در این بخش مطالب و مقالات مرتبط با پرندگان، پرنده نگری و حفاظت پرندگان که توسط اعضا و همراهان آوای بوم نگاشته شده است منتشر میگردد.

کورکور سیاه ؛ معرفی گونه

وقتی اسم پرنده نگری و دیدن پرندگان شکاری ایران می آید, تنها نام پرنده های که افراد به یاد می آورند: عقاب؛ شاهین و دلیجه ها هستند. اما نام دیگری میان 554 گونه پرنده ایران وجود دارد که بسیار زیبا و منحصر به فرد هستند. بنابراین بهتر است بدانیم غذای کورکور سیاه چیست! چگونه لانه سازی میکند و موارد بسیار دیگر. در این مطلب با پرنده کورکور سیاه و جالب انگیز های Black kite آشنا خواهید شد.

شناسایی و ثبت کورکور سیاه

کورکور سیاه پرنده های با سایز متوسط میان پرندگان شکاری هستند که در 4 قاره کره زمین پراکنده شده اند. تصور میشود یکی از فراوان ترین گونه های شکاری در دنیا هستند.
همانطور که از نام پرنده مشخص است؛ رنگ تیره ای دارد. اما فراموش نکنید که سر و گردن آن کمی روشن تر است.
رنگ ها در بدن این پرنده کمی تیره و روشن میشود. پاهای این کورکور به رنگ زرد و پنجه ها سیاه است. نر و ماده کاملا شبیه به هم هستند اما مانند بسیاری از پرندگان شکاری دیگر ماده های آن ها قد بلند تری دارند.

پراکنش کورکور سیاه

کورکور سیاه ها در اروپا, آسیا, آفریقا و استرالیا زندگی میکنند. در قسمت های اروپایی و آسیایی به عنوان مهاجر زمستانه دیده میشوند اما در دیگر قسمت ها که آب و هوای گرم تری دارد؛ در تمام طول سال دیده میشوند.
بنابراین برای دیدن این پرنده در کشور ایران باید در فصبل زمستان منتظرش باشید. البته black kite ها به صورت بومی و زادآور در نقطه های از کشور قرار دارند.
کورکور سیاه ها زیستگاه های متنوعی دارند و در تالاب ها, کنار رودخانه ها, چمنزار ها, مراتع باز, کوه های مرتفع و حتی در اطراف شهر های بزرگ دیده میشوند.

عادات و نوع زندگی کورکور سیاه

  • کورکو سیاه ها بسیار اجتماعی هستند و خصوصا در زمستان به صورت گله های بزرگ دیده میشوند.
  • این پرندگان در طول روز شکار میکنند و بیشتر وقت خود را در حال بال باز روی بر روی ترمال ( حرارت هوا) هستند.
  • Black kite ها در هنگام شکار پاهای خود را به سمت جلو میکشند و پنجه های خود را باز میکنند تا شکار خود را بگیرند به همین دلیل در ارتش انگلستان کشیدن اسلحه به سمت جلو را به عنوان حرکت کورکور میشناسند.
  • جمعیت این پرنده در هند بسیار با زندگی شهری سازگار شده اند و حتی در مکان های پر رفت و آمد نیز دیده میشوند. در بعضی مناطق دیده شده است که غذاهای انسان ها را بر میدارند.
  • کورکور سیاه ها صدای بلندی دارند و با صدایی شبیه به یک سوت بلند با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند.

تغذیه کورکور سیاه

کورکور سیاه ها به طور عمده گوشتخوار هستند. شکارچیانی فرصت طلب که به دنبال ماهی, پستانداران کوچک, پرندگان, خفاش ها و جوندگان هستند. همچنین این پرندگان علاقه زیادی به زباله های دپو شده و خوردن لاشه ها دارند.

نوع تغذیه: گوشتخوار, لاشخور

جفت گیری کورکور سیاه

این پرندگان تک همسر هستند و به نظر میرسد تا آخر عمر با جفت خود میمانند. فصل جفت گیری در مناطق مختلفی انجام میشود.

در ایران نیز در قسمت های شمالی و کی از جنوب کشور به صورت زاد آور زندگی میکنند.

Black kite ها در مناطق مختلفی که به صورت بومی (resident) هستند جفت گیری میکنند. نتیجه جفت گیری 2تا 3 جوجه است. والدین این پرندگان 30 تا 40 روز را بر روی تخم ها میخوابند.

جوجه های تازه از تخم درآمده بعد از 18 تا 22 روز پر های بدنشان به طور کامل در می آید. همچنین جوجه های 17 تا 19 روزه میتوانند روی پاهای خود بایستند. بعد از گذشت 50 روز شروع به حرکت از شاخه ای به شاخه دیگر در کنار لانه میکنند.
Black kite ها پس از 2 سالگی بالغ میشوند و قادر به جفت گیری هستند.

جمعیت کورکور سیاه

از اصلی ترین خطراتی که این پرندگان را تهدید میکنند؛ سموم مختلف, شکار و آلودگی شیمیای آب ها است. تعداد زیادی از این گونه کورکور ها با برخورد به سیم های برق تلف میشوند.
همانطور که گفتیم این پرنده از لاشه ها نیز تغذیه میکنند. بنابراین برای خوردن لاشه جوندگان در جاده با وسایل نقلیه برخورد میکنند و جان خود را از دست میدهند. این پرندگان در فرودگاه ها نیز بسیار تلف میشوند.
اما فراموش نکنیم که کورکور سیاه ها شکارچیان طبیعی دارند. مانند: شاه بوف ها.
اما با توجه به لیست قرمز IUCN تعداد این پرندگان به طور کال حدود 1,000,000-2,499,999 است. همچنین در این لیست در مرتبه کم ترین نگرانی یا LC قرار دارند.

کلام آخر

جغد یا شاهین, دارکوب یا عقاب, کورکور یا هر پرنده ای دیگری را باید برای حفاظتشان تلاش کنیم. کشور ما یکی از مناطقی است که پتانسیل پرنده نگری را دارد, بنابراین باید در حفظ مناطق و پرندگان تلاش کنیم تا افراد زیادی از نقاط مختلف و حتی آیندگانمان از دیدن این موجودات زیبا لذت ببرند.

پرندگان کمیاب ایران و جهان

پرندگان کمیاب ایران را تا چه اندازه می‌شناسید؟ آیا نام هیچ‌کدام از نادرترین پرندگان دنیا را شنیده‌اید؟ دنیای پرندگان، همچون سایر بخش‌ها و اجزاء طبیعت، سرشار از شگفتی است. در مطالب پیش همه چیز درباره پرندگان ، برترین‌های دنیای پرندگان ، میزان هوش در پرندگان ، چرا برخی پرندگان تقلید صدا می‌کنند ، بینایی در پرندگان ، شنوایی در پرندگان گفتیم. در این مقاله قصد داریم که با 5 گونه از پرندگان کمیاب ایران و نادرترین پرندگان دنیا آشنا شویم.

  1. درنای سیبری (Siberian Crane)پرندگان کمیباب ایران

بی شک درنای سیبری یکی از نادرترین پرندگانی است که در جهان یافت می‌شود و به شدت در خطر انقراض قرار دارد. جمعیت درناهای سیبری به سه دسته شرقی، غربی و مرکزی تقسیم‌بندی می‌شود و متاسفانه روزی خواهد رسید که به‌طور قطع جمعیت غربی این پرنده زیبا به‌طور کامل منقرض شود، چرا که تنها یک فرد از این جمعیت در حال حاضر باقی‌مانده است.

امید نام یک درنای سیبری نر است که سال‌هاست برای گذران زمستان از سیبری به فریدون‌کنار مهاجرت می‌کند. درناهای سیبری نخستین بار در سال ۱۳۵۳ در ایران رویت شدند. جمعیت غربی درناهای سیبری با گذر از تالاب‌های نارزوم در قزاقستان، ذخیره‌گاه طبیعی آستراخان روسیه در دهانهٔ رود ولگا، و آذربایجان و طی مسافت تقریباً ۵۰۰۰ کیلومتری در آبان هر سال به تالاب‌های فریدونکنار در استان مازندران مهاجرت می‌کنند و تا اوایل اسفند را در این تالاب می‌گذرانند. جمعیت این دسته از درناها از بیش از ۲۰۰ قطعه در سال ۱۹۳۰ به دو قطعه در سالیان اخیر و با مرگ «آرزو» به یک قطعه رسیده‌است. از سال ۱۳۸۵، امید آخرین بازماندهٔ جمعیت غربی درناهای سیبری  به تنهایی به ایران می‌آید.

  1. پرندگان کمیاب و زیبا

    کاکاپو (kakapo)

کاکاپو یا طوطی شب پرنده بومی نیوزلند است که به شدت در حال انقراض است. در سال 2019 تنها 142 فرد از این پرنده ثبت شده است هر چند که در همین سال 34 جوجه در زمان زاد و ولد جان سالم به در بردند اما همچنان خطر انقراض آن‌ها را تهدید می‌کند. جالب است بدانید که این پرنده زیبا تنها پرنده جهان است که قادر به  پرواز نیست و از بال‌های خود تنها برای ایجاد تعادل در راه رفتن خود استفاده می‌کنند. همچنین آنها از بال‌های خود به عنوان یک چتر فرود برای پریدن ارتفاعات مانند بالای درخت نیز استفاده می کنند.

پرهای این پرنده از مابقی پرنده‌ها بسیار نرم‌تر است. کاکاپوها پاهای قوی دارند که می‌توانند به کمک آن‌ها از کوه‌ها بالا بروند و بر روی زمین به راحتی بچرخند آن‌ها معمولا در شب به بیرون از لانه خود بیرون می‌آید. این پرنده معمولاً تنها زندگی می‌کند و در هنگام شب به ارتفاعات کوهستان می‌رود و در طول مسیر خود چاله‌‌های کم‌عمقی حفر می‌کند. کاکاپو داخل این چاله‌ها می‌نشیند و به کمک کیسه هوایی که در سینه دارد صدای بسیار بلند و پر حجمی تولید می‌نماید. این صدا در تمام کوهستان و دره‌های آن پیچیده و باعث جذب طوطی ماده می‌گردد.

