ساخت و نصب لانه ی پرندگان در خیابان چهارباغ اصفهان

نست باکسانجمن پرنده شناسان آوای بوم و سازمان زیباسازی شهر اصفهان در اقدامی مشترک، تعدادی لانه ی پرنده (Nest Box) را ساخته و در خیابان چهار باغ عباسی و پارک شهید رجایی (هشت بهشت) نصب نمودند. در این اقدام که با همکاری مدیریت محترم چهارباغ عباسی انجام گرفت، تعداد قابل توجهی از اعضای انجمن آوای بوم مشارکت کرده و در یک روز بیش از ۲۶ لانه ی پرندگان در خیابان چهارباغ نصب گردید. 

به منظور انجام این طرح، جلساتی مشترک میان انجمن آوای بوم و سازمان زیباسازی شهر اصفهان انجام گرفت و پس از بررسی های لازم، مقرر گردید به منظور معرفی اصفهان به عنوان شهر دوستدار پرندگان، در نخستین گام این لانه ها در خیابان چهارباغ نصب گردد. بدین منظور دستورالعمل ساخت لانه ی پرندگان مناسب شهر اصفهان از سوی انجمن آوای بوم به سازمان زیباسازی تحویل داده شد و این سازمان با صرف کمترین هزینه و با استفاده از چوب های باقی مانده از دیگر فعالیت ها، تعدادی لانه پرنده را ساخته و به این انجمن تحویل داد. استفاده از باقی مانده های چوب برای ساخت این لانه ها به منظور به حداقل رساندن آسیب به محیط زیست انجام گرفت.

در گام بعدی، اعضای این انجمن اقدام به رنگ زنی این لانه های پرندگان کرده و آن را برای نصب در خیابان آماده نمودند. برای نصب این لانه ها در خیابان چهارباغ، جلسه ای مشترک میان اعضای این انجمن با مدیریت محترم چهارباغ عباسی اصفهان و کارشناس سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری اصفهان تشکیل گردید که در آن نحوه ی نصب لانه ها به درختان با کمترین آسیب مورد بحث و بررسی قرار گرفت و تصمیمات نهایی گرفته شد. همچنین بر روی تمامی لانه ها، علامت #سلام_پرنده درج گردید. #سلام_پرنده کمپینی است که توسط آوای بوم در سال ۱۳۹۶ راه اندازی شد. در لینک های زیر میتوانید بیشتر در مورد این کمپین بخوانید.

سرانجام در تاریخ دوشنبه ۲۸ مرداد ۱۳۹۸، با حضور تعدادی از اعضای انجمن آوای بوم، لانه های ساخته شده در خیابان چهارباغ عباسی و در پارک شهید رجایی نصب گردید. 

آموزش ساخت لانه پرندگانلازم به ذکر است انجمن آوای بوم در طی مدت زمان فعالیت خود، چندین طرح مشابه را انجام داده است که از جمله ی آن ها، ساخت و نصب۱۰ لانه ی پرنده در کوه صفه اصفهان در بهار ۱۳۹۶ بوده است. تصویر رو به رو تصویر یکی از لانه های پرندگان در کوه صفه ی اصفهان است.

