چگونه لانه قمری بسازیم

قمری خانگی ، پرنده‌ای که تقریباً همه ما می‌شناسیم و کمتر نیاز به معرفی دارد. تابه‌حال به اینکه چگونه لانه قمری بسازیم فکر کرده‌اید؟ آیا اصلاً ساخت لانه برای قمری امکان‌پذیر است؟ یا اینکه فراری دادن پرندگان از بالکن چطور ممکن است؟ فراری دادن پرندگان از باغ چطور؟ البته گاهی افراد آن را با یاکریم اشتباه می‌گیرند که درمورد تفاوت آن‌ها قبلا نوشته‌ایم. قمری خانگی برخلاف کلاغ که پرنده‌ای تیزهوش شناخته می‌شود، خنگ به‌نظر می‌رسد. مقالات دیگری از جمله هوش پرندگان ، همه چیز درباره پرندگان ، تأثیرات آلودگی نوری بر پرندگان و دلیل تغییر رفتار پرندگان را پیش‌تر منتشر نمودیم .که پیشنهاد می‌کنیم آن‌ها را مطالعه کنید

این مطلب به قلم یاسمین یوسفی نگاشته شده است. خواندن این مطلب به شما کمک می‌کند با این پرندگان در اصطلاح خنگ بیشتر آشنا شوید.

و اما این قمری‌های خنگ

 

لانه سازی قمری

تصویر۱(لانه سازی morning dove روی ماشین)

قمری خانگی خصوصیت عجیبی دارند، برخلاف بقیه پرندگان هرکجا که پیدا می‌کنند به راحتی و جلوی دید انسان‌ها آشیانه می‌سازند. از روی کنتورگاز گرفته تا ویدئو پرژکتور کلاس یا حتی جاهای عجیب غریبی مثل روی چرخ لودر و حتی داخل بیل مکانیکی! بدون شک همه ما تجربه‌های مشابهی از حرکت عجیب و غریب آشیانه سازی قمری‌ها را شاهد بوده‌ایم. کافیست با آغاز فصل بهار در فضای مجازی سری به عکس‌های لانه این گونه در موقعیت‌های جالب که توسط دوست‌داران پرندگان یا حتی مردم عادی گرفته شده است بزنیم. آن‌وقت به هوش و ذکاوت قمری‌ها بیشتر شک می‌کنیم.

 

ما با این عقیده تنها نیستیم در سراسر جهان قوم و خویش‌های قمری‌ها نیز چنین رفتاری دارند. مثلاMorning Dove ها در آمریکا با لانه‌سازی در موقعیت‌های غیر‌معمول نیز گاهی باعث خنده افراد می‌شوند تا حدی که آن‌ها هم مثل ما قمری‌ها را خنگ خطاب می‌کنند.

سوال اینجاست

ما رفتار اَشیانه‌سازی پرندگان زیادی را دیده یا حداقل درمورد آن مطالعه کرده‌ایم. اغلب بسیار حساس و با وسواسی خاص محل آشیانه را پیدا کرده، سعی در حفظ آن می‌کنند. بعضی‌ها هم ساختار و معماری شگفت‌انگیزی دارند. قمری‌ها گاهی لانه‌هایی می‌سازند که با وزش یک باد فرو می‌ریزد و آن‌ها بارها و بارها سعی در بازسازی آشیانه می‌کنند. سوالی که پیش می‌آید این است:

  • چرا این خنگ‌های دوست‌داشتنی با این حد هوش و ذکاوت تا الان منقرض نشده‌اند؟
  • واقعاً قمری‌ها این وسط چه نقشی دارند و حقیقت ماجرا چیست؟

همه پرندگان در میزان هوش یکسان نیستند، همانطور که پیش از این در مقاله‌ای به میزان هوش پرندگان پرداختیم نحوه اندازه‌گیری هوش برای ما دشوار است. بنابراین نمی‌توانیم به طور قطع بگوییم که این رفتار قمری‌ها ناشی از هوش کم آن‌هاست. در واقع هوش در پرندگان توانایی حل مشکلات جدید است و هر پرنده به میزان نیاز خودش هوشمند است.