نکته بسیار جالب توجه این است که کاکاپوها بوی خوشایندی دارند که می‌توان آن‌را به بوی شیرین تشبیه کرد. این بو برای پیدا کردن همدیگر به کار می‌رود هرچند که ضعف آن‌ها در مقابل شکارچیان خود به خصوص پستانداران را می‌رساند.

  1. رخ کرکس کالیفرنیا (California Condor)پرنده کمیاب

رخ کرکس کالیفرنیا یکی از بزرگ‌ترین پرندگان جهان و بزرگ‌ترین پرنده آمریکای شمالی است. این حیوان زیبا زمانی تقریباً در کل آمریکای شمالی سکونت داشت. امروزه رخ کرکس کالیفرنیا فقط در مناطق جنوبی و شرقی کالیفرنیا و آریزونا زندگی می‌کند. تعداد رخ کرکس‌های كالیفرنیا در قرن بیستم به دلیل سرقت غیرقانونی تخم‌ها و مسمومیت به شدت كاهش یافت. در سال 1987 ، تنها 22 رخ کرکس کالیفرنیا در طبیعت باقی‌مانده بودند. دانشمندان تمام حیوانات باقی‌مانده از طبیعت را جمع‌آوری و برنامه‌ای را برای پرورش آغاز کردند. امروزه کمتر از 300 رخ کرکس کالیفرنیا در جهان زندگی می‌کنند. حدود 130 فرد از آن‌ها را می‌توان در طبیعت یافت.

اگرچه این پرنده دارای بال‌های بلندی است، اما آن‌ها عمدتا با سوار شدن بر روی جریان‌های هوای گرم پرواز می‌کنند. آن‌ها می‌توانند تا ارتفاع 15000 پا از سطح دریا پرواز کنند. بدن آن‌ها کاملا (به جز سر) با پرهای سیاه پوشانده شده است و سر طاس دارند یا فقط با دو پر پوشیده شده است. نکته جالب از ظاهر این پرنده این است که رنگ سر او بر اساس احساساتی که دارد در حال تغییر است و در فصول جفت‌گیری به‌خصوص رنگ آن متمایز می‌شود. با توجه به این که لاشخور هستند بیشتر به لاشه حیواناتی مثل گوزن، گاو و گوسفند و جوندگان علاقه دارند.

  1. اکراس بزرگ (Giant Ibis)پرندگان کمیاب

این گونه پرنده ملی کامبوج است و به دلیل نادر بودن و وسعت استثنایی آن، موقعیتی تقریباً اسطوره‌ای برای تماشاچیان پرندگان، طبیعت‌گردان دارد. دامنه این گونه اکنون بسیار کاهش یافته است. اکراس‌های بزرگ با داشتن مناطق وسیعی از سرزمین‌های جنوب شرقی آسیا که در گذشته سکونت داشتند. اکنون جمعیت کاملاً کم و در حال کاهش دارد که در کامبوج متمرکز شده است. همچنین در لائوس و در ویتنام نیز رؤیت شده است. در حال حاضر به‌طور کامل در تایلند منقرض شده اند. علت انقراض این پرنده شکار بی‌رویه انسان‌ها و از بین‌رفتن طعمه‌های بزرگ مثل بوفالوهای وحشی گزارش شده است. جمعیت فعلی این پرنده کمتر از 500 فرد گزارش شده است.

  1. کبوتر میوه خوار ماریانا (Mariana Fruit Dove)نادرترین پرندگان دنیا

این پرنده زیبا در گوام و جزایر اقیانوس آرام زندگی می‌کند و یکی از نمادهای مهم منطقه است و پرندهٔ ملی جزایر ماریانای شمالی محسوب می‌شود. حیات کبوتر میوه‌خوار ماریانا به دلیل تخریب زیستگاه‌هایش مورد تهدید واقع شده و این پرنده در فهرست گونه‌های در خطر انقراض جای گرفته است. همچنین خطر بزرگ‌تری نیز از جانب مار درختی قهوه‌ای که تصادفاً در زمان جنگ جهانی دوم به گوام آورده شده است. کبوتر میوه‌خوار ماریانا را تهدید می‌کند. از آن‌جا که پرندگان بومی جزیره با این شکارچیان تازه‌وارد آشنایی نداشتند جمعیت‌شان بر اثر حملات مارهای درختی قهوه‌ای دچار تلفات شدیدی شد.

 

در این مقاله کوتاه شما را با 5گونه از پرندگان کمیاب ایران و نادرترین پرندگان دنیا آشنا نمودیم. تعداد این پرندگان کمیاب بسیار است که تنها به 5 گونه از آن اشاره شد. درصورتی که مجال شد شما را با سایر گونه‌های پرندگان کمیاب آشنا خواهیم نمود. متأسفانه بسیاری از این گونه‌های کمیاب در خطر انقراض هستند، بنابراین لزوم حفاظت از آن‌ها ضروری است. برای حفاظت از گونه‌های کمیاب پرندگان و حیات‌وحش بهتر آن است که اطلاعات و آگاهی خود را افزایش دهیم و در حد توان خود تلاش کنیم که در افزایش ارتقاء سطح دانش و آگاهی دیگران نیز سهیم باشیم.

تخمگذاری پرندگان

فصل تخمگذاری پرندگان زمان مشخصی دارد. تخمگذاری پرنده از جمله ویژگی‌های مشترک در همه پرندگان است. پیش از این در مطب پرنده چیست به ساختار تخمهای پرندگان اشاره نمودیم. عواملی از جمله گرمایش جهانی و شرایط زیستگاه مثل تالاب ها به طور کلی بر روی پرندگان و زادآوری و تخمگذاری پرنده مؤثر است. این مطلب توسط آقای محمدعلی آقاابراهیمی تهیه شده است. از دیگر مقالات ایشان می توان به سهره پرنده ای از خانواده گنجشک سانان ، گنجشک سانان ایران را چقدر می شناسید نام برد که خواندن آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم. همگی ما برخی از تخمهای پرندگان را از نزدیک دیده ایم و با شکل ظاهری آن‌ها آشنایی داریم. بنابراین این مطلب برایمان قابل لمس‌تر است. پس در خواندن این مقاله همراه باشید.

تخمگذاری پرنده

تخم گذاری روش مشترک تمامی پرندگان برای تولید مثل است. گرچه این رفتار تولید مثلی در برخی از خزندگان نیز دیده می‌شود اما تخم‌گذاری یک خصوصیت فراگیر و مشترک در بین پرندگان است.

بیشتر پرندگان برای تخم‌گذاری، لانه می‌سازند و هر پرنده بنا به خصوصیات فیزیکی و مختصات جغرافیایی که در آن زندگی می‌کند از سلیقه‌های متنوعی برای لانه‌سازی استفاده می‌کند. فرایند تخم‌گذاری نیز در بین پرندگان در اشکال متنوعی اتفاق می‌افتد. پرندگان از نظر زمان باروری تخم‌ها، تعداد تخم‌گذاری در هر فصل و اندازه و رنگ تخم‌ها بسیار متنوع عمل می‌کنند. اما شکل هندسی تمامی تخمهای پرندگان یکسان است. تخم پرندگان از یک بیضی کروی تشکیل گردیده که یک انتهای آن پهن‌تر از انتهای دیگر است.

بیشتر پرندگان هر سال تنها یک بار اقدام به تخم‌گذاری می‌کنند اما برخی از گونه‌ها نیز در طول فصول گرم سال در چند نوبت اقدام به تخم‌گذاری و تولید مثل می‌کنند.

تولید مثل پرندگان

دوره تفریخ

مدت زمان تبدیل شدن تخم به جوجه را دوره تفریخ می‌نامند. تخم‌ها در دوران تفریخ باید در درجه حرارت مناسب و یکنواختی گرم نگه داشته شوند که برای این منظور در بیشتر موارد پرنده نر و ماده به طور متناوب بر روی تخم‌ها می‌خوابند و با استفاده از دمای بدن خود تخم‌ها را در معرض درجه حرارت مناسب قرار می‌دهند.

مدت زمان تفریخ در گونه‌های مختلف متفاوت است که بستگی به شرایط آب و هوایی و اندازه پرنده دارد. بطور مثال دوره تفریخ برای مرغ‌های خانگی 21 روز و برای شتر‌مرغ 42 روز است.

کلاچ

گونه‌های مختلف پرندگان در هر دوره تولید مثل که بطور معمول هر سال در فصل گرم اتفاق می‌افتد، تعداد مشخصی تخم می‌گذارند. به تعداد تخمی که پرنده در یک دوره تولید مثل می‌گذارد کلاچ (clutch) می‌گویند.

کلاچ پرندگان بطور معمول بین 2 تا 5 تخم را در بر می‌گیرد اما در برخی از گونه‌ها این تعداد بیشتر است.

ساختار تخمهای پرندگان

تخم تمامی پرندگان از نظر شکل هندسی یکسان است اما از نظر اندازه و رنگ متفاوت هستند. تخم‌ها همگی در درون یک پوسته آهکی شکل می‌گیرند که عمده‌ی حجم پوسته را کربنات کلسیم تشکیل می‌دهد و از برخی عناصر دیگر نیز در آن یافت می‌شود.