نست باکس (Nest Box) یا لانه پرنده چیست؟

لونه گنجیشک اصفهاناستفاده از (nest box) یا همان جعبه لانه سازی پرندگان، یکی از روش های بسیار با قدمت و موثر در جذب پرندگان است. از این جعبه ها هم می توان به عنوان وسیله ای برای جذب پرندگان به باغ یا باغچه خانه ها استفاده کرد و هم در برخی موارد به عنوان ابزاری برای حفاظت و یا مبارزه بیولوژیک. اما بیشترین کاربرد این وسیله، جذب پرندگان در محلی است که مشاهده ی مراحل زندگی و زادآوری آن ها را به راحتی قابل رصد نماید و از این طریق افراد بیشتر با زندگی پرندگان آشنا شده و از تماشای آنها لذت ببرند. در حقیقت ساخت لانه ی پرندگان بیش از اینکه ابزاری برای کمک به پرندگان باشد، ابزاری است برای ایجاد دوستی و ارتباط بیشتر پرندگان و انسان ها. هرگونه ای از پرندگان، در جعبه ای با خصوصیات خاص خود زادآوری می کند و تغییر در ابعاد استاندارد جعبه برای هر گونه میتواند منجر به این گردد که در لانه ی مذکور، پرنده ای نرود. آموزش ساخت و نصب لانه ی پرندگان به کودکان و خانواده ها، روشی قدیمی و موثر در ایجاد ارتباط بهتر میان جامعه و پرندگان بوده است و امید به آن است که این موضوع در کشور عزیز ما نیز بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و باعث گردد تفریح پرنده نگری به عنوان تفریحی سالم، مفرح و دوستدار محیط زیست و حیات وحش بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. 

در کلیپ تصویری زیر میتوانید مراحل ساخت، رنگ آمیزی و نصب این لانه های پرندگان را مشاهده نمایید.

گزارش پرنده نگری شبانه: در جستجوی مرغ حق

با توجه به اینکه یکی از اهداف اصلی انجمن پرنده­ شناسان آوای بوم نشان دادن پرنده ­ها برای درک بهتر آن­ها است، از این رو این انجمن همواره بر آن بوده تا در بخش پرنده ­نگری این انجمن، گشت­ هایی را برای پیشبرد این هدف برنامه ­ریزی کند. در این برنامه ی گشت پرنده نگری، هدف یافتن گونه ی مرغ حق ، کوچکترین جغد ایران بوده است.

از این رو در روز سه شنبه به تاریخ 22 مرداد ماه 1398 پس از اطلاع رسانی­ ها در فضای مجازی و شبکه ­های اجتماعی این گشت برگزار گردید. در این برنامه 11 نفر از اعضای باشگاه پرنده نگری انجمن و به همراه دو راهنمای پرنده نگری و یک کمک راهنما از ساعت 20 تا 22:30 در مسیر جنگلی پارک صفه به جست و جوی مرغ حق پرداخته شد.

در ابتدای برنامه راهنمای پرنده­ نگری توضیحاتی را پیرامون مرغ حق ارائه داد و سپس مسیر پیاده روی آغاز شد. با حرکت در مسیرهای مناسب پارک صفه، در دفعات متعدد گروه متوقف و با استفاده از نورافکن ­های دستی شعاع گسترده ­ای از اطراف گروه­ برای دیدن مرغ حق به دقت بررسی شد که این روند تا رسیدن به توربین بادی پارک صفه ادامه پیدا کرد. همچنین از آنجایی که یکی از بهترین راه های یافتن پرندگان، دقت برای شنیدن صدای آن ها و سپس گشتن به دنبال صدا است، همگی حاضران با دقت در انتظار شنیدن صدای مرغ حق بودند.

در ادامه پس از استراحتی کوتاه در محوطه توربین بادی صفه و در مسیر بازگشت افراد به دو گروه تقسیم شدند و هر گروه در مسیر متفاوت و به موازات یکدیگر به جست و جوی مرغ حق پرداختند. در این حین صدای جغد کوچک شنیده شد اما افراد گروه موفق به دیدن آن نشدند. همچنین تا پایان مسیر بازگشت به دقت درختان با استفاده از نورافکن­های دستی بررسی شدند اما متاسفانه گروه موفق به دیدن مرغ حق، این پرنده زیبا نشد.

لازم به ذکر است در سال­های اخیر تعداد گونه ­های جانوری ساکن در پارک کوهستانی صفه بسیار کاهش یافته که نگرانی­ هایی را برای فعالان محیط زیست به دنبال داشته و نیازمند بررسی بیشتر علل وقوع این کاهش است.

