اولین پرنده نگری سال 1403 روز دهم فروردین در ساحل زاینده رود در شرق اصفهان انجام شد. جریان موقتی زاینده رود که از سوم فروردین آغاز و قرار بود بمدت 20 روز برقرار باشد فرصتی مغتنم برای پرنده نگری فراهم کرد.

از طرفی همین جریان موقت، روال زیستی برخی پرندگان را با تغییر مرز سواحل و تغییر شکل گیاهان اطراف رودخانه با مشکل روبرو نموده بود.

در این برنامه که از 8 الی 11 صبح برگزار شد تعداد 7 نفر شرکت کننده مهمان آوای بوم بودند و  تعداد 14 گونه پرنده مشاهده نمودند.

یک عدد سارگپه‌ی چشم سفید با نام انگلیسی White-eyed buzzard و نام علمی Butastur teesa در بندر دیلم مشاهده شد. خانم دکتر شیوا میردامادی، از علاقه‌مندان به طبیعت و پرندگان تصویر این پرنده را در بندر دیلم ثبت کرده و برای انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم ارسال کرد.

سارگپه‌ی چشم سفید از جمله پرندگان کمیاب ایران و از خانواده‌ی باز ها است. این پرنده بومی شبه جزیره‌ی هند بوده و جمعیت محدودی از آن گاها در غربی‌ترین محدوده‌ی پراکنش این پرنده در جنوب ایران مشاهده‌ می‌شوند. بنابراین انتظار دیدن این پرنده را می‌توان بیشتر از جنوب بلوچستان و استان هرمزگان داشت و مشاهده‌ی این پرنده در مرز بوشهر و خوزستان رکوردی قابل ملاحظه محسوب می‌شود.

کارگاه “اصول سرشماری پرندگان آبزی و کنار آبزی”، به همت انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم در تاریخ 19 الی 22 بهمن 1402 در بندرخمیر برگزار شد. این دوره آموزشی به ‌عنوان یک فرصت بی‌نظیر برای پیوند علاقه‌مندان این حوزه و نهادهای مسئول محیط زیستی با هدف هم‌افزایی در حفاظت از تالاب‌ها و پرندگان ایران برگزار شد.
در این کارگاه آقای ایمان ابراهیمی، مدیرعامل انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم، آقای میثم قاسمی، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان و خانم فهیمه گودرزی، کارشناس مسئول دفتر حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان تدریس کردند. لازم به ذکر است که این کارگاه با هماهنگی و تسهیل‌گری سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد.

کارگاه با حضور گروهی از مدرسان مجرب و متخصصان حوزه پرندگان برگزار شد. مدرسان دوره با توجه به سطح دانش و نیازهای شرکت‌کنندگان و بر اساس گایدلاین‌های IWC از زیرمجموعه‌های Wetland International، برنامه‌ها و محتوای آموزشی را طراحی کرده و با استفاده از روش‌های فعال آموزشی، اطلاعات را به شرکت‌کنندگان انتقال دادند. ایجاد فضایی آموزشی با امکان پرسش و پاسخ برای شرکت‌کنندگان، از دیگر ویژگی‌های این کارگاه بود.

موضوعات بررسی شده:

در طول کارگاه، مباحث گوناگونی از جمله اهمیت همکاری محلی، تعیین زمان‌های مناسب برای سرشماری، نحوه انجام سرشماری، تقسیم کار در طی سرشماری، استفاده از ابزارهای مختلف و بسیاری نکات دیگر حائز اهمیت درباره پرندگان بررسی شد. هر یک از این موضوعات با جزئیاتی بررسی و بحث شد تا شرکت‌کنندگان بتوانند مفاهیم را به‌طور کامل درک کنند و همچنین به طور عملی اجرای آن‌ها را فرا بگیرند.

آزمون تئوری:

در پایان بخش تئوری کارگاه، یک آزمون تئوری ۱۰ سوالی برگزار شد که شامل مفاهیم آموخته شده در طول دوره بود. این آزمون به‌ منظور ارزیابی نهایی اطلاعات و دانش شرکت‌کنندگان در مورد موضوعات آموزشی ارائه شده اجرا شد. افرادی که موفق به کسب نمره قبولی در این آزمون شدند، گواهی پایان دوره اعطا خواهد شد.

فعالیت‌های میدانی:

دو روز پایانی کارگاه به فعالیت‌های میدانی سرشماری پرندگان اختصاص یافت. شرکت‌کنندگان به همراه مدرسان به سایت‌های مورد نظر رفته و بر اساس دستورالعمل‌های آموزش داده شده، سرشماری پرندگان را انجام دادند. در این دو روز، سرشماری زمینی و از روی قایق انجام در منطقه حفاظت شده حرا (خور خوران)، خور سایه خوش و ساحل شرقی شهر بندر عباس در پارک ولایت انجام شد. در این فعالیت‌ها، جزئیات نحوه سرشماری و چالش‌های احتمالی توسط مدرسان به شرکت‌کنندگان توضیح داده شد و نقش‌های متفاوت و حیاتی هر عضو از تیم سرشماری با آن‌ها تمرین و تکرار شد.

نتیجه‌گیری و پیشنهادات:

بهبود انجام سرشماری پرندگان در کشور با حضور افراد با دانش و داوطلبان آگاه و علاقه‌مند میسر خواهد بود. با توجه به بازخورد دریافتی از شرکت‌کنندگان در کارگاه و همچنین کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان؛ پیشنهاد می‌شود این دوره آموزشی تداوم داشته باشد و در بازه‌های زمانی مناسب برای گروه‌های مختلف از جمله پرسنل سازمان، داوطلبان و اعضای سازمان‌های مردم نهاد برگزار شود.
همچنین پیشنهاد می‌شود که برای کارگاه‌های آینده، برنامه‌های آموزشی با توجه به نیازهای بومی و سطح دانش شرکت‌کنندگان طراحی شود.

انتخاب گونه‌‌ی پرچم و معرفی آن برای یک منطقه، روشی کارآمد برای حفاظت از گونه‌های جانوری و زیستگاه آنان در منطقه‌ی مورد نظر است.
آوای بوم در طول ۲ سال گذشته، طی فرایند و روشی مشخص و بهره گیری از مشاوران و کارشناسان داخلی و خارجی، گونه‌ی آنقوت را در دشت ارژن به عنوان گونه‌ی پرچم معرفی کرد. مردمان دشت ارژن آنقوت را به اسم غاز قرمز می‌شناسند.
مراحل انتخاب آنقوت به عنوان گونه پرچم برای دشت ارژن با در نظر گرفتن ۱۰ شاخص متفاوت انجام شد که بررسی برخی از آن‌ها نیازمند مصاحبه‌ی میدانی با ساکنین بومی منطقه بود.

همزمان با انتخاب گونه‌ی پرچم، ۱۵ پوستر آموزشی برای معرفی این گونه (آنقوت) و همچنین دیگر پرندگان شاخص منطقه طراحی گردید. این پوسترهای آموزشی در آینده نزدیک چاپ و منتشر می‌شوند. این پوستر‌ها می‌توانند نقشی به سزا در زمینه‌ی شناختن و اهمیت پرندگان در دشت ارژن و دیگر مناطق را داشته باشند.
در انتها بر خود می‌دانیم که از انجمن میراث پریشان و دفتر UNDP/SGP در ایران که کارفرمای این پروژه بودند قدردانی نماییم.
امیدواریم انتخاب گونه‌ی پرچم با استفاده از روشی علمی، پایه‌ی استفاده از این روش برای حفاظت حیات وحش در کشور باشد.