پوسته‌ی تمامی تخم‌های پرندگان توسط غشاء نازک و نامرئی و بی‌رنگی به نام کوتیکول پوشیده شده است. کوتیکول در حفظ سلامت تخم تاثیر بسزایی دارد بطوریکه تخم‌ها در اثر شستشو و یا هنگام قرار گرفتن در معرض رطوبت و یا خراش‌دیدگی، به دلیل آسیب دیدن غشاء نامرئی کوتیکول، سپر دفاعی خود را از دست داده و زودتر فاسد می‌شوند.

در انتهای پهن تمامی تخم‌ها یک اتاقک هوایی تشکیل می‌شود که اکسیژن لازم برای رشد جنین را تامین می‌کند. این اتاقک هوایی همزمان با تبخیر بیشتر آب از درون تخم بزرگتر می‌شود.

محتویات درونی تخم پرندگان از دو بخش عمده‌ی سفیده و زرده تشکیل می‌شود. سفیده مایع ژله‌ای و بی‌رنگی است که زرده را در بر گرفته و محافظت می‌کند. زرده تخم نیز که حجم بزرگی از آن از ذخایر غذایی تشکیل شده است سلول زاینده را در خود جای داده و محافظت می‌کند. زرده تخم سرانجام در پایان دوره تفریح که جوجه کامل شده به عنوان غذا توسط جوجه مصرف می‌شود. به همین دلیل جوجه پرندگان در بدو تولد و تا مدت چند ساعت نیازی به تغذیه نخواهند داشت.

سلول زاینده کوچکترین و مهمترین بخش تخم پرندگان است که در اثر جفت‌گیری پرنده نر و ماده در تخم ایجاد شده و قدرت باروری را در تخم ایجاد می‌کند. سلول زاینده باعث می‌شود دوران تفریح با موفقیت به سرانجام رسیده و جوجه تشکیل شود.

یک توصیه مهم

هرگز به لانه‌ی پرندگان وحشی نزدیک نشوید به‌ویژه هنگام تخمگذاری پرنده و زمانی که پرندگان بر روی تخم‌هایشان خوابیده‌اند، زیرا حضور انسان مخاطرات فراوانی برای آن‌ها ایجاد می‌کند. استرس ناشی از حضور انسان در نزدیکی لانه می‌تواند باعث ترک لانه و تخمهای پرندگان ، توسط پرنده برای همیشه شود. همچنین آثار به جا مانده از رد پا و مسیر حرکت انسان، پای حیوانات وحشی و شکارچی را به اطراف لانه باز می‌کند و پرنده و تخم‌هایش را در معرض خطر قرار می‌دهد.

سیستم شنوایی پرندگان چگونه است؟

سیستم شنوایی پرندگان چطور کار می‌کند؟ حس شنوایی پرندگان چگونه است؟آیا محدوده فرکانس شنوایی پرندگان مشابه انسان است؟ آیا در محدوده شنوایی پرندگان نکته‌ای وجود دارد؟ در مطلب قبلی به بحث بینایی در پرندگان پرداختیم. همچنین در مطلب دنیای پررنگ تر پرندگان به موضوع بینایی پرندگان اشاره نمودیم. پس از بینایی، شنوایی دومین حسی است که در بسیاری از پرندگان تکامل ویژه ای یافته، بعنوان مثال جغدها از شنوایی منحصر به فرد و پیچیده ای برخوردار هستند. جغد کوچک و شاه‌بوف از جمله جغدهایی هستند که پیش‌تر درموردشان نوشته‌ایم.

بهتر است قبل از هرچیز نگاه ساده‌ای به کارکرد گوش بیندازیم. امواج، ملکول‌های هوا را به ارتعاش در می‌آورند و این ارتعاشات به‌وسیله لاله گوش به سمت گوش میانی به پرده گوش برخورد کرده و پرده گوش ارتعاشات را به گیرنده‌هایی منتقل می‌کند که در نهایت سیگنال‌هایی به مغز فرستاده می‌شود و سپس مغز آن‌ها را تحلیل می‌کند.

حال به بعضی از تفاوت‌ها میان گوش انسان و گوش پرندگان می‌پردازیم و به بعضی از ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصر به فرد شنوایی در پرندگان اشاره می‌کنیم.

محدوده شنوایی پرندگان

سیستم شنوایی پرندگان

آشنایی با ساختمان گوش پرندگان

در ابتدا پرندگان بر خلاف ما فاقد گوش خارجی(لاله گوش) می‌باشند. تنها موحفره غالبا گردی وجود دارد که در هر گونه بسته به ویژگی‌های زندگیش و شکل سرش متفاوت است. در پرندگان غواص، پرندگانی که شکار خود را زیر آب صید می‌کنند حفره گوش کوچک تر بوده و به وسیله پرهای کنار گوش در زیر آب کامل بسته می‌شود. این‌گونه از ورود آب به حفره گوش جلوگیری می‌شود. در دیگر پرندگان به غیر از شترمرغ و دال که گوش کاملا مشخص است دیگر پرندگان دارای پوشپر در قسمت حفره گوش هستند. این پرها بر خلاف پرهای بدن پرنده بدون خار می‌باشد به همین سبب امواج به راحتی وارد گوش پرنده می‌شود ولی فشار هوا در اثر تلاطم در پرواز و دیگر پارازیت‌ها را تقلیل داده تا اصوات به خوبی شنیده شوند. نحوه قرار گیری این پوشپرها در پرنده‌ها متفاوت است.

محدوده فرکانس شنوایی پرندگان

فرکانس های تولید شده در پرندگانمحدوده فرکانس شنوایی پرندگان

فرکانس تولید شده توسط پرندگان بسیار متنوع است. به‌طور مثال از حدود 23 هرتز مربوط به کاسواری کوچک تا بین 8000 تا 10000 هرتز مربوط به (blackpoll wabler) ثبت شده است. حدود شنوایی انسان بین 20 تا 20000 هرتز است. این نکته خوبی برای پرنده‌نگران است. آن‌ها می‌توانند با کمی دقت تمامی صداهای تولید شده از پرندگان را بشنوند چون صدایی نیست که در بازه شنوایی انسان نباشد.

حس شنوایی پرندگان

مهارت های شنیداری

در پرندگان اصوات تولید‌شده توسط یک گونه برای هم‌گونه یا بعضی گونه‌های خاص دیگر قابل شنیدن است. در مواردی قابل شنیدن هست ولی قابل درک برای گونه نیست. همچنین جهت تشخیص محل صوت در گونه‌ها متفاوت است. مثلا در تعیین محل صدای تولید شده توسط گنجشک‌سانان با کمی دقت به راحتی می‌توان منبع صدا را پیدا کرد. بخصوص که آوازشان پر از نشانه‌های زود‌گذر و مقطع می‌باشد. در عوض صداهای یکنواخت و پیوسته مانند جیغ پرندگان شکاری مثل قرقی برای حداقل انسان و بسیاری پرندگان دیگر به‌راحتی قابل تعیین محل دقیق نیست.

محدوده شنوایی پرندگان

دامنه شنوایی پرندگان نسبت به انسان کمتر است. اما از طرفی واکاوی گوش پرندگان نزدیک به 10 مرتبه سریع تر از واکاوی موقت گوش انسان است. مثلا آواز یک سهره جنگلی پیش از اینکه گوش انسان بتواند تمام جزییات آن را واکاوی کند توسط سهره جنگلی دیگری واکاوی شده. این توانایی در تشخیص صدای پرنده مخاطب(جفت یا اعضای خانواده) از بین دیگر صداها بسیار کارآمد است. مثلا پنگوئن امپراتور نر زمانی که برای صید غذا، مدت زیادی از جفت خود دور می‌شود. هنگامی که برمی‌گردد با صدا زدن، جفت خود را بین صد‌ها پنگوئن پیدا می‌کند.

برخی از گونه‌های شب‌زی مانند oilbird و Collocalia (نوعی بادخورک) در تاریکی شب همانند خفاش به‌وسیله پژواک می‌توانند از برخورد با موانعی با قطر حداقل 6میلی‌متر بپرهیزند. این صدا برای انسان قابل شنیدن است.

شنوایی جغد

حال که تا اینجای مطلب با برخی از ویژگی‌های شنوایی در پرندگان آشنا شدید، اکنون به‌شکل مفصل‌تری درباره شگفتی‌های سیستم شنیداری در جغدها بخصوص جغد انبار می‌پردازیم.

حس شنوایی پرندگان

شنوایی در پرندگان شب‌زی

در پرندگان شبزی شنوایی از اهمیت زیادی برخوردار است. بخصوص در جغدها. در خصوص آزمایش‌های انجام شده در حیطه شنوایی جغد‌ها بیشتر منابع علمی به جغد انبار پرداخته‌اند. حتی گفته می‌شود از بین تمامی جانورانی که تاکنون آزمایش شده دقت فوق‌العاده‌ای در تعیین محل صدا دارد. اختلاف درجه افقی و عمودی در تعیین محل دقیق منبع صدا تنها 1 درجه است!!! تصور کنید در تاریکی مطلق شب موشی زیر چندین سانتی‌متر برف به آرامی در حال حرکت است و  یک لحظه تنها صدای کوچکی تولید می‌کند(حتی صدای تولید‌شده بر اثر حرکتش)، لحظه‌ای بعد سر از چنگال جغد در می‌آورد.

چه چیزی باعث این دقت و پیچیدگی می شود؟

اول اینکه محل قرار‌گیری گوش‌ها در جمجمه نامتقارن و متفاوت است. یک گوش از دیگری پایین‌تر است و حتی شکل حفره گوش نیز متفاوت با یکدیگر است.

گوش چپ که پایین‌تر است به اصوات پایین‌تر از خط افق و گوش راست که بالاتر است به اصوات بالاتر از خط افق حساسیت دارد. این ویژگی و همچنین ساختار گوش داخلی با تحلیل تاخیر در اصواتی که به هریک از گوش‌ها می‌رسد، می‌تواند محل دقیق صدا را تشخیص دهد.

