که هتل محل اقامتم قرار داشت شدم و با کمک چراغ قوه LED چشم های آبی زیبایش را پیدا کردم یک Mouse Deer بود نه خیلی بزرگتر از یک خرگوش. نور سفید میتواند باعث کوری موقت حداقل حدود 10 دقیقه در شب شود. در این مدت حیوان ممکن است شکار شده یا از غذا خوردن باز بماند.
نور قرمز
سلولهای استوانه ای حساس به قرمز نیستند بنابراین برای جستجوی شبانه هدلایت ها با نور قرمز ایده آل هستند. چراغهای قرمز بینایی حیوانات و شما را در شب مختل نمی کنند LED مورد علاقه من در زیر شامل: یک عدسی، لامپ 3 وات LED و محدود کننده جریان، کلید و باتری قابل شارژ 7/3 ولت است. میتوان آن را به سه پایه وصل کرد پرتو آن نیز میتواند متمرکز یا پخش شود تا بتوان پهنا و میزان روشنایی را کنترل کرد. عیب اصلی چراغ قرمز این است که همه چیز به رنگ قرمز دیده میشود.
با نور قرمز شما قادر به تماشا و عکاسی از حیوانات شبگرد هستید که به طور طبیعی رفتار میکنند. عکس زیر از آشیانه جغد Powerful owl با تنظیمات 1/3sنوردهی، f6.3 و ISO 6400 و نورپردازی با هدلامپ گرفته شده است. من سالها این آشیانه را با چراغ قرمز مشاهده میکردم و جغد ها همیشه بدون نگرانی از حضور من آگاه بودند. پرنده بالغ از حفره لانه در تاریکی خارج شد و مدت کوتاهی بعد با یک Ringtail possum برگشت تا جوجه های خود را تغذیه کند اگر از نور سفید استفاده میشد در مدتی که من آنها را تماشا میکردم به لانه بر نمیگشت یا به طور کلی لانه را ترک میکرد.
پیاده روی در شب برای یافتن پرندگان و حیوانات
لباس آستین بلند، شلوار بلند، کفش ساقه دار از شما در برابر خراشیدگی، بریدگی و نیش حشرات در هنگام پیاده روی بین بوته ها محافظت میکند. من ترجیح میدهم در امتداد مسیر بوته ها حرکت کنم به این دلیل که می توان به سرعت حرکت کنید و احتمالا حیوانات بیشتری را خواهید دید. بسته به آب و هوا و مکانی که در آن قدم میزنم ممکن است لوازم اضافی، غذا، کمکهای اولیه، دفع کننده حشرات و چیزی برای نشستن را همراه ببرم. حمل لوازم غیرضروری راه رفتن را مشکل میکند بنابراین فقط لوازم ضروری را حمل میکنم. حرکت در امتداد بوته ها بسیار مفید است و معمولا حیوانات بیشتری را پیدا میکنید وقتی تنها هستید حواستان بیشتر جمع است با اینحال همیشه باید آماده باشید. در تاریکی بینایی و حس موقعیتیابی ضعیف عمل میکند، به آسانی از مسیر منحرف شده و امکان سقوط کردن وجود دارد.
وقتی در شب تنها بیرون میروم:
- به کسی میگویم کجا میروم و چه زمانی برمیگردم.
- موقعیت دقیق من را همیشه بدانید و اگر مطمئن نیستید منتظر بمانید تا کارم آنجا تمام شود.
- در مسیر بمانید مگر با منطقه آشنایی داشته یا دستگاه موقعیت یاب همراه داشته باشید.
- وقتی خارج از مسیر هستم همیشه نگاه میکنم که قدم هایم را کجا میگذارم تا از افتادن جلوگیری کنم.
مطلبی که خواندید، در ارتباط با نحوه ی یافتن حیوانات شبگرد و پرندگان شب فعال بود. اما این فقط بخش اول این مقاله بود! در بخش دوم، به این میپردازیم که چگونه از حیوانات و پرندگان در شب عکاسی کنیم. بخش دوم مطلب: عکاسی از حیوانات و پرندگان شبگرد