مرغ حق کوچکترین جغد ایران است و دلیل نامگذاری این پرنده، آوازش میباشد که شبیه به ذکر مداوم (حق) بوده و در فرهنگ بومی بعضی از مناطق ایران اعتقاد بر این بوده است که این پرنده در شب نوای حق حق سر میداده است. مرغ حق در نواحی مرکزی ایران بیشتر در فصول بهار و تابستان دیده می شود.

 

دوره ی آموزشی پرنده نگری: آغاز ثبت نام دوره ی دوم

پرنده نگری ، فعالیتی است که در آن افراد به وسیله ی یک دوربین دوچشمی کوچک به یافتن پرندگان و لذت بردن از تماشای آن ها می پردازند. در دوره ی آموزشی پرنده نگری که در فرهنگسرای پرسش اصفهان برگزار می گردد، افراد در طول ۶ جلسه با اصول پرنده نگری، روش های یافتن پرندگان، شناسایی پرندگان و رفتار های مختلف پرندگان آشنا میشوند.

برای آشنایی بیشتر با پرنده نگری اینجا را کلیک کنید.

در پایان دوره ی آموزشی مذکور، افراد در یک نیم روز به همراه راهنمای پرنده نگری به یک محل مناسب رفته و به صورت عملی با پرنده نگری آشنا میشوند.

در ایران بیش از ۵۵۰ پرنده زندگی میکند و در شهر های بزرگی چون اصفهان و تهران، بیش از ۱۸۰ گونه پرنده قابل یافتن و تماشا هستند. این در حالی است که اغلب ما در شهرمان نام بیش از ۳-۴ گونه پرنده را نمیشناسیم. پرنده نگری فعالیتی است که در آن دریچه ی زیبایی به روی طبیعت اطرافتان برایتان باز میشود و مهارتی را یاد میگیرید که در زندگی روزمره تان میتوانید از انجام آن لذت برده و آرامش بیشتری کسب کنید.

در صورتی که در مورد دوره ی آموزشی پرنده نگری سوالی دارید، می توانید در بخش نظرات سوالات خود را پرسیده و یا با شماره تماس قید شده در پوستر تماس حاصل نمایید.

جهت ثبت نام در این دوره ی آموزشی به سایت سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان رفته و با گذراندن مراحل زیر، ثبت نام خود را قطعی نمایید.

۱) اینجا کلیک کرده و وارد وبسایت شوید.

بر روی قسمت مشخص شده کلیک کرده و وارد اکانت خود شوید. اگر اکانتی ندارید، از همین طریق بسازید.

۲) بر روی قسمت مشخص شده در تصویر زیر کلیک کنید.

۳) در قسمت جستجو، نام پرسش را کلیک کرده و مشابه تصویر زیر بر روی این فرهنگسرا کلیک کنید.

۴) بر روی گزینه ی مشخص شده در زیر کلیک کنید.

۵) بر روی گزینه ی مشخص شده در زیر کلیک کرده و ثبت نام خود را تکمیل نمایید.

ثبت نام شما تکمیل شده و ما در دوره ی آموزشی پرنده نگری منتظر حضورتان خواهیم بود.

از سر گیری برنامه های کافه بوم

کافه بوم از جمله برنامه هایی است که انجمن پرنده شناسان آوای بوم مدت ها آن را برگزار نمود. این برنامه ها مدتی به این دلیل که انجمن محل فیزیکی مشخص و معینی نداشت، متوقف گردید. به تازگی مقرر شده است که برنامه های کافه بوم دوباره از سر گرفته شود.

برنامه های کافه بوم با هدف گپ و گفت دوستانه ی اعضای آوای بوم پیرامون مسائل مختلف برگزار میشود. در این برنامه ها اعضا گرداگرد یکدیگر نشسته و در ارتباط با موضوعات از پیش تعیین شده صحبت میکنند.