این ساختار و نحوه تحلیل اصوات در هوانوردی رادیویی یک روش فوق‌العاده دقیق برای یافتن جهت است.

پس از شنیدن صدا، سر را به سمت محل می‌چرخاند، که این کار به بهتر شنیدن صدا کمک زیادی می‌کند. اما فقط این نیست.

ویژگی دیگر وجود پرده پوستی نازکی که لبه آن را پرهایی پوشانده به اسم اپرکول در حاشیه پیشین مجرای گوش است. اپرکول می‌تواند مانند دری که بر روی لولاهای خود باز و بسته می‌شود به دریافت هرچه بهتر اصوات و هدایت آن به حفره گوش کمک کند. مانند وقتی که برای بهتر شنیدن دستان خود را پشت گوش‌هایتان قرار می‌دهید. اپرکول رابطه بسیار ظریفی با پرهای صورت جغد دارد. پرهای صورت جغد اگر دقت کرده باشید همانند یک دیش ماهواره‌ای گرد و یک دست است که به آن دیسک یا دیش صورت می‌گویند. این پرها می‌توانند اصوات را تا 10 دسی‌بل تقویت کنند و به وسیله اپرکول به سمت گوش هدایت کنند.

در پایان بایستی گفت

در این مطلب سعی نمودیم سیستم شنوایی پرندگان را توضیح دهیم. همانطور که گفته شد حس شنوایی پرندگان به‌عنوان دومین حس تکامل‌یافته در پرندگان است. از این جهت می‌تواند حائز اهمیت باشد. همچنین مقایسه کوچکی بین محدوده شنوایی پرندگان با انسان نمودیم. حال تمام این ویژگی‌ها را کنار هم قرار دهید و ببینید چه ساختار پیچیده ای وجود دارد و با چه دقتی کارایی دارد. بهتر است بدانید زمانی که به‌دنبال جغد انبار می‌گردید نیاز نیست تلاش کنید ساکت باشید زیرا بی‌نتیجه است.

سفرنامه ی پرنده نگری در سواحل مَکُران

داستان‌های پرنده نگری در سفر، معمولا شرح داستانِ برنامه‌ای یک‌روزه و به‌مقصدی خاص هستند. این سفرنامه اما خلاصه‌ای از سفر به سیستان و بلوچستان و سواحل مکران است. این سفر بسیار آهسته 300 کیلومتری، در بهمن و اسفند نود و هشت است که از “گواتر” در مرز دریای عمان با پاکستان شروع، و تا باغ‌های موز زرآباد ادامه داشت. اگر روزی قصد سفر در این مسیر ساحلی بی‌نظیر را داشته باشید، خواندن این سفرنامه به شما ایده‌ای از اینکه چه پرنده‌هایی را در چه جایی از مسیر ممکن است ببینید، خواهد داد.

شروع سفر از گواتر

خلیج گواتر جایی بود که این سفر هیجان‌انگیز شروع شد. خور یا خلیج گواتر رویشگاه جنگل حرا است که در جنوب شرقی‌ترین نقطه‌ی سیستان و بلوچستان قرار دارد. این خلیج میزبان بسیاری از پرندگان آبزی از جمله باکلان، پلیکان، کاکایی، پرستوی دریایی، حواصیل و بسیاری دیگر است. برای یک پرنده نگریِ لذت بخش در پای درختان مانگرو، باید یا از یک قایق میخواستم تا مرا به میان جنگل ببرد و یا پیاده از خشکی خود را میرساندم. اما از آنجا که چکمه نیاز بود و من همراه نداشتم تصمیم گرفتم تا پرندگان آبزی  را در ادامه ی مسیر، یعنی روستای بریس مشاهده کنم.

بریس و تماشای تلیله های سفید

سفر به سیستان و بلوچستان

تجربه پرنده نگری در سفر به سیستان و بلوچستان

پس به سمت غرب حرکت کردم و بعد از عبور از پسابندر به بریس رسیدم. بریس با سه شکل از دسترسی به اقیانوس، برای من بهترین تجربه دیدن پرندگان آبزی و کنار آبزی بود. اولین دسترسی در 10 کیلومتریِ پیش از بریس در کنار ساحلی دنج بود که غیر از من هیچ گردشگری نبود. کمپ یک هفته ای در این ساحل صحنه زیبایی رو در خاطرم ثبت کرد که شاید در انیمیشن کوتاهِ Piper  دیده باشید.

فرار دوان دوانِ تلیله های سفید از موج و سپس تعقیب همان موج در برگشت به دریا. در واقع حلزون هایی که دریا به ساحل آورده برای گریز از شکار، در زیر ماسه ها پنهان می شوند و هر بار در برگشت موج بیرون آمده و خود را به جریان آب می سپارند تا کمی به دریا نزدیک تر شوند. با برگشت موج و تا قبل از فرو رفتن دوباره ی حلزون ها، تلیله ها این فرصت کم برای شکار را جشن می‌گیرند.

دومین دسترسی از بلندای چند صد متری صخره ی معروفِ بریس بر روی دریا بود. این صخره سه دماغه دارد و دماغه ی غربی، دیوان رود نام دارد. جایی که گردشگران برای گرفتن عکس های اینستاگرامی از بالای اسکله و قایق‌های روی آب، جمع می‌شوند. اینجا شاید بهترین مکان برای آموزش شناسایی انواع کاکایی و پرستوی دریایی باشد. با ایستادن بر لبه‌ی صخره در هنگام باد، می‌توان از فاصله نزدیک این پرندگان را در زیر پا و یا در بالای سر مشاهده کرد که بر روی باد سوار شده و به رقص درمی‌آیند.

تماشای پرندگان در فاصله چند متری

پیش از غروب در زیر پای شما در دیواره‌های این صخره، جمعیت زیادی از باکلان بزرگ در لانه‌هاشان گرد هم می‌آیند. برای دیدن آن‌ها یا باید به دو دماغه‌ی دیگر رفت و یا خود را برای سومین راه دسترسی به اقیانوس آماده کرد. این راه همانا ساعت 5 صبح بیدار شدن و خود را به اسکله رساندن است. در طی چند مرتبه هر بار از یک ناخدا درخواست کردم تا اجازه بدهد با تیمش بر روی قایق همراه شوم. به وسط دریا که رسیدیم اگر دریا زده نشده باشیم می‌توان با شوق شاهد نمونه‌ای از هم‌زیستی بین انسان و پرنده‌ها بود.

پلیکان خاکستری و انواع کاکایی به فاصله‌ی چند متری دور قایق منتظر می‌مانند تا صیادان ماهی‌های صید شده‌ای را که نمی‌خواهند به درون آب بیاندازند. و شما حتی بدون دوچشمی می‌توانید از دیدنشان لذت ببرید. سبز قبای هندی نیز گونه‌ی خاص این منطقه است که در سرتاسر مسیر به‌راحتی در حاشیه‌ی شهر و روستاها بر روی سیم‌های برق می‌توان دید. غراب گردن قهوه ای هم، گونه‌ایست که البته باید برای دیدنش مثل من خوش شانس باشید.

پرنده نگری در چابهار

در ادامه مسیر به بندر چابهار رسیدم. بدون شک بهترین مکان چابهار برای دیدن پرندگان غیر آبزی، ساحل صخره‌ای هتل لیپار است که دید به سوی خلیج چابهار دارد. یکی از گونه‌های کمیاب که پرنده‌نگران با سابقه هم، آرزوی دیدن آن را دارند را بارها در بین درختان مسواک دیدم. بوچانگا با اندازه‌ی کلاغ و به رنگ سیاه، با دم بلند و چشمان خونین رنگ، پرنده‌ای شدیدا خجالتی است که در زیر آفتاب رگه‌های قهوه‌ای تنش نمایان می‌شود.

زنبور‌خوار سبز و صحنه شکار سنجاقک اینجا به سادگی قابل دیدن بود. درست ابتدای اسفند بود که صدای آواز شهدخوارِ تازه از راه رسیده با لباس جدید بنفشش همه‌جا را پُر کرد. میوه‌ی ریز و گیلاسیِ درخت مسواک، پرنده‌های زیادی از جمله میوه‌خوار و بلبل خرما را به خودش جذب کرده بود. کلاغ هندی هم من را یاد نزدیکی مکانی و فرهنگی این منطقه با هندوستان می‌انداخت.

سواحل مکران

جهلو و موزهای معروف چابهار

بعد از طی 170 کیلومتر از چابهار به کرانه‌ی غربی، به شهر جُهُلو رسیدم که به زرآباد شناخته می‌شود. اقامت دو هفته‌ای من در چند کیلومتر بعد‌تر در اطراف رودخانه‌ی رابچ بود، همان‌جایی که موزهای معروف چابهار کشت می‌شوند. سیلاب بزرگ دی‌ماه 98 با نشاندن کود و بذر در دشت‌های اطراف یکی از زیباترین چشم‌انداز‌های کره زمین را به‌وجود آورده بود.

دسته‌های میلیونی پروانه که از روی دشت‌های سرسبز حرکت می‌کردند و صدای تیز دراج های نر در بین درختان موز برای یافتن جفت. سرود هماهنگ یاکریم‌های خجالتی بر روی شاخه‌های دور. حمله‌ی بی‌باکانه‌ی یک زوج دیدومک با جیغ‌های پی‌در‌پی برای دور کردن من از لانه‌شان که حتما در آن حوالی بود. ماهی‌خورک سینه سفید با رنگ آبی بی‌نهایت شفافش بر روی درخت بلند کنار رودخانه. همه‌ی این‌ها به همراه دیدن انواع گنجشک‌سانان مثل گلوآبی، شهدخوار، چک‌چک‌ها و چکاوک‌ها، یکی از به یادماندنی ترین تجربه‌های پرنده نگری در ایران و سفر به سیستان و بلوچستان از جمله سواحل مکران  را در ذهن من برای همیشه ثبت کرد.

