بایگانی برچسب برای: پناهگاه حیات وحش عباس آباد

بازدید اعضای آوای بوم از پناهگاه حیات وحش عباس آباد

پناهگاه حیات وحش عباس آباد

اعضای هیئت مدیره انجمن آوای بوم در تاریخ ۲۵ و ۲۶ بهمن ماه ۱۳۹۷، از پناهگاه حیات وحش عباس آباد بازدید کردند.

عباس آباد از مهم ترین زیستگاه های طبیعی کشور است که در آن گونه های بسیاری، به خصوص گربه سانان کشور یافت میشوند. عباس آباد بیش از ۳۰۰ هزار هکتار وسعت دارد که ۲ پاسگاه محیطبانی در منطقه وظیفه ی حفاظت از تنوع زیستی آن را به دوش میکشند.

عباس آباد همچنین زیستگاه تنوع کم نظیری از پرندگان نیز هست. ۲ گونه از پرندگان، زاغ بور و هوبره دارای بیشترین اهمیت حفاظتی در این منطقه هستند. زاغ بور به عنوان تنها پرنده اندمیک کشور (تنها پرنده ای در ایران، که جز ایران در هیچ کشوری تا کنون ثبت نشده است)، و هوبره به عنوان پرنده ای زیبا که به دلایل مختلف در معرض خطر قرار دارد.

آوای بوم با توجه به رسالت خود، که کمک به حفظ بقای پرندگان در کشور است، در این بازدید به بررسی مشکلات این ۲ گونه در منطقه و اقدامات قابل انجام پرداخت. همچنین اعضای آوای بوم موفق شدند با راهنمایی محیطبانان منطقه از هر دو گونه تصویر برداری نمایند.

لازم به ذکر است در این بازدید، گونه هایی چون عقاب شاهی، جغد کوچک، چک چک دشتی، ترم تای، کوکر گندمی و سارگپه پابلند نیز مشاهده شد که در این میان مشاهده ترم تای به دلیل کمبود گزارش ها از حضور این گونه در مرکز ایران، میتواند با ارزش باشد.

با کلیک بر روی دکمه ی زیر میتوانید کلیپ زیبایی که توسط میلاد لطیفی در این سفر ساخته شده است را تماشا کنید.

 

کافی بود که نمیشد! داستان یک پیروزی کوچک در حفاظت

داستان یک پیروزی کوچک در حفاظت

۹ اسفند ۹۷، در حدود ۷ کیلومتر از خطوط برق منطقه عباس آباد نایین برای جلوگیری از برخورد هوبره ها و مرگ این گونه، ایمن سازی شد. این متن صرفا بیان خاطراتی است از مراحل انجام این طرح. واقعیت این است که طرح های در ذهن فعالان محیط زیست و حیات وحش کم نیست اما همه ی آن ها به مرحله ی اجرا نمیرسد. در این خاطره میکوشم نشان دهم که به چه راحتی یک طرح میتواند به سرانجام برسد.

در تابستان ۹۷ بود که در جلسه ی هیئت مدیره آوای بوم مطرح شد که آوای بوم باید در زمینه تصادفات جاده ای پرندگان کاری بکند. به مهدی جلالپور، محیطبان با انگیزه منطقه نایین و عباس آباد زنگ زدم. از وضعیت تصادف زاغ بور پرسیدم. مهدی جلالپور بعد از اینکه از زاغ بور تعریف کرد گفت که معضل جدی تره تو منطقه داریم و اونم برخورد هوبره ها با سیم های برقه و بهتره اگه میخواید کاری بکنید، روی این موضوع کار بکنید. اگر مهدی جلالپور چند ثانیه قبل از تعریف این مشکل با خودش گفته بود که این معضل حل نشدنیه و کی تو این وضع مملکت به این موضوع ها فکر میکنه، کافی بود که این طرح انجام نمیشد!

