بایگانی برچسب برای: لانه پرنده

۷۱ درصد از نست باکس‌ها (جعبه‌های لانه‌سازی) در پارک صفه توسط پرندگان استفاده شده است

نست باکس‌هایی که انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم و شهرداری منطقه‌ی ۵ اصفهان در پارک صفه‌ نصب کرده بودند، در مورخ ۱۷ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ توسط کارشناسان و داوطلبان آوای بوم مورد پایش قرار گرفت و در طی این پایش مشخص شد که در حال حاضر ۷۱ درصد از نست باکس‌های نصب شده با استقبال پرندگان رو به رو شده و در آن‌ها زادآوری انجام شده است. همچنین در این پایش مشخص شد ۲۰ درصد از نست باکس ها مورد استقبال پرندگان قرار نگرفته و ۹ درصد از آن‌ها نیز متاسفانه توسط افراد نامشخص آسیب دیده و یا به سرقت رفته بودند.

نصب لانه‌ی پرندگان در کوه صفه‌ی اصفهان با هدف ادامه‌ی پروژه‌ی ساخت و نصب نست باکس در انجمن آوای بوم انجام شد. در این فعالیت، کارشناسان آوای بوم و عوامل اجرایی شهرداری با کمک یکدیگر لانه‌ها را طراحی، ساخته و نصب کردند و در طی ۵ روز در شهریور ۱۴۰۰ در پارک صفه‌ی اصفهان نصب نمودند. پارک صفه‌ی اصفهان یک پارک کوهستانی در جنوب شهر اصفهان است که محل تفریح و کوهپیمایی شهروندان میباشد.
در این پایش همچنین مشخصات هر نست باکس به طور دقیق ثبت و تصویربرداری شد و پس از تکمیل کامل اطلاعات و پایش مجدد نست باکس‌ها، گزارش علمی مکتوب از این طرح با همکاری شهرداری منتشر خواهد شد.

نست باکس جعبه‌ای است که با هدف جذب پرندگان برای لانه سازی نصب میشود. هدف از نصب آن معمولا نزدیکی پرندگان به انسان‌ها و افزایش فرهنگ پرنده‌دوستی است.

پایش نست باکس های صفه

لونه پرنده اصفهان

آوای بوم لونه پرنده

 

نصب لانه‌ی پرندگان در کوه صفه اصفهان

شهرداری منطقه ۵ اصفهان و مدیریت کوه صفه با همکاری آوای بوم تعداد ۱۰۰ عدد لانه‌ی پرندگان (نست باکس) را در منطقه‌ی کوه صفه‌ی اصفهان نصب نمودند. در این فعالیت مشترک، آوای بوم وظیفه‌ی طراحی و مکان‌یابی نصب لانه ها را به عهده داشت و شهرداری منطقه‌ی ۵ نیز کار ساخت لانه‌ها و نصب میدانی آن‌ها را عهده دار بود. به منظور پایش و ارزیابی میزان موفقیت این طرح، نقاط نصب تمامی لانه‌ها ثبت گردید و در طول سالیان آتی کارشناسان آوای بوم به صورت منظم به لانه‌ها سرکشی خواهند نمود. لانه‌های نصب شده به قصد جذب پرندگانی از راسته‌ی گنجشک سانان همچون گنجشک خانگی طراحی و نصب گردیده است و هدف از انجام طرح، آموزش شهروندان و بهبود نزدیکی انسان و پرندگان شهر بوده است.

کوه صفه کوهی است در جنوب شهر اصفهان که شهروندان اصفهانی برای گردش و کوهپیمایی در آن حضور میابند. انجمن آوای بوم پیشتر نیز در این منطقه فعالیت‌هایی همچون پایش وضعیت پرندگان و احداث مرکز پرنده نگری را داشته است. از سال ۹۴ تا کنون، کارشناسان این انجمن در کوه صفه بیش از ۸۳ گونه پرنده را شناسایی و ثبت نموده اند. آموزش میدانی پرنده نگری به کودکان و ساخت و نصب ابزار غذادهی به پرندگان (Bird Feeder) به همراه داوطلبان و آموزش چهره به چهره‌ی شهروندان از دیگر فعالیت‌های این انجمن در کوه صفه بوده است.