تغییر رفتار پرندگان ؛ تلاشی برای بقا

رفتار پرندگان یکی از جذابیت های آنان در پرنده نگری است. رفتار های پرندگان در موقعیت ها و فصول مختلف سال متفاوت است. در مقالاتی چون رقص عاشقانه پرندگان ، برقراری ارتباط در پرندگان ، راز مهاجرت پرندگان ، استراتژی پرندگان در مقابل سرما ، عجایبی از کلاغ ها می توانید با بخشی ار رفتار های پرندگان آشنا شوید. همچنین در مقاله الگو برداری از  رفتار پرندگان برای توسعه علم و فناوری بیشتر به این موضوع پرداخته ایم. در رفتار شناسی پرندگان نکات جالب و حیرت انگیزی وجود دارد که در این مقاله قصد داریم شما را با بخش دیگری از آن آشنا کنیم. متن کامل این پژوهش در مجله Nature Ecology and Evolution منتشر شده است.

رفتار پرندگان

باکلان بزرگ (Great cormorants) یکی از گونه های پرندگان است که رفتارهای جدید و خلاقانه ای را به نمایش می گذارد.

پژوهش های انجام شده درباره تغییر رفتار پرندگان

برخی باور دارند که انعطاف‌پذیری رفتاری باعث کاهش آسیب‌پذیری گونه‌ها از خطر انقراض می‌شود، اما تا‌کنون شواهد جهانی که این فرضیه را پشتیبانی می کند وجود نداشته است.

محققان با انجام مطالعاتی، رفتار پرندگان را به‌صورت کمی بررسی کرده‌اند و به اطلاعات جدیدی در رفتار آن‌ها برای دستیابی به غذا در طبیعت رسیده‌اند. بر اساس یک مجموعه داده منحصر به فرد از 3800 رفتارهای جدید، محققان نشان داده اند که گونه هایی که تمایل بالاتری برای نوآوری دارند در معرض خطر کمتری از انقراض جهانی هستند و به احتمال زیاد نسبت به پرندگان کمتر مبتکر، جمعیت در حال افزایش یا پایداری دارند. این نتایج عمدتاً نشان دهنده تحمل بیشتر گونه های نوآور در برابر نابودی زیستگاه ها، که تهدیدی اصلی برای پرندگان است، می باشد.

طبق این مطالعات پرندگانی كه رفتارهای جدیدی را یاد می گیرند کمتر در معرض خطر انقراض قرار می گیرند و از بین می روند.

نمونه هایی از رفتارهای هوشمندانه در پرندگان

شکارچیانی که از نان یا حشرات به عنوان طعمه برای ماهی گرفتن استفاده می کنند، carrion crows  که میوه های دارای پوست سخت (آجیل) را روی جاده ها می اندازند تا خودروهای عبوری باعث ترک خوردن پوسته و شکسته شدن آن ها شوند، باکلان بزرگ که در زمان های ماهیگیری خود در نیوزیلند به سر می برد تا از جریانات قوی که توسط کشتی های تجاری ایجاد می شود، استفاده کند و …. .

این ها فقط تعدادی از روش هایی است که پرندگان رفتارهای بقای خود را با شرایط تطبیق داده و سازگار کرده اند.

تغییر رفتار پرندگان و حفظ بقا

اکنون یک مطالعه ی جدید نشان می دهد پرندگانی که می توانند رفتارهایشان را از این طریق تغییر دهند نسبت به پرندگانی که با شرایط سازگار نمی شوند و رفتارهایشان تغییری نمی کند، کمتر در معرض خطر انقراض قرار می گیرند و کمتر از بین می روند.

در یک مطالعه ی منتشر شده از سوی گروهی از محققان دانشگاه McGill کانادا و CREAF بارسلونا بیان شده است که  این سازگاری ها ممکن است شامل ترکیب غذای جدید در رژیم غذایی آن ها باشد، یا پیشرفت در روش ها و تکنیک های شکار کردن و بهبود آن.

چنین رفتارهای نوآورانه ای سنجشی از “انعطاف پذیری رفتاری” است که از مدت ها پیش برای جلوگیری از انقراض و از بین رفتن مطرح بوده و سودمند است.

برای آزمایش این موضوع در سطح جهانی، دانشمندان گزارش های مربوط به رفتارهای جدید در بین گونه های پرنده را بررسی کرده و با سطح خطر هر گونه در لیست قرمز اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) مقایسه کردند.

این مطالعه شامل بیش از 3800 رفتار جدید از 8600 گونه از پرندگان است و این طور نتیجه می گیرد که با افزایش تعداد رفتارهای جدید، خطر انقراض کاهش می یابد.

نظر دوتن نویسندگان و محققان

سیمون دوتاتز (Simon Ducatez)، نویسنده اصلی مطالعه و محقق پسادکترا در دانشگاه McGill وCREAF ، در یک بیانیه مطبوعاتی گفته است: “ما مدت ها مشکوک بودیم که این رابطه بین خلاقیت و بقا وجود داشته باشد، اما اکنون توانستیم آن را به صورت کمی بررسی و تأیید کنیم. “با این حال، نویسندگان تأکید کرده اند که نوآوری فقط می تواند پرندگان را از تغییرات در زیستگاه خود محافظت کند و نه از شکار زیاد یا تهدید از جانب گونه های مهاجم.

دانیل سول (Daniel Sol) ، نویسنده و محق CREAF؛ نیز در مورد تغییر رفتار پرندگان و حفظ بقای آن‌ها اینطور می‌گوید که “باید در نظر گرفت که گونه هایی که بیشترین ظرفیت خلاقیت و نوآوری را دارند، طول نسل طولانی تری دارند و این باعث می شود آن­‌ها در مقابل شکار آسیب پذیر شوند.” “این بدان معناست که بر خلاف آنچه معمولاً فرض می شود، توانایی نوآوری در برابر برخی از تغییرات سریع محیط زیست از حیوانات محافظت می کند.”

با خانواده کشیم ها بیشتر آشنا شویم

آیا خانواده کشیم‌ها را می‌شناسید؟ آیا تا به حال یکی از گونه‌های کشیم مثل کشیم کوچک یا کشیم گردن سرخ را از نزدیک دیده‌اید؟ کشیم سانان یکی از خانواده‌های رنگارنگ و جذاب در پرندگان هستند. پنج گونه از این خانواده این پرنده زیبا در ایران دیده شده است. پیش‌تر برایتان گفتیم پرنده چیست و شما را با برخی دیگر از گونه‌ پرنده‌ها و خانواده‌هایشان از جمله گنجشک‌سانان ، سهره‌ها ، پری‌شاهرخ ، فلامینگو ، عقاب‌ها ،جغدها و انواع منقار پرندگان آشنا نمودیم. این‌بار کشیم‌ها پرندگانی هستند که قرعه به‌نامشان افتاده تا امروز بیشتر درباره آن‌ها بدانیم؛

کشیم سانان چه پرندگانی هستند؟

  • پرندگانی غواص که بیشتر از پرواز کردن شنا می‌کنند و به همین خاطر بدن آن‌ها دارای ویژگی‌های خاصی می‌باشد. بطوریکه  انگشتان پا هر کدام پرده‌ای جداگانه دارد و داشتن ناخن‌های مسطح از ویژگی این پرندگان است.
  • کشیم‌ها حتی درصورت احساس خطر نیز به زیر آب می‌روند و اکثرا رنگ زمستانی وتابستانی متفاوتی دارند.
  • این پرندگان ماهی‌خوار بوده و با غواصی ماهرانه به صید ماهی می‌پردازند.
  • برای دیدن این پرندگان شما باید در آب‌های ساحلی، دریاچه‌ها و مصب رودها و حتی روی برگ‌های شناور جستجو کنید.
  • این پرندگان بومی غرب‌آمریکای شمالی،جنوب سیبری و مناطقی از اروپا هستند که در کشور ما اغلب در سواحل دریای خزر و خلیج فارس، تالاب‌های استان فارس،تالاب هامون و دریاچه ارومیه دیده  می‌شوند.

5گونه کشیم که در ایران حضور دارند شامل:

کشیم گردن سرخ

  1. کشیم بزرگ (با نام علمی: podiceps cristatus) (وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی)

پراکنش جهانی آن اروپا، آفریقا، استرالیا و زلاندنو می‌باشد. در کنارآب‌های آرام در ایران، ترکیه، فلسطین و قبرس نیز دیده می‌شود.

  1. کشیم گردن سرخ 🙁 با نام علمی:podiceps grisegena)(وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی)

این پرنده در مناطق معتدل نیمکره شمالی یافت می‌شود و از جمله پرندگان مهاجری بوده که زیستگاه زمستانی آن به طور گسترده در آب‌های آرام نزدیک سواحل اقیانوس قرار گرفته. این پرنده در زمستان به دریای خزر وسیستان مهاجرت می‌کند.

  1. کشیم گوش دار( با نام علمی:podiceps auritus)(وضعیت حفاطتی:کمترین نگرانی)

در آبگیرها و دریاچه‌ها، در نیزارهای ناحیه کم‌عمق آبگیرها و مرداب‌های ساحلی زندگی می‌کند و آشیانه زمستانی آن نیز در امتداد ساحل یا دریاچه‌هاست. در ایران بصورت فراوان در سواحل دریای خزر دیده می‌شود و بصورت عبوری در شمال شرق کشور نیز دیده شده است.

  1. کشیم گردن سیاه( با نام علمی:podiceps nigricollis)(وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی)

محل تولید مثل این پرنده تالاب‌ها، برکه‌‌ها و باتلاق‌های دارای پوشش گیاهی انبوه می‌باشد اما زمستان‌ها در دریاچه‌ها و آب‌های ساحلی آشیانه‌سازی می‌کند. پراکنش جهانی آن غرب آمریکای شمالی، اروپا، جنوب غرب سیبری، شمال شرقی چین و مناطقی از آفریقاست. در ایران نیز بصورت مهاجر دیده می‌شود.