اولین برنامه ی کافه بوم در این دوره، در تاریخ ۳۰ مرداد ماه برگزار خواهد گردید. موضوع گفتگوی اصلی در این برنامه، صحبت در ارتباط با نقاط مشترک و تفاهمات میان افرادی است که در حوزه ی محیط زیست و حفظ آن فعالیت میکنند. از فعالان محیط زیست گرفته تا عکاسان حیات وحش، چه خصوصیات مشترکی دارند که باعث گردیده بخشی از زندگی آن ها پیرامون طبیعت و فعالیت برای حفظ آن شکل بگیرد؟

برای ثبت نام در آوای بوم کافی است با شماره ی قید شده در پوستر تماس بگیرید. همچنین هزینه ی شرکت در این برنامه را میتوانید از طریق صفحه ی کمک مالی به انجمن آوای بوم بپردازید.

برگزاری کارگاه حقوق حیوانات به نفع انجمن آوای بوم

موسسه آموزشی آوای دشتیاران در تاریخ شنبه ۱۲ مرداد ماه، کارگاهی با عنوان آشنایی با حقوق حیوانات را برگزار نمود. تدریس این کارگاه حقوق حیوانات بر عهده ی آقای سپهر سلیمی، از فعالان مطرح کشور در زمینه ی حقوق حیوانات بود.

موسسه آوای دشتیاران که از موسسات تاثیر گذار آموزشی در زمینه ی گردشگری، هتل داری و محیط زیست است در این برنامه هدف آشنا نمودن مخاطبین خود با حقوق حیوانات را مد نظر داشت و با توجه به رسالت برگزاری این کارگاه حقوق حیوانات که حفاظت از حیات وحش و بهبود زندگی جانداران است، عواید مالی حاصل از کارگاه را به انجمن پرنده شناسان آوای بوم تقدیم نمود.

سپهر سلیمی که تدریس این کارگاه حقوق حیوانات را به عهده داشت از افراد تاثیر گذار در این زمینه در کشور است که نگارش مقالات ممتد در زمینه ی حقوق حیوانات در نشریات کشوری را در کارنامه ی خود دارد.

در این کارگاه که با حضور جمعی از فعالان محیط زیست، جامعه ی گیاهخواران و افراد علاقه مند برگزار گردید، عناوین مختلف مرتبط با حقوق حیوانات مطرح شد. برخی از سرفصل های این کارگاه به شرح زیر بود:

  • اعلامیه جهانی حقوق حیوانات و بند های آن
  • مصداق های زیر پا گذاشتن حقوق حیوانات در زندگی روزمره ی شهروندان
  • فلسفه ی اهمیت رعایت حقوق حیوانات
  • باغ وحش ها و قاچاق حیات وحش
  • اهمیت و ماهیت سبک زندگی گیاهخواری
  • آموزش شناختن محصولات حامی حقوق حیوانات
  • مصادیق موفقیت حامیان حیوانات در ایران
  • پرسش و پاسخ

کارگاه در ساعت ۵ بعد از ظهر شروع و در ساعت ۸:۳۰ دقیقه پایان یافت. در پایان کارگاه، اغلب شرکت کنندگان بر لزوم گسترش کمیت و کیفیت کارگاه های مشابه و اهمیت اطلاع رسانی در زمینه ی آن و تشویق شهروندان به شرکت در این کارگاه ها تاکید نمودند و سرکار خانم توفیق نیا، مسئول آموزش موسسه دشتیاران از برنامه های پیش روی این موسسه در زمینه ی افزایش برنامه های مرتبط با محیط زیست و حیات وحش صحبت کردند.

پرنده نگری در زاینده رود: بازدید از کلونی زادآوری گاوچرانک

آغاز برنامه پرنده نگری در زاینده رود

در برنامه پرنده نگری سه شنبه 8 تیرماه 1398 ، مدیریت و کادر انجمن پرنده شناسان آوای بوم به همراه 30 نفر از اعضاء این انجمن طبق برنامه ریزی قبلی و برای مشاهده یک کلونی بزرگ از پرندگانی که در ساحل زاینده رود و در منطقه لنجانات در حوالی زرین شهر اقدام به لانه سازی و زادآوری نموده اند، عازم منطقه شدند.