گسترش شهرنشینی و سازگاری پرندگان و قمری

جایی که ما الان در آن زندگی می‌کنیم در گذشته بخشی از طبیعت و زیست‌گاه پرندگان بوده است. با گسترش شهرها، ساختمان‌ها به جای درختان رشد کردند و هر روز طبیعت بیش‌از‌پیش تخریب شد. پرندگانی که نتوانستند با زندگی شهری سازگاری پیدا کنند حذف شده یا به‌طور‌کلی در جستجوی زیست‌گاه مناسب از شهرها فاصله گرفتند.

اگرچه این رفتار آشیانه‌سازی قمری‌ها ممکن است احمقانه به نظر برسد، اما این روشی است که به برکت تکامل به آن دست پیدا کرده‌اند. به‌عبارت دیگر یک سازگاری منحصر به فرد که به آن‌ها کمک کرده‌است در طیف گسترده‌ای از شرایط و زیست‌گاه‌ها بتوانند زندگی کنند. آن‌ها به مرور یاد گرفته‌اند که با نزدیک شدن به جوامع انسانی می‌توانند از حمله دشمنان طبیعی در امان باشند. البته در برخی مناطق که قمری‌ها توسط انسان‌ها شکار شده و مورد آزار گسترده قرار می‌گیرند همچنان بسیار محتاط هستند.

تقریبا هیچ پرنده‌ای را نمی‌شناسم که در رفتار آشیانه‌سازی ممارست و جدیت یک قمری را داشته باشد. باوجودی که اغلب به دلیل جایگاه نامناسب، آشیانه فرو می‌ریزد اما آن‌ها همچنان بر ساخت تاکید دارند. اگر به آشیانه‌های ساده آن‌ها دقت کرده‌باشید برخی از این آشیانه‌ها، که اغلب در مکان‌های نامناسب ساخته شده‌اند، از همان ابتدای ساخت آغشته به فضولات هستند. شاید آن‌ها از فضولات برای چسباندن مصالح و شاخه‌ها استفاده می‌کنند. به نظر می‌رسد قمری‌ها نیازی به حل مسائل به شیوه کلاغ  و زاغی‌ها که ما آن‌ها را جزو پرندگان باهوش می‌دانیم ندارند و با روشی نه‌چندان معمول به بقا ادامه داده و در ازدیاد نسل و پراکنش بسیار موفق هم بوده‌اند. بنابراین شاید بهتر باشد آن‌ها را قمری‌های ابرسازگار خطاب کنیم.

ساخت لانه برای قمری

  • قمری‌های خانگی و نست‌باکس‌ها (آشیان مصنوعی):

آشیانه قمری‌ها گاهی باعث دردسر می‌شود. افراد می‌خواهند با نصب و قرار‌دادن یک آشیان مصنوعی برای آن‌ها و بدون صدمه‌زدن به پرنده از آشیانه‌سازی آن‌ها روی مکان‌های نامناسب مثل: بند رخت، گوشه بالکن یا از این قبیل مکان‌ها که رفت آمد را مختل می‌کند جلوگیری کنند. این کار شدنیست! ما پیشنهاد می‌کنیم به آشیانه‌های ساخته‌شده تا خروج جوجه‌ها از لانه دست نزنید و صبر کنید و محیط را برای لانه‌سازی بعدی آماده کنید. پس از آن بقایای لانه را دور انداخته محل را تمیز و با قرار‌دادن چند چوب نازک، شاخه یا مداد به صورت عمودی محل قبلی را برای آن‌ها غیر‌قابل نشستن کنید. حالا می‌توانید آشیانه دست‌ساز خود را در مکانی مناسب و همان نزدیکی نصب کنید.