  1. کشیم کوچک ( با نام علمی:tachybaptus ruficollis)( وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی)

این پرنده منزوی بوده و در کنار آب‌های کم وسعت با پوشش گیاهی کم، آشیانه می‌سازد و از جمله پرندگانی است که به ایران مهاجرت می‌کند. پراکنش جهانی آن اروپای غربی و مرکزی و ماداگاسکار می‌باشد.

کشیم‌ها از گذشته تا کنون در ایران

کشیم‌ها در گذشته‌ای نه‌چندان دور در ایران مخصوصا در سواحل جنوبی دریای خزر و دریاچه ارومیه و در فصل زمستان به وفور یافت می‌شدند و زادآوردی نیز داشتند. اما امروزه خشک شدن تالاب‌ها و پهنه‌های آبی کشور و وضعیت نه‌چندان خوب دریاچه ارومیه باعث شده تا از ورود این پرندگان و سایر پرندگان مهاجر ارزشمند دیگر که بخشی از تنوع زیستی کشور ما را تشکیل می‌دهند کاسته شود. امید است تا با اصلاح فرهنگ محیط‌زیستی و بهبود مدیریت منابع آبی در کشور شاهد افزایش جمعیت مجدد این پرندگان در کشورمان باشیم. با آرزوی بهبود هر چه زودتر وضعیت دریاچه ارومیه، بزرگترین پارک ملی ایران و میزبان گونه‌های پرنده ارزشمند.

در پایان جا دارد از

ارزش اکوسیستم تالابی و نقش آن در حفاظت از گونه‌های پرندگان آبزی و کنار آبزی یاد کرد. در کشور ما تالاب‌های زیادی وجود دارد که در ایامی از سال مامن پرندگان هستند؛ از جمله شاخص ترین این تالاب‌ها تالاب میان‌کاله گیلان، انزلی، گمیشان و تالاب‌های خوزستان و هامون هستند که در گذشته‌ای نه چندان دور پرندگان مهاجر به تعداد بسیار زیاد در آن دیده می‌شد.

تجربه به ما نشان داده که تالاب این اکوسیستم ارزشمند آبی چه نقش بزرگی در حفظ تنوع زیستی بر عهده دارد و همچنین نابودی آن چه تاثیرات ناگواری را به‌جا می‌گذارد. مسئله‌ای که با توجه به خشک‌سالی های طولانی مدت و عدم مدیریت صحیح منابع آبی در ایران لطمه زیادی به حضور پرندگان مهاجر زده به‌طوری‌که در سال‌های 40 تا 50، سالانه حدود 8 میلیون قطعه مرغابی به ایران مهاجرت می‌کرد ولی این عدد امروزه به زحمت به 1میلیون قطعه می‌رسد. مسئله حفاظت امری زمان بر است و بهبود وضعیت تالاب‌های ما در امروز شاید موجب حضور گسترده پرندگان ، از جمله کشیم کوچک و کشیم گردن سرخ از راسته کشیم سانان ، در این پهنه‌های آبی در سال‎های آتی شود.

آلودگی پلاستیکی و حفاظت از پرندگان

آیا تا به‌حال به نقش آلودگی پلاستیکی در حفاظت از پرندگان فکر کرده‌اید؟ آیا می‌دانستید که سالانه تعداد زیادی از پرندگان بر اثر آلودگی پلاستیکی جان خود را از دست می‌دهند؟ آیا از اقداماتی که در راستای حفاظت از پرندگان در مقابل آلودگی پلاستیکی می‌توان انجام داد، اطلاع دارید؟ با نگاهی به مطالبی چون چگونه زباله‌های ما زندگی پرندگان را به‌خطر می‌اندازد و تورهای ماهی‌گیری ارواح، که در راستای مطلب فعلی می‌باشد، متوجه شده‌اید که نقش زباله‌های ما در حفظ حیات همه جانوران بسیار اهمیت دارد.

انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم در راستای اهداف و دغدغه‌ی حفاظت از پرندگان در مناسبت‌های مختلف از جمله روزجهانی پرندگان مهاجر به خصوص در سال 1398 باتوجه به شعار سال 2018 در روز جهانی پرندگان مهاجر فعالیت‌هایی با هدف ارتقاء سطح آگاهی عمومی نسبت به آلودگی پلاستیکی انجام داده است که می‌توانید گزارش این فعالیت‌ها و سایر فعالیت‌ها را در سربرگ اخبار و گزارشات سایت مطالعه نمایید.

بررسی آلودگی پلاستیکی در منابع معتبر

حفاظت از پرندگان

  • سازمان ملل می‌گوید زباله‌های پلاستیکی در دریاها و اقیانوس‌ها ۴۰ درصد پرندگان دریایی را گرفتار کرده است. همچنین بیان می‌کند پرندگان به‌طور گسترده‌ای در سراسر جهان در اثر آلودگی‌های پلاستیکی در معرض تهدید هستند.
  • زیست‌شناسان می‌گویند آلودگی پلاستیکی خطر جدی برای سلامت حیات‌وحش در سراسر جهان است که بر طیف گسترده‌ای از گونه‌های جانوری ازجمله نهنگ‌ها، لاک‌پشت‌ها، ماهی‌ها و پرندگان تاثیر می‌گذارد. اینقدر که همه‌روزه در لابه‌لای اخبار رسانه‌ها اخبار زیادی از تلفات نهنگ‌ها و لاک‌پشت‌هایی که در اثر انباشت پلاستیک در دستگاه گوارششان جان باخته‌اند، به چشم می‌خورد.
  • در روز جهانی پرندگان مهاجر که امروزه در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود، دو کنوانسیون بین‌المللی در حوزه حیات وحش خواستار اقدام فوری برای جلوگیری از تشدید آلودگی‌های پلاستیکی با تأکید بر اثرات منفی پلاستیک‌ها روی پرنده‌های دریایی و دیگر پرندگان مهاجر شده‌اند.
  • مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، می‌گوید: یک سوم تولید پلاستیک جهان، غیر‌قابل بازیافت است و حداقل هشت میلیون تن پلاستیک هر ساله در اقیانوس‌ها جریان پیدا می‌کند. این پلاستیک‌ها نهایتا از معده پرندگان، ماهی‌ها و نهنگ‌ها سر در می‌آورند و منابع آب و خاک را هم به‌شدت آلوده می‌کنند. به عبارت دیگر، نه فقط پرندگان که جهان اکنون از پلاستیک دارد خفه می‌شود.

دلایل تهدیدآمیز بودن آلودگی پلاستیکی بر حیات پرندگان

حفاظت پرندگان

آلودگی پلاستیکی به سه دلیل حیات پرندگان را تهدید می‌کند:

  • اول اینکه پلاستیک‌ها در روند ماهی‌گیری پرندگان آبزی اختلال ایجاد می‌کند. چون پلاستیک‌ها شفاف و قابل مشاهده هستند، برخی گونه‌ها پلاستیک‌ها را به عنوان ماده غذایی می‌خورند و معده خود را با پلاستیک پر می‌کنند و این امر در درازمدت باعث مرگ جانور در اثر گرسنگی مفرط می‌شود. چون پلاستیک‌ها غیر‌قابل هضم هستند و با پر کردن معده جانور امکان تغذیه مناسب را از آن می‌گیرند.
  • دوم اینکه پلاستیک‌ها به عنوان یک ابزار در ساخت لانه نیز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. بسیاری از پرندگان پلاستیک‌ها را در لابه‌لای شاخ و برگ و سایر اقلام طبیعی به‌کار می‌گیرند و جوجه‌ها نیز گاه از پلاستیک‌ها تغذیه می‌کنند و این به آن‌ها آسیب می‌رساند.
  • اما تورهای ماهیگیری دور ریخته شده نیز یکی از بیشترین آسیب‌ها را به پرندگان در دریاها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها وارد می‌کند. قطعات این تورهای پلاستیکی رها شده در طبیعت در گستره وسیعی در محیط پخش می‌شود و موجب گیر افتادن آن‌ها می‌شود.

آمار چه نشان می‌دهد

بسیاری از پرندگان میان این تورها و ابزارهای پلاستیکی ماهی‌گیری، گیر افتاده و به‌تدریج و آهسته می‌میرند. دانشمندان می‌گویند از ۲۶۵ گونه پرنده‌ای که تاکنون در بسترهای پلاستیکی سواحل شناسایی یا مورد مطالعه قرار گرفتند، حداقل ۱۴۷ گونه دریایی (۳۶ درصد از گونه‌های دریایی)، ۶۹ گونه پرنده‌های متعلق به آب شیرین (۱۰ درصد) و ۴۹ گونه پرنده‌های خشکی‌زی (۰,۵ درصد) بودند.

این اعداد نشان می‌دهد که تقریبا تمام پرندگان دریایی و آب شیرین در معرض خطر آلودگی با زباله‌های پلاستیکی و سایر مواد مصنوعی قرار دارند. تنوع گسترده‌ای از پرندگان خشکی‌زی از عقاب‌ها گرفته تا فنچ‌ها تحت تاثیر پلاستیک‌ها هستند و تعداد پرندگان آلوده به پلاستیک که حیات‌شان تحت مخاطره قرار گرفته، هر روز بیش از گذشته افزایش می‌یابد.

محیط زیست سازمان ملل متحد به‌منظور رسیدگی به مسئله آلودگی پلاستیک و اطمینان از اینکه در آینده، پرندگان کمتری از طریق خوردن یا درگیر شدن با پلاستیک از بین روند، کمپین دریاهای پاک را در فوریه ۲۰۱۷ راه‌اندازی کرد. این کمپین که به طور خاص آلودگی پلاستیک در دریا را هدف قرار داده است، با تمرکز بر تصمیم‌گیران و دولت‌ها و صاحبان صنایع و نیز مردم، از آن‌ها می‌خواهد که اقدامات خاصی را برای کاهش ردپای پلاستیک در دریاها و اقیانوس‌ها انجام دهند.