پرندگان زاینده رود

کلونی و گله ی گاوچرانک ها

این برنامه که از ساعت 16:30 از اصفهان و به مقصد زرین شهر، روستای زیرآب شروع شد، تا ساعت 18:30 در ساحل زاینده رود ادامه یافت که در خلال یک ساعت حضور در منطقه تعداد زیادی گاوچرانک و حواصیل شب و لانه های فعال آنها در ساحل زاینده رود مشاهده و رکورد گردید.

به جهت آسیب نرسیدن به لانه ها و عدم ایجاد ترس در گله ی گاوچرانک ها، فاصله ی مناسب از لانه ها رعایت گردید و از ایجاد سر و صدای زیاد پرهیز شد. همچنین مدت زمان ایستادن و تماشای لانه ها کنترل گردید تا رفتار طبیعی پرندگان دچار اخلال نگردد.

گروه پرنده نگران در ساحل زاینده رود

دریاچه قایقرانی ذوب آهن

سپس گروه، منطقه را به مقصد دریاچه قایقرانی ذوب آهن ترک نموده و در ساعت 19 در محل دریاچه، مرحله دوم پرنده نگری را شروع نمودند. در این مرحله تعدادی پرستوی دریایی تیره و تعدادی کاکایی سرسیاه کوچک و تعداد زیادی کشیم گردن سیاه به همراه جوجه هایشان مشاهده و رکورد گردید.

دریاچه ی قایقرانی ذوب آهن در نزدیکی شهرستان زرین شهر، یک دریاچه ی مصنوعی بوده که روزانه تعداد زیادی از شهروندان، ماهیگیران و ورزشکاران در حاشیه ی آن گردهم می آیند.

گونه های مشاهده شده

  • گاوچرانک
  • حواصیل شب
  • بوتیمار کوچک
  • پرستوی دریایی تیره
  • کاکایی سرسیاه کوچک
  • کشیم گردن سیاه
  • چرخ ریسک پشت بلوطی
  • چنگر نوک سرخ

گشت پرنده نگری باغ غدیر

در تاریخ 27 تیرماه 1398 برنامه گشت پرنده نگری در پارک باغ غدیر توسط انجمن پرنده شناسان آوای بوم برگزار شد. این برنامه پرنده نگری باغ غدیر با حضور 13 نفر به مدت 3 ساعت ( 8 صبح الی 11 صبح) به طول انجام مید. ابتدای برنامه توضیحاتی درمورد گونه های پرندگان باغ غدیر ارائه شد. گونه های مورد هدف، جهت مشاهده قبل از اجرای برنامه به شرکت کنندگان معرفی شد. در این برنامه افراد شرکت کننده با دوربین دوچشمی و دوربین عکاسی و همراه کتاب راهنما (جهت شناسایی گونه ها) مشغول یه پرنده نگری شدند. در پیمایشی که در پارک برای مشاهده پرندگان انجام شد نمایه ها و آثاری از پرندگان نیز برای شرکت کنندگان نشان داده شد. باتوجه به اینکه یکی از پرندگان بومی پارک دارکوب سوری میباشد و یکی از جاذبه پرنده نگری در پارک های شهری می باشد لذا در اجرای برنامه توضیحاتی در مورد شاخصه های زیستی، ارزش های اکولوژیکی و نوع تغذیه و رفتارگونه دارکوب سوری به شرکت کنندگان ارائه داده شد. در طول اجرای برنامه توضیحاتی کلی درمورد گونه های پرندگان شهر اصفهان و همچنین پتانسیل های پرنده نگری در پارک های شهر اصفهان گفته شد و منابع و کتاب های مختلفی در حوزه پرنده نگری و پرنده شناسی نیز به شرکت کنندگان معرفی شد. (هزینه این برنامه برای شرکت کنندگان 9 هزارتومان بود)

اسامی پرندگانی که در این برنامه مشاهده شده است:

دارکوب سوری – سار – طوطی طوق صورتی – کبوتر چاهی – سسک درختی زیتونی – گنجشک خانگی – قمری – زاغی – کلاغ

کارشناس پرنده شناسی برنامه : میلاد لطیفی

گزارش حضور آوای بوم در نشست هم اندیشی شهردار اصفهان و فعالان محیط زیست

فعالان محیط زیست و نمایندگان سازمان های مردم نهاد زیست محیطی اصفهان در نشستی از سلسله نشست های “اصفهان فردا” با شهردار اصفهان و معاونان ایشان دیدار کردند.