صحبت های مهدی جلالپور رو توی جلسه آوای بوم مطرح کردم. باید تصمیم میگرفتیم که وارد این قضیه بشیم یا نه. رای گیری شد و حداکثر رای بر این بود که باید تلاش کنید این مشکل به نحوی حل بشه. اگه اعضای هیئت مدیره به بودجه ی بالای مورد نیاز فکر میکردن و با خودشون میگفتند که این کارا فعلا اولویت نیست و رای منفی میدادند، کافی بود که این طرح انجام نمیشد!

باید یک نفر به عنوان مسئول هماهنگی های طرح انتخاب میشد. مجید پورهمدانی از اعضای آوای بوم به خاطر تجربه ای که حاصل ۲۰ سال کار در نیروگاه برق بود و به خاطر اینکه عضو جدید آوای بوم بود و انگیزه و انرژی کافی رو داشت انتخاب شد. شاید اگر آقای پورهمدانی از به سرانجام رسیدن کار نا امید بود و شروع به نه آوردن در کار میکرد، کافی بود که این طرح انجام نمیشد!

نیاز به اطلاعات تخصصی داشتیم. باید میفهمیدیم راه حل چیست. به واسطه آشنایی قبلی که با محمود کلنگری، از بنیانگذار های کمیته ی پرندگان و شبکه های برق داشتم با این موضوع خیلی هم نا آشنا نبودم. با محمود کلنگری تماس گرفتیم. اطلاعات تخصصی مورد نیاز رو تمام و کمال در اختیارمون گذاشت و مراحل انجام کار رو بهمون پیشنهاد داد. اگر محمود کلنگری در اولین تماس به این فکر میکرد که این کار زیر نظر کمیته ی آن ها نیست و یا در دادن اطلاعات خصاصت میکرد، همین کافی بود که نمیشد!

اطلاعات تخصصی تبدیل به نامه و بعد پروپزال شد. نیاز داشتیم نقاط داغ و پر حادثه در منطقه رو دقیقا مکتوب کنیم. مهدی جلالپور به داد رسید و اطلاعات و مختصات دقیق رو فرستاد.
بعد از هماهنگی، اولین جلسه با معاونت بهره برداری شرکت توزیع برق استان انجام شد. آقای بهمنش، مدیر گروه بهبود پایداری شبکه برق مسئول رسیدگی شده بود. مهم ترین جلسه همین جلسه بود. مهندس بهمنش نامه و طرح رو خونده بود. بعد از ۳۰ دقیقه بحث و وقتی اوضاع هوبره در ایران رو فهمید، موافقت کرد. کافی بود که یک جمله بگه چرا شرکت توزیع برق پول بده که یه گونه منقرض نشه و بگه این وظیفه ی محیط زیسته نه اداره ی برق. همین یک جمله ی کوتاه اگر گفته میشد، کافی بود که طرح انجام نمیشد!

مهندس بهمنش موافقت کرد اما نظر نهایی را باید مدیر کل شرکت توزیع برق میداد. نیاز داشتیم خیلی سریع نامه ای از طرف محیط زیست استان ارسال بشه و صحت گفته ها و کارامدی طرح ما رو تایید کنه. به دلایلی، تنها ۲ روز وقت داشتیم. خدمت مهندس علیپور، رییس اداره حیات وحش استان رفتم و توضیح دادم که ۲ روز بیشتر برای نامه وقت نداریم. بعید بود محیط زیست طرحی رو ۲ روزه تایید کنه و نیاز به وقت داشت. مهندس علیپور شخصا رفت پیش دکتر دانیالی، مدیر کل محیط زیست استان. دکتر دانیالی امضا کرد. اگر مهندس علیپور و دکتر دانیالی میخواستند به این موضوع فکر کنند که شاید این انجمن قصد استفاده ی مالی یا غیر مالی از طرح رو داره و میخواد از محیط زیست این وسط سو استفاده کنه و….، به راحتی نامه چندین روز در اداره ی محیط زیست میماند، به موقع به برق نمیرسید و همین کافی بود که نمیشد!