اقدامات کنوانسیون‌ها برای کنترل و کاهش آلودگی پلاستیکی

در حال حاضر کنوانسیون حفاظت از گونه‌های وحشی مهاجر و تفاهم‌نامه حفاظت از پرندگان مهاجر آبی آفریقا و اوراسیا در حال همکاری با کشورهای منطقه برای جلوگیری از ورود مواد پلاستیکی به محیط‌‌های دریایی است. معاهده اخیر درمورد حفاظت از پرندگان دریایی که در دسامبر ۲۰۱۸ تصویب شده، برای کاهش خطرات زباله‌های پلاستیکی روی پرندگان مهاجر تلاش می‌کند.

در کنفرانس متعهدین به کنوانسیون گونه‌های مهاجر در سال ۲۰۱۷، کشورها همچنین با توجه به استراتژی‌هایی که در دستورالعمل‌های سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد برای مسئولیت‌پذیری بیشتر صنعت شیلات مشخص شده، به مسئله ابزارهای ماهی‌گیری فرسوده و کهنه هم توجه خاصی شده است. در همین راستا در بسیاری از کشورها تلاش برای ازبین‌بردن پلاستیک‌های یکبار مصرف و ترمیم تورهای ماهیگیری به منظور جلوگیری از رها شدن آن‌ها در دریاها آغاز شده است.

راه‌های حفاظت از پرندگان در مقابل آلودگی پلاستیکی

برای  راه حل آلودگی پلاستیک چه کار می توان انجام داد؟ هرشخص می‌تواند از خود و اطرافیان خود شروع کند.

  1. از بطری‌های قابل استفاده مجدد برای آب آشامیدنی استفاده کنید.
  2. با کارد و چنگال‌های فلزی خود سفر کنید و از ظروف نگهدارنده فلزی یا شیشه‌ای استفاده کنید‌.
  3. کیسه‌های خرید پارچه ای با خود به فروشگاه‌ها ببرید.
  4. از استفاده ظروف پلاستیکی در رستوان‌ها و فروشگاه‌ها خودداری کنید.
  5. پلاستیک‌های خود را به‌دقت جداسازی کنید و به نزدیک‌ترین مرکز بازیافت تحویل دهید.
  6. تا حد‌امکان از وسایل پلاستیکی در داخل و اطراف خانه استفاده نکنید.
  7. روز پاکسازی سواحل را راه‌اندازی و میزبانی کنید.
  8. اطلاع‌رسانی کنید و در گروه‌های محلی و جامعه محلی با همسایگان و دوستان خود در مورد حفظ سلامت آب و پرندگان که در نهایت حفظ سلامت خود و محیط است بحث و گفتگو کنید.
  9. کمپین‌های آموزشی حفاظت از پرندگان و زیستگاه‌هایی که پرندگان برای زنده ماندن به آن احتیاج دارند راه‌اندازی و تمرکز کنید.

در پایان باید گفت:

حل مشکل پلاستیک اصلا ساده نیست و همکاری جهانی را می‌طلبد و به تلاش مشترک دولت‌ها، صنایع، شهرداری‌ها، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نیاز دارد. با این‌حال، همان‌طور که شعار روز جهانی پرندگان مهاجر اشاره می‌کند، هر کس در این سیاره می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد و اقداماتی را برای کاهش استفاده از پلاستیک‌ها انجام دهد. حل این مشکل در سطح جهان نه‌تنها برای ما مفید است، بلکه برای حیات وحش سیاره ما، ازجمله میلیون‌ها پرنده مهاجر، مفید خواهد بود و حفاظت از پرندگان را به معنی واقعی شامل می‌شود. البته این اقدام درنهایت به نفع خود ماست. آلودگی پلاستیکی یک تهدید جدی و رو‌به‌رشد برای پرندگان مهاجر است که توان آن‌ها برای مقابله با تهدیدات بزرگ‌تر ازجمله تغییر اقلیم را هم محدود می‌کند.

تنوع زیستی پرندگان شهر اصفهان

اگر در فضاهای سبز اصفهان گشتی زده باشید، متوجه خواهید شد که مساحت فضای سبز شهر اصفهان قابل توجه و زیاد است. از این رو بدیهی به‌نظر می‌رسد که در این فضای خوش پتانسیل و موقعیت جغرافیایی ویژه اصفهان، پرنده های شهر اصفهان نیز متنوع و رنگارنگ باشند. پیش‌تر راجع‌به پرندگان مهاجر زاینده رود اصفهان نوشتیم. همچنین مطالبی با عناوین مختلفی چون پرندگان به پارک می‌آیند ، لانه چرخ ریسک پشت بلوطی ، چرا به تماشای پرندگان می‌رویم و سهره طلایی منتشر نمودیم که بی‌ربط با موضوع مطلب فعلی نیست و خواندن آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم. اکنون قصد داریم شما را با تنوع زیستی پرنده های شهر اصفهان بیشتر آشنا کنیم.

مساحت فضای سبز شهر اصفهان و تنوع زیستگاهی

اصفهان دارای 30 میلیون متر‌مربع فضای سبز شهری است که از این میزان مساحت فضای سبز شهری 4،777،455 متر مربع مربوط به مساحت 95 پارک شهری است. شهر اصفهان با دارای بودن 30 میلیون متر‌مربع فضای سبز شهری سومین شهر از نظر وسعت فضای سبز در کشور است. از کل مساحت ذکر شده در شهر اصفهان 4،777،455 مترمربع مساحت مربوط به پارک‌های شهری است. در اصفهان 95 پارک شهری وجود دارد که این تعداد پارک با تنوع پوشش گیاهی خوبی که دارند باعث شدند فضای مناسبی برای زیستن پرندگان مهیا شود.

پارک شهر اصفهان

پرنده های شهر اصفهان چند گونه هستند؟

شهر اصفهان به دلیل تنوع توپوگرافی، تنوع پوشش گیاهی و دارا بودن زاینده رود از تنوع زیستی غنی پرندگان برخوردار است. به‌طوری‌که طی مشاهدات انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم و پرنده‌نگران در چند سال بیش از 180 گونه پرنده در شهر اصفهان ثبت و مشاهده شده است. کل گونه‌هایی که در شهر اصفهان مشاهده شده است شامل گونه های مهاجر، بومی، گذری می‌باشد.

پرندگان آبزی شهر اصفهان

به‌دلیل وجود زاینده رود در قلب شهر اصفهان پرندگان آبزی و کنار آبزی فراوانی را در شهر شاهد هستیم که بیشتر این پرندگان در فصل زمستان به شهر می‌آیند و وابسته به این اکوسیستم آبی می‌باشند. اگر بخواهیم گونه‌های شاخص پرندگان آبزی شهر اصفهان معرفی کنیم می‌توانیم به کاکایی سرسیاه، گاوچرانک، اردک سرسبز، خوتکا، چنگر، چنگر نوک سرخ، حواصیل خاکستری و حواصیل کوچک اشاره کرد. در چندسال اخیر به‌دلیل خشک شدن پیاپی رودخانه زاینده رود جمعیت پرندگان آبزی در شهر اصفهان با کاهش رو به رو شده است که نیازمند احیای پایدار زاینده رود می‌باشد.

پرندگان آبزی

پرندگان خشک‌زی شهر اصفهان

در شهر اصفهان به‌دلیل وجود درختان خشکه‌دار و باغات زیادی که در اطراف شهر اصفهان است تنوع گونه‌ای غنی از پرندگان خشکی‌زی مشاهده می‌کنیم. همچنین به دلیل وجود مساحت زیاد فضای سبز شهری و تنوع پوشش گیاهی شاهد گونه های مختلفی از گنجشک سانان هستیم که در فصول مختلف می‌تواند تنوع زیستی متفاوتی را از پرندگان در شهر اصفهان مشاهده کرد. طی تحقیقات اخیری که بر روی پرندگان پارک‌های شهر اصفهان انجام‌شده بیش از 50 گونه خشک‌زی در پارک‌های اصفهان ثبت شده است که از کل گونه‌های مشاهده شده 28 گونه پرنده آوازخوان است.

پرندگان خشکزی

پرندگان بومی شهر اصفهان کدامند؟

در بین گونه‌های مهاجر فصلی پرندگان بومی شهر اصفهان وجود دارد که شما می‌توانید در هر فصل آن‌ها را مشاهده کنید. این پرندگان بومی می‌توانند مختص هر پارک باشند و این تفاوت گونه‌ای به‌دلیل وجود نوع پوشش گیاهی و توپوگرافی است. به‌طور مثال شما در پارک کوهستانی صفه در طول سال می‌توانید کمرکولی کوچک و بزرگ و کبک را مشاهده کنید‌ که در پارک‌های دیگر شهر اصفهان مشاهده این گونه‌ها امکان پذیر نمی‌باشد. همچنین پرندگانی از جمله دارکوب سوری، چرخ ریسک بزرگ، بلبل هزاردستان، مرغ مینا، طوطی طوق صورتی، بلبل خرما و سار جزو پرندگان بومی شهر اصفهان می‌باشند که در بیشتر پارک‌ها همچون پارک ناژوان، سعدی، کودک و مشتاق قابل مشاهده هستند.

پرندگان مهاجر خشک‌زی اصفهان

بهترین فصل برای مشاهده پرندگان مهاجر گنجشک سانان مانند خانواده سسک‌ها، سهره‌ها، زردپر‌ها در اصفهان فصل بهار است که در این فصل شما می‌توانید پرندگان آوازخوان متعددی را مشاهده کنید پرندگانی از جمله بلبل هزاردستان، سهره گلی، مگس‌گیر‌خالدار، سسک سردودی، سهره سبز، سسک درختی زیتونی، سسک چیف چاف و پری شاهرخ.

