استراتژی پرندگان در مقابل سرما
آیا تا بحال این سوالاتی چون چرا پرندگان مهاجرت می کنند؟ یا اینکه آیا پرندگان با یکدیگر صحبت می کنند؟ یا اصلا ” چرا پرندگان در فصل زمستان پف میکنند ؟” برایتان پیش آمده است. پیش تر راجبه کلیدهای شناسایی پرندگان با شما سخن گفته ایم. اکنون به استراتژی پرندگان در مقابل سرما می پردازیم که سازگاری‌هایی اعم از جسمی و رفتاری است. پرندگان، جانورانی خونگرم هستند که به دلیل متابولیسم بالا، دمای بدنشان کمی از انسان بالاتر یعنی حدود 40 درجه سانتیگراد است. البته این دما بر اثر عواملی همچون فعالیت یا شرایط آب و هوایی نوساناتی پیدا می‌کند. در ادامه به طور خلاصه به مهمترین آنها می پردازیم:
1- سازگاری های جسمانی:
1-1 پرها:
پف دادن پرها از راههای مؤثر برای حفظ دمای بدن پرندگان است. علاوه بر این، بسیاری از آنها در اواخر پاییز و قبل از شروع فصل سرما، پرهای ضخیم تری پیدا می کنند. همچنین چربی ترشح شده از غدد آنها، پوششی روی پرها ایجاد می کند که همچون عایقی در برابر سرما و آب از آنها محافظت می کند.
1-2 پاها:
شکل پاهای پرندگان به گونه ای است که کمترین تبادل حرارتی را با محیط دارد. همچنین پرندگان این توانایی را دارند که جریان خون پاها را با انقباض رگ‌ها به طور مستقل از بدن کنترل کرده تا گرمای کمتری را از دست بدهند.
1-3 ذخیره‌ی چربی:
امکان ذخیره‌ی چربی حتی برای پرندگان کوچک وجود دارد تا علاوه بر ایجاد عایق حرارتی، انرژی لازم برای گرم نگهداشتن آنها را تأمین نماید.
بسیاری از پرندگان در طول پاییز و وقتی که هنوز منابع غذایی فراوان است، بیش از نیاز خود غذا خورده تا چربی اضافی برای بدن را قبل از آغاز زمستان تأمین نمایند.
2- سازگاری‌های رفتاری:
2-1 پف دادن پرها:
همانطور که گفته شد، این کار برای مقابله با سرما از طریق ایجاد یک لایه عایق هوا مؤثر است. در این حالت پرندگان چاق تربه نظر می‌رسند.
2-2 جمع کردن بدن:
انقباض و کاهش سطح بدن، یکی از راه های جلوگیری از اتلاف حرارت می باشد. از رفتارهای پرندگان در این خصوص می‌توان به جمع کردن یکی از پاها یا حالتی شبیه قوز کردن اشاره نمود. همچنین قرار دادن منقار در زیر پرها موجب خروج هوای گرم ناشی از بازدم ، به زیرپرها می‌گردد.
2-3 آفتاب گرفتن:
دراوقات آفتابی فصل زمستان، بسیاری از پرندگان با چرخش پشت بدن به سمت آفتاب ( در معرض قرار دادن بیشترین سطح بدن ) و اندکی بالا آوردن پرهای خود، از گرمای خورشید بهره‌ی بیشتری می‌برند. بالا آوردن پرها موجب افزایش سطح پرها و پوست ، جهت بهره مندی بیشتر از تابش آفتاب می شود.در این حالت ممکن است بالها و دم نیز کمی گسترده شوند.
2-4 لرزیدن:
از راه حل‌های کوتاه مدت برای افزایش متابولیسم و تولید گرما در بدن ، لرزیدن می‌باشد که پرندگان نیز از آن استفاده میکنند.
2-5 پناه گرفتن:
بسیاری از پرندگان کوچک و اجتماعی، هنگام شب در دسته‌های بزرگ و در فضاهای تنگ و کوچک در کنار هم جمع می‌شوند تا گرمای بدن خود را به اشتراک بگذارند. این محل‌ها معمولاً در میان بیشه‌ها و یا شاخه‌های انبوه درختان است که حفظ گرما در آنها بهتر صورت می‌پذیرد. حتی پرندگان غیر اجتماعی هم مکان‌هایی را برای استراحت در شب‌های سرد در نظر می‌گیرند که گرمای روز در آنها ذخیره شده باشد ، نظیر تنه‌ی درختان یا سطوح تیره رنگ.
رخوت (Torpor):
تا بدین جا متوجه شدید که چرا پرندگان در فصل زمستان پف میکنند . در ادامه باید گفت بسیاری از پرندگان در شب‌های سرد جهت حفظ انرژی خود و گرمای بدن، از حالت رخوت استفاده میکنند. در این حالت با کاهش شدید متابولیسم بدن و نیاز به کالری کمتر، گرمای بدن حفظ می‌شود. البته این وضعیت همراه با خطراتی از قبیل واکنش دیرتر در مواجهه با شکارچیان است.