لانه سازی قمری

الگوی این نست‌باکس بسیار ساده است. قمری‌ها آشیانه‌های جلوباز یا آشیانه‌هایی که حفره ورودی بسیار بزرگ با عمق کم دارند را ترجیح می‌دهند. این آشیانه‌ها می‌توانند بدون سقف و یا مسقف ساخته‌شوند. البته اگر آشیانه‌های شما با سقف شیب‌دار ساخته نشوند، ممکن است این موجودات ابر سازگار شما را با ساختن لانه روی سقف نست‌باکس شگفت‌زده کنند. شما در این مورد نیاز به هیچ وسیله و ابزار خاصی ندارید قمری‌ها یک سبد چوبی یا حصیری، یک طاقچه و یا شلف که در جایی مناسب نصب شده است را خواهند پسندید. به خاطر داشته باشید نست‌باکس‌ها را پس از فصل تولید‌مثل حتماً تمیز و از بقایای لانه قبلی پاک کنید.

فراری دادن پرندگان از باغفراری دادن قمری از باغ و گل و گیاه

  • چطور قمری‌ها را از باغچه و گلدان‌ها دور کنیم؟

معمولاً افرادی که در بالکن و یا پشت پنجره از گل و گیاهان آپارتمانی نگه‌داری می‌کنند. به دلیل به هم ریختن خاک و له‌کردن گیاهان از شاکیان پرو پا قرص قمری‌ها هستند. قبل‌از‌هر‌چیز درصورت امکان وسایل اضافی که ممکن است به‌عنوان نشیمن توسط قمری‌ها استفاده شود را جمع‌آوری کنید. گلدان‌های خالی یا حاوی خاک را کاملاً بپوشانید. گلدان‌های حاوی بذر که نیاز به نور دارند را تا سبز‌شدن گیاهان با توری بپوشانید. می‌توانید با قرار‌دادن چند مداد یا لوازم تزئینی گلدان به صورت عمودی محیط گلدان را غیر‌قابل نشستن کنید. آویز کردن کاغذهای هولوگرافیک، سی‌دی، ورق‌های براق و هر‌چیز متحرکی مانند فرفره و بادکنک در فراری دادن آن‌ها کمک می‌کند. از قرار‌دادن فیدرهای مسطح (غذا‌خوری پرندگان) که طیف وسیعی از پرندگان و به‌خصوص قمری‌ها را شامل می‌شوند در فصل بهار و تابستان خودداری کنید.

فراری دادن پرندگان از بالکن

  • چطور قمری‌ها را از پشت پنجره‌ها دور کنیم؟

خیلی از افراد از اینکه قمری‌ها پشت پنجره خانه آشیانه درست می‌کنند لذت می‌برند. اما بعضی‌ها هم به دلایل مختلف از جمله آلرژی و… مجبور به دور‌کردن این پرندگان از پشت پنجره اتاق‌شان می‌شوند. تنها راه موثری که می‌توان آن‎ها را دور نگه داشت، غیر‌قابل نشستن کردن پشت پنجره برای این پرندگان است. شما می‌توانید با فرو کردن نی‌های رنگی، مداد و حتی کاغذ‌های لوله‌شده در یک قطعه یونالیت به صورت عمودی و یا ضربدری چیزی مشابه یک حصار کوچک بسازید و این مجموعه را پشت پنجره یا هر جایی که می‌خواهید مانع نشستن این پرندگان شوید نصب کنید. شما می‌توانید با کمی خلاقیت با استفاده از این روش حصارهای زیباتری نیز خلق کنید.

فراری دادن قمری از بالکن

لایو اینستاگرام روز جهانی پرندگان مهاجر؛ 2020

روز جهانی پرندگان مهاجر یک رویداد بسیار مهم برای دوستداران حیات وحش و پرندگان است. همانطور که میدانید این رویداد در سال 2006 بر پایه یک توافق نامه بین المللی شکل گرفت. این رویداد برای ایجاد آگاهی بین تمام افراد جهان و کمک به پرندگان مهاجر است. رویدادی که تا به امروز باعث آشنایی نهاد های مختلف و سازمان های مردم نهاد با یکدیگر برای ایجاد