آوای بوم این فعالیت را در راستای پروژه‌ی ساخت و نصب نست باکس انجام داد که چند سالی است آن را دنبال میکند. در این پروژه آوای بوم به کمک ارگان‌ها و سازمان‌های دیگر در نقاط مختلف کشور با در نظر گرفتن شرایط زیستگاه و وضعیت منطقه اقدام به طراحی و نصب نست باکس (لانه‌ی پرندگان) کرده و به پایش و ارزیابی آن‌ها میپردازد.

گزارش اولین پایش نست باکس‌های نصب شده در صفه به تاریخ ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱

لونه پرنده

نست باکس صفه

 

نصب نست باکس دلیجه کوچک در حاشیه تالاب گاوخونی، ورزنه

آوای بوم در حدود ۲ سال است که در مقاطع زمانی مختلف و در مکان های مختلف اقدام به نصب نست باکس پرندگان مختلف نموده است. (برای مثال، گزارش ساخت و نصب بیش از ۴۰ نست باکس را در اینجا بخوانید) فعالیت نصب ساخت و نصب نست باکس (Nest Box) با هدف آزمایش کارآمدی ابعاد نست باکس نصب شده در دیگر کشور ها در ایران، استفاده برای آموزش مردم در ارتباط با حیات پرندگان و همچنین با هدف استفاده در پروژه های حفاظتی پرندگان انجام گرفته و میگیرد.

در راستای این فعالیت، در تاریخ ۸ فروردین ماه ۱۳۹۸، یک عدد نست باکس مخصوص گونه ی دلیجه در محل طاق زار های میان شهر ورزنه و تالاب بین المللی گاوخونی نصب گردید. این نست باکس که توسط آوای بوم طراحی و ساخته شده بود، در شهر ورزنه جهت جانمایی و نصب به جناب آقای یسنا فاضلی، فعال و کوشنده ی ورزنه ای تحویل گردید. پس از جانمایی نصب این نست باکس توسط جناب آقای فاضلی، نست باکس با همکاری و همیاری شهرداری محترم شهر ورزنه نصب گردید.

نست باکس (لانه پرندگان) وسیله ای است مناسب لانه سازی پرندگان. نصب این وسیله در مکان های مورد نظر، میتواند باعث جذب پرنده ی هدف و همچنین لانه گزینی آن گونه گردد. 

ساخت و نصب آزمایشی لانه های پرنده

استفاده از (nest box) یا همان جعبه لانه سازی پرندگان، یکی از روش های بسیار با قدمت و موثر در جذب پرندگان است. از این جعبه ها هم می توان به عنوان وسیله ای برای جذب پرندگان به باغ یا باغچه خانه ها استفاده کرد و همه در برخی موارد به عنوانی ابزاری برای حفاظت و یا مبارزه بیولوژیک. ساخت این جعبه ها علیرغم آنچه به نظر میرسد، فعالیتی نیازمند دانش و تجربه است. هر گونه از پرندگان به جعبه هایی با ابعاد و شرایط خاص تمایل نشان میدهند و بدون در نظر گرفتن جزئیات، ممکن است جعبه ی ساخته شده یا مورد استفاده قرار نگیرد و یا گونه ای که از آن استقبال می کند گونه ی مورد نظر فرد نباشد. حساسیت ابعاد جعبه ها و نحوه ی نصب آن به حدی است که گاهی چند میلیمتر بزرگ یا کوچک بودن ورودی لانه، می تواند در گونه ای که از جعبه استفاده میکند تفاوت ایجاد کند.

متاسفانه استفاده از نست باکس در ایران تا کنون با استقبال گسترده ای رو به رو نشده و این ابزار کارآمد مورد غفلت قرار گرفته است. از سویی اغلب اطلاعات در مورد ساخت و نصب لانه پرنده در قاره اروپا و آمریکا تهیه شده و ممکن است تفاوت شرایط این کشور ها با ایران باعث گردد که اطلاعات به دست آمده از فعالیت های آنان به صورت کاملا کپی شده، در ایران به نتیجه مطلوب نرسد.