نامه به برق رسید. طرح و نامه ی انجمن و نامه ی کمیته ی پرندگان و شبکه های برق، همگی با هم برای مهندس علاقه مندان، مدیر کل شرکت توزیع برق استان اصفهان ارسال شد. چقدر امید داشتیم موافقت کنند؟ حقیقتا کم! مهندس علاقه مندان اما موافقت کرد. اگر مهندس علاقه مندان چند لحظه با خودش میگفت کم مشکل برق توی استان نداریم که بخوایم به فکر یه پرنده باشیم، کافی بود که نشود!

تجهیزات خریداری شد. پیمانکار مشخص شد. در نهایت ۹ اسفد پیمانکار، ما و مسئولان برق وارد منطقه شدیم. پیمانکار مشکل اقامت داشت. منطقه دوردست بود و جا برای اقامت کم. آقای حلوانی، مسئول سرمحیطبانی چوپانان کم نذاشت! از اولین دقیقه همراه پیمانکاران برق بود، مشکل اقامت رو حل کرد و مدام رفت و آمد کرد تا مطمئن شه همه چیز خوب پیش میره. اگر حلوانی در آخرین مرحله ی کار، همراهی نمیکرد و میگفت از اول طرح در جریان نبودم و الان از من کمک میخوان پس من هم کمک نمیکنم، همین یک جمله، کافی بود که نشود!

این طرح حاصل زحمت تک تک آدم های بالا است. در کنار افراد دیگه ای که هیچکدوم توقعی از کمک به حیات وحش نداشتند. محمدعلی آقاابراهیمی که تصویر برداری میکرد، فاطمه کاظمی که در آن دو روز طلایی آنقدر با دبیرخانه تماس گرفت و پیگیری کرد که دبیرخانه قهر کرد، همکار مهندس بهمنش که برای تنظیم دقیق فاصله ی تجهیزات از هم حرص و جوش میخورد و …. .

فاصله ی بین انجام شدن یک ایده و نشدن، فقط خواستن یا نخواستنش هست. اگر هر کدوم از حلقه های زنجیر یک کار به دنبال بهونه باشن، کافی است که نشود! حیات وحش و محیط زیست کشور اما تشنه ی کسانی است که میخواهند بشود.

گزارش کامل انجام این طرح را با کلیک بر روی این لینک بخوانید و همچنین کلیپی از مراحل آن را در این لینک مشاهده کنید.

ایمن سازی خطوط برق پناهگاه حیات وحش عباس آباد در جهت جلوگیری از مرگ هوبره

در راستای حفاظت از حیات وحش زیستگاه گونه‌ی کمیاب هوبره در پناهگاه حیات وحش عباس آباد اصفهان با نصب ۴۵۰ عدد اسپیرال در طول ۷ کیلومتر از خطوط شبکه توزیع نیروی برق منطقه به منظور حفاظت از از این گونه در برخورد با خطوط برق در حین پرواز، ایمن سازی شد. این طرح از سوی انجمن پرنده شناسان آوای بوم و  شرکت توزیع نیروی برق استان اصفهان، با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست استان و کمیته حفاظت از پرندگان و شبکه های برق در تاریخ ۹ اسفند سال ۹۷ اجرایی شد.

وضعیت پناهگاه حیات وحش عباس آباد

پناهگاه حیات وحش عباس آباد یکی از امن ترین و بهترین زیستگاه های محل زندگی هوبره در ایران است. در بخشی از این منطقه که جمعیت قابل توجهی از هوبره در آن زندگی میکنند، سال ها است که دیده میشود این پرنده ی ارزشمند با خطوط توزیع برق برخورد کرده و در اثر جراحت وارده از بین میرود. این در حالی است پناهگاه حیات وحش عباس آباد به دلیل حفاظت بسیار خوب محیطبانان و یاری مردم بومی ساکن در آن زیستگاهی بسیار امن و دور از دسترس شکارچیان بوده و در این شرایط از بین رفتن هوبره ها به دلیل برخورد با خطوط برق، باعث تاسف همگان بود.