اصفهان پرندگان مهاجم هم دارد؟

در چند سال خیر در شهر اصفهان شاهد پرندگان مهاجم هستیم که وجود این گونه پرندگان می‌تواند صدمات جدی به اکوسیستم و اکولوژی پرندگان دیگر وارد کنند. در شهر اصفهان مرغ مینا و طوطی طوق صورتی جزو پرندگان مهاجم محسوب می‌شوند که نظریه‌های مختلفی برای چگونگی ورود این گونه‌ها به پارک‌های شهر اصفهان است. مرغ مینا پرنده بومی حوضه خلیج فارس می‌باشد که در چندسال اخیر توسط مردم به اصفهان آورده شده و رهاسازی شده است.

پرندگان مهاجم

کدام پارک‌های شهر اصفهان بیشترین تنوع گونه‌ای پرندگان را دارند؟

طی تحقیقات و مشاهدات اخیر پارک ناژوان و صفه که از جمله فضاهای سبز اصفهان هستند و بخش نسبتاً زیادی از مساحت فضای سبز شهر اصفهان را پوشش می‌دهد، به‌دلیل شرایط اکولوژیکی مناسب (وضیعت پوشش گیاهی، آلودگی صوتی و موقیعت مکانی)، نسبت به سایر پارک‌ها از تنوع زیستی پرنده های شهر اصفهان بیشتر برخوردار هستند. به‌طوریکه در پارک صفه و ناژوان فقط در فصل بهار بیش از 20 گونه پرنده خشک‌زی ثبت شده است. پرندگان شاخص پارک جنگلی ناژوان شامل دارکوب سوری، پری شاهرخ، بلبل هزرادستان، چرخ ریسک، مرغ مینا و طوطی طوق صورتی می‌باشد. همچنین پرندگانی از جمله کمرکولی کوچک، کبک، زاغ نوک سرخ، طرقه کوهی، سسک جنبان و مرغ حق در پارک صفه زیست می‌کنند.

فلامینگو ، پرنده‌ای از خانواده مرغابی‌سانان

آیا می‌دانید فلامینگو نماد چیست ؟ پرندگان موجودات جذابی هستند که به دلیل صدای دلنشین و زیبایی منحصر‌به‌فرد از آوان تاریخ توجه انسان‌ها را به خود جلب کرده‌اند و کمتر کسی پیدا می‌شود که به این خلایق منحصر‌به‌فرد خدا علاقه نداشته باشد. پرندگان در یک طیف وسیع مکانی پراکنده شده‌اند و شما می‌توانید آن‌ها را در شهرها، در همسایگی خودتان، در دریاچه ها و رودها، تالاب‌ها،جنگل و کوه، بسته به گونه مورد‌نظر ببینید. همچنین آن‌ها قابلیت‌هایی دارند که باعث شده تا از سایر جانداران متمایز شوند. قابلیت‌هایی همچون پرواز، آوازخوانی یا مسیریابی مهاجرت‌های طولانی.

اما متاسفانه رابطه غلط انسان با محیط‌زیست و حیات‌وحش دامن‌گیر پرندگان نیز شده است به‌طوری‌که شکار بی‌حد و اندازه پرندگان خوش‌گوشتی همچون تیهو و سایر اقدامات نادرست مانند تخریب زیست‌گاه سبب شده تا امروزه از تنوع گونه‌ای پرندگان کم شده و تعدادی از ارزشمندترین آن‌ها در خطر انقراض قرار بگیرند.

فلامینگو نماد چیست ؟

از بحث کلی پرندگان که بیرون بیاییم در اینجا سعی داریم تا شما را با دانستنی‌هایی درمورد پرنده‌ای به نام فلامینگو از خانواده مرغابی‌سانان آشنا کنیم.

کلمه «فلامینگو» برگرفته از واژه اسپانیایی و لاتین «فلامنکو» به معنی آتش گرفته شده می‌باشد.

حتما شما تاکنون حداقل در باغ‌وحش یا باغ‌پرندگان فلامینگو دیده‌اید؟!! البته که دیدن هیچ حیوانی در باغ وحش نمی‌تواند لذت دیدن آن در طبیعت را داشته باشد و اصولا نگه‌داری جانوران در اسارت کاری ناپسند است و به‌راستی در باغ‌وحش‌ها چه می‌گذرد؟!

خصوصیات و تغذیه فلامینگو

فلامینگو پرنده‌ای است زیبا با پرهای رنگارنگ و پاهای بلند، بال و گردن دراز. فلامینگو منقار بلندی نیز دارد که به‌راحتی به‌وسیله آن ماهی‌ها، حشرات و … را می‌خورد. این پرنده همه‌چیز‌خوار است که از میگوها، پلانکتون، جلبک و موجودات سخت پوست دریاچه‌ها، تغذیه می‌کند و این تنوع غذایی و وجود رنگدانه کاروتنوئید در رژیم غدایی این پرنده باعث شده است تا پرهای رنگانگی مثل شراره های آتش داشته باشند.

پراکندگی زیست‌گاه

فلامینگو دارای ۶ گونه‌ی مختلف است که در آسیا، اروپا، آفریقا و آمریکا یافت می‌شوند. جزایرشنی، دریاچه‌های کم‌عمق و باتلاق‌های جنگل‌های حرا از جمله زیستگاه‌‌های این پرنده محسوب می‌شوند. جزایر کارائیب، آمریکای جنوبی تا آفریقا، خاورمیانه و اروپا جایی است که این پرنده‌ها به فراوانی در آن‌جا یافت می‌شوند.

حقایقی جالب درباره فلامینگو

  • فلامینگو‌ها قادر هستند که در آب نیز به زندگی ادامه دهند اما تمایل زیادی به شنا ندارند.
  • با سرعت ۵۶ کیلومتر بر ساعت پرواز می کنند.
  • طول عمر این پرندگان در طبیعت ۲۰ تا ۳۰ سال است اما در اسارت تا  ۵۰ سالگی نیز عمر می‌کنند.
  • طول بال‌های بزرگ پرنده به  1/5 متر نیز می‌رسد که سبب شده تا فلامینگو پرنده‌ای قهار در پرواز کردن باشد.
  • و وزن آن تقریبا 5کیلوگرم است.
  • این پرنده هنگام استراحت بر روی یک پای خود می‌ایستد و هنگام غذاخوردن نفس خود را حبس کرده و مدت‌ها منقار خود را وارونه نگه می‌دارند.
  • جالب است بدانید این پرنده علاقه زیادی به پرآرایی دارد به‌طوری‌که 15 تا 30 درصد از کل روز را به تمیز کردن پرهایش با کمک منقار آغشته به چربی و روغن تولید شده در غدد چربی می‌پردازد.
  • فلامینگوی بزرگ، یکی از گونه‌های بزرگ فلامینگو است که ارتفاع پاهایش بین 75 تا 125 سانتی‌متر است این در حالی‌است‌که قد کوچک‌ترین نژاد فلامینگوها در حدود 90 سانتی‌متر گزارش شده است.
  • فلامینگوها پرندگانی اجتماعی هستند و در گله‌های خیلی بزرگ و میلیونی زندگی می‌کنند اما شکار غیرقانونی و دشمنان طبیعی موجود در محیط‌زیست باعث شده تا این پرنده در معرض انقراض قرار گیرد به‌طوری‌که تنها 30000 بال از فلامینگوی آند در طبیعت وحشی باقی مانده‌است.

جفت‌گیری و جوجه‌آوری فلامینگو

فلامینگوها تک همسر بوده و یکبار در سال تخم می‌گذارند،

رنگ بدن جوجه در ابتدا خاکستری و سفید است اما به‌دلیل رژیم غذایی، در ادامه پرها به رنگ نارنجی، قرمز و صورتی رنگ در میان پرهای سفید رنگ درمی‌آیند.

لانه فلامینگو گلی بوده و در طول سال این پرنده تک همسری فقط یک تخم می‌گذارد که نر و ماده با همکاری هم از آن مراقبت می‌کنند.

پرنده مادر به مدت 5 الی 12 روز جوجه متولد‌شده را با شیری که در پیش معده‌اش تشکیل شده‌است و پروتئین و چربی بالایی هم دارد، تغذیه می‌کند. جوجه دهانش را به منقار مادر می‌چسباند تا این ماده مقوی را که هیچ شباهتی به شیر پستان ندارد، دریافت کند.

وضعیت فلامینگو در ایران

در بخشی از این مقاله به اینکه فلامینگو نماد چیست اشاره نمودیم. حال به بررسی وضعیت فلامینگو در ایران می‌پردازیم. فلامینگو در ایران، در گذشته به‌طور زیاد در دریاچه ارومیه و تالاب میان‌کاله وجود داشت و امروزه نیز در تالاب میان‌کاله، دریاچه ارومیه و باتلاق‌های حرا می‌توانید تعدادی از آن را، که به‌دلیل تخریب زیستگاه و شکار غیرقانونی با کاهش جمعیت روبه‌روشده‌است، مشاهده کنید. اما مسئولیت اجتماعی و انسانی ما در برابر این پرندگان، تلاش در جهت حفاظت بیشتر و حفظ جمعیت‌های باقیمانده است؛ اینکه شکار، این امر غیر انسانی و ناپسند را، به فراموشی سپرده و در کنار عزیزانمان در میان‌کاله و با جان‌گرفتن دوباره دریاچه ارومیه در ارومیه، به تماشای فلامینگوها و محیط‌زیست زیبای خدادادی کشورمان، که حفاظت از آن وظیفه هر ایرانی‌ست، بپردازیم.