آوای بوم قصد دارد در چندین مرحله، نست باکس هایی با ابعاد گوناگون و با چندین گونه ی هدف را ساخته و به صورت امتحانی در زیستگاه های مختلف نصب نماید. ابعاد و شرایط این نست باکس ها با مطالعه بر روی نمونه های خارجی و مشورت با افراد باتجربه ی داخلی تعیین میشود.

نصب لانه پرندگان

در اولین مرحله از این فعالیتمان (ساخت و نصب لانه پرنده) ، با همکاری مدرسه طبیعت چارباغ نست باکس مخصوص چرخ ریسک بزرگ در محل این مدرسه ساخته و نصب شد و سپس نست باکس مخصوص گونه دلیجه پس از ساخت با هماهنگی یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان به پارک ملی قمیشلو منتقل شده و نصب گردید. ساخت و نصب لانه پرنده در برنامه های آتی آوای بوم نیز خواهد بود و گزارش فعالیت های آینده به اطلاع خواهد رسید.

لانه برای پرندگان لونه ی پرنده لونه شاهین

در صورتی که علاقه دارید در این فعالیت به هر نحوی مشارکت داشته باشید، با ما تماس بگیرید.

لانه چرخ ریسک پشت بلوطی

چرخ ریسک پشت بلوطی

چرخ ریسک پشت بلوطی بی شک دارای یکی از اعجاب انگیز ترین لانه هایی است که پرندگان میسازند. در بیشتر مواقع افراد در حال پرنده نگری بیش از آن که متوجه خود چرخ ریسک پشت بلوطی بشوند، لانه اش را میبینند.

اما این لانه چه خصوصیاتی دارد؟ لانه ی چرخ ریسک پشت بلوطی معمولا روی بوته ها و گیاهان و یا روی شاخه ی درخت ها، در فاصله ی یک تا 10 متری روی آب و یا در بیشه هایی با درختان انبوه و بلند به صورت تقریبا آویزان ساخته میشود و از آن جایی که با وزش باد، لانه مانند پاندول ساعت به حرکت در می آید نام انگلیسی آن penduline tit است. البته این موضوع همیشگی نیست و آن ها گاهی در مکان هایی بسیار عجیب لانه میسازند. مثلا تصاویری از لانه ی آن ها که آویزان از سیم های حصار است وجود دارد. درب ورودی لانه به صورت یک حفره ی گرد در بالای لانه قرار دارد.

لانه از چه موادی ساخته می‌شود؟

چرخ ریسک ها در انتخاب موادی که از آن لانه ی خود را میسازند بسیار دقیق و سخت گیرند. آن ها از نرم ترین و لطیف ترین مواد استفاده میکنند. در لانه ی آن ها حتی موادیمانند پشم و موی حیوانات و یا حتی تار عنکبوت نیز یافت میشود.  چرخ ریسک پشت بلوطی کار ساخت لانه را معمولا با جمع آوری علف ها و قسمت های خاصی از گیاهانی مانند گزنه ها و متصل کردن آن ها به انتهای یک شاخه یا گیاه آویزان شروع میکند و در حالی که الیاف مورد نظر را در دهان گرفته اند به دور شاخه یا بوته میچرخند تا محکم شود. کار ساخت لانه بعد از جفت شدن نر و ماده آغاز میشود و هر دوی آن ها در ساخت آن مشارکت میکنند. معمولا یکی از آن ها مشغول ساختن بیرون لانه و مستحکم و مقاوم کردن آن است و دیگری مشغول ساخت داخل لانه و نرم و آماده کردن آن. کار ساخت لانه معمولا حدود دو هفته طول میکشد. لانه ی آن ها برای در امان ماندن از آسیب و سقوط بسیار با استحکام است

این پرنده همچنین تمهیداتی برای جلوگیری از نفوذ مورچه به لانه دارد، لانه این پرنده بدبوست و همین امر موجب دور شدن مورچه ها از لانه میشود.

در اینجا میتوانید فیلمی که از لانه سازی چرخ ریسک پشت بلوطی در ناژوان اصفهان ضبط شده است را مشاهده نمایید.

گردآوری مطلب: ایمان ابراهیمی

تصویر اصلی: امیرعلی آقاابراهیمی

تصویر دوم: اینترنت

چرخ ریسک پشت بلوطی