از ایده تا اجرای ایمن سازی خطوط انتقال برق

انجمن پرنده شناسان آوای بوم در تابستان ۹۷ پس از آنکه توسط محیطبانان و کارشناسان منطقه عباس آباد نایین متوجه این مشکل گردید، با توجه به رسالت خود که تلاش جهت حفظ بقای پرندگان و زیستگاه های آن است وارد عمل شد. در این راستا در اولین اقدام، آوای بوم با کمیته پرندگان و شبکه های برق که کمیته ای تخصصی در ارتباط با کاهش تعارضات شبکه های انتقال و توزیع برق با پرندگان است وارد مذاکره شد. این کمیته که محل اصلی آن در استان مرکزی و در شهر اراک است،

اطلاعات تخصصی لازم را در اختیار آوای بوم قرار داد. در مرحله ی بعد کارشناسان این انجمن پس از نامه نگاری های لازم وارد مذاکره با شرکت توزیع نیرو برق استان اصفهان شده و با اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان نیز هماهنگی‌های لازم انجام شد و در نهایت شرکت توزیع نیرو برق با اجرا و تامین مالی طرح ایمن سازی خطوط برق عباس آباد جهت جلوگیری از مرگ هوبره ها موافقت نمود.

سرانجام پس از ماه ها تلاش و برنامه ریزی، در تاریخ ۹ اسفند ماه ۹۷، اجرای طرح ایمن سازی توسط شرکت توزیع برق استان اصفهان آغاز گردید و مرحله ی اجرایی طرح در تاریخ ۱۴ اسفند ماه ۹۷ به پایان خواهد رسید. جهت انجام این طرح، ۴۵۰ عدد اسپیرال (ابزار اصلی جهت جلوگیری از برخورد پرندگان با خطوط برق) توسط شرکت توزیع برق استان اصفهان خریداری شد. مجموع طول خطوط ایمن سازی شده در طرح، ۷ کیلومتر است که پس از مشورت کارشناسان انجمن پرنده شناسان آوای بوم با کارشناسان اداره محیط زیست نایین و محیطبانان پناهگاه حیات وحش عباس آباد مشخص و اعلام گردید.

معرفی کوتاه از هوبره

هوبره گونه ای از پرندگان کمیاب در ایران است. این پرنده که برای زندگی خود زیستگاه های بیابانی و کویری را میپسندد، به دلیل شکار بی رویه، خشکسالی در برخی از مناطق و تخریب زیستگاه های محل زندگی اش دچار کاهش جمعیت شده است. هم اکنون برخی از مناطق کشور که دارای امنیت بالا و شرایط زیستگاهی مناسب تری است، محل زندگی آن است. هوبره پرنده ای بزرگ بوده و طول دو سر بال پرنده تا ۱۴۵ سانتی متر نیز میرسد. هوبره تقریبا همه چیز خوار بوده، از انواع حشرات و گیاهان و حتی برخی خزندگان تغذیه میکند.

جهت مشاهده کلیپ تهیه شده از مراحل اجرای کار بر روی این لینک کلیک کنید.

جهت خواندن خاطره ای از چگونگی به سرانجام رسیدن این طرح از زبان مدیرعامل انجمن آوای بوم، بر روی این لینک کلیک کنید.

بال لاکی و مهاجرت به عرصه های جنوبی تر

بال لاکی پرنده ایست از راسته گنجشک سانان که 18 سانتی متر طول دارد و به واسطه ی پرو بال قهوه ای خاکستری، تاج برافراشته، گلوی سیاه و خط چشمی سیاه، که در پس سر به هم می رسند، به آسانی شناخته می شود. در مطالب پیشین با پرندگانی چون دارکوب ، دلیجه کوچک ، هما ، درنای خاکستری ، قمری و ماهی خورک آشنا شدید و در مورد نحوه لانه سازی ، گفتگوی پرندگان با یکدیگر ، تاثیر گرمایش زمین بر پرندگان و کلیدهای شناسایی پرندگان خواندید. در اینجا به معرفی بال لاکی پرنده ای که مهاجر ایران است خواهیم پرداخت.