در این نشست که در تاریخ 26 خرداد 98 برگزار شد، کنشگران محیط زیست به بیان دغدغه ها و مشکلات محیط زیستی شهر اصفهان پرداختند. در این راستا نمایندگان انجمن آوای بوم که در جلسه حاضر بودند موارد مربوط به وضعیت پرندگان و مسائل مدنظر این انجمن را بیان کردند.

نشست هم اندیشی شهردار اصفهان و فعالان محیط زیست

ایمان ابراهیمی مدیرعامل انجمن آوای بوم؛ در خصوص وضعیت نامناسب پرندگان در باغ پرندگان اصفهان و قانون شکنی های متعدد از جمله نگهداری پرندگان در قفس های غیر استاندارد، عدم شماره گذاری آن ها و وجود پرنده های بدون مجوز در این مجموعه تذکر داد.

هم چنین شرایط بدون نظارت و فروش پرندگان قاچاق در بازار پرنده فروشان پل سرهنگ شرح داده شد که نیازمند برخورد با متخلفان مربوط می باشد.

دکتر نوروزی شهردار اصفهان؛ در این خصوص خواستار گزارش دادن مشکلات مجموعه های باغ وحش صفه و باغ پرندگان ناژوان از سوی سمن های محیط زیستی شده و بر ضرورت رعایت قانون در این مراکز تاکید کردند. هم چنین ایشان از احداث پارکی با عنوان باغ تندرستی به منظور انتقال پرنده فروش ها و فروش با مجوز و پروانه به این پارک خبر دادند که در حال تکمیل شدن می باشد.

بازدید از منطقه شکار ممنوع ستبله

بازدید از منطقه شکار ممنوع ستبله

سه شنبه 11 تیرماه 98 مدیر عامل و اعضای انجمن پرنده شناسان آوای بوم به همراه پرنده بان جوان انجمن، مهمان ریاست محترم اداره محیط زیست فریدون شهر بودند و بازدیدی داشتند از منطقه شکار ممنوع ستبله در غرب استان اصفهان.

منطقه ای بسیار سرسبز با ذخایر غنی آب و تنوع زیستی و گیاهی کم نظیر بطوریکه برخی از یخچال های برفی این منطقه در اواسط تیرماه همچنان در ارتفاعات موجود و در حال آب شدن و سرریز شدن به چشمه های منطقه بودند. پوشش گیاهی منطقه به دلیل بارش های خوب امسال در بهترین وضعیت ممکن قرار داشتند و سرتاسر دشت و دامنه های کوه سرسبز و مملو از حیات بود.

در این منطقه پرندگان شاخصی همچون هما ، عقاب طلایی و تعداد بسیاری از گنجشک سانان مشاهده گردیده، همچنین تنوع گیاهی منطقه شامل گونه های کم نظیری همچون لاله واژگون میباشد.

 

 

مشاهدات این سفر

در این بازدید که از ساعت 6 صبح آغاز و تا ساعت 11 ادامه داشت تعداد 16 گونه از پرندگان کمیاب به شرح زیر مشاهده و ثبت گردید.

  • جغد کوچک
  • کمرکلی کوچک
  • سینه سرخ ایرانی
  • زردپره سرسیاه
  • زردپره سرخاکستری
  • سهره سینه سرخ
  • سهره بال سرخ
  • سهره پیشانی سرخ
  • گنجشک برفی
  • کبک
  • عقاب طلایی
  • زاغی
  • طرقه کوهی
  • چک چک کوهی
  • چک چک دشتی
  • چک چک گوش سیاه