مهاجرت

امسال با شروع زمستان و آغاز فصل مهاجرت پرندگان، عرصه های جنوبی تر فلات ایران شاهد حضور پرنده ی زیبا و خوش نقش و نگاری بنام بال لاکی بود. گرچه از گذشته نیز گزارش های نادری از حضور این پرنده در ایران وجود دارد اما امسال تنوع مشاهدات و حضور تعداد قابل توجه از این پرنده درنقاط جدید، پرنده نگرهای ایرانی را با سوالات مختلفی در مورد علت مهاجرت این پرنده به عرصه های جنوبی تر روبرو ساخت.

بال لاکی پرنده

بال لاکی پرنده ایست از راسته گنجشک سانان که در سایت کویرها و بیابانهای ایران اینگونه معرفی گردیده است: ” این پرنده ، 18 سانتیمتر طول دارد و به واسطه ی پرو بال قهوه ای خاکستری، تاج برافراشته، گلوی سیاه و خط چشمی سیاه، که در پس سر به هم می رسند، به آسانی شناخته می شود. این پرنده در میان درختان میوه دار، بوته های تمشک، اطراف پرچین ها و توتستان ها به سر می برد. در ایران، به صورت مهاجر و به تعداد اندک، در شمال شرق و جنوب ایران دیده می شود.”

همچنین در دانشنامه پرندگان ایران در مورد پراکنش این پرنده اینگونه نقل گردیده است: ” بال لاکی پرنده ایست که در زمستان به تعداد کم و به‌طور نامنظم بیشتر در شمال ایران به سر می برد ولی در جنوب شرقی ( بلوچستان ) و جنوب غربی هم دیده شده است که با گذشت دو دهه، اطلاع دقیقی از تعداد و وضعیت پراکندگی کنونی آن؛ در این مناطق در دست نیست.”

زیستگاه

نقشه های پراکندگی که در مراجع گوناگون نقل گردیده همگی در مورد حضور این پرنده در نوار میانی نیمکره شمالی متفق القول هستند که از شمال دریای خزر می گذرد، همچنین در مورد حضور بسیار کمرنگ این پرنده در جنلگهای شمال ایران نیز گزارشاتی در دست بوده است. اما امسال مشاهده این پرنده ابتدا در شمال شرقی ایران و به تعداد زیاد سپس ثبت حضور آن در نواحی مرکزی ایران، در شهرستان نایین پناهگاه حیات وحش عباس آباد و همچنین در اردکان یزد و سپس در رشته کوه کرکس در چهل کیلومتری اصفهان امری بی سابقه بود.

متاسفانه فقدان اطلاعات کافی در ایران و عدم انجام تحقیقات علمی در مورد اینگونه پدیده ها امکان اظهار نظرهای قطعی را از کلیه فعالین این حوزه گرفته و باعث شده که بررسی علل اینگونه حوادث در حد حدس و گمان انجام پذیرد.

کلام آخر

بر اساس عرف رایج در بین فعالین محیط زیست، می توان این مهاجرت عجیب و نادر را که همزمان با یکی از سردترین زمستانهای دهه های اخیر هم اتفاق افتاده با تغییرات اقلیمی زمین در ارتباط دانست و همانند بسیاری از حوادث طبیعی خارج از قاعده با دیده شک و تردید به آن نگاه کرد و یا شاید در حالتی واقع بینانه حتی، کج کردن راه مهاجرت از سوی بال لاکی پرنده همانند بسیاری از پدیده های غیر عادی طبیعت در عصر حاضر زنگ خطر دیگری در مورد تغییرات اقلیمی باشد و یا اینکه این مهاجرت انبوه نشانه موفقیت این پرنده ی شگفت انگیز در افزایش جمعیت و تصاحب عرصه های بیشتری از طبیعت و موفقیت او در وفق پذیری با ژئوسیستم های جدید باشد. هیچکس پاسخ دقیق این سوالات را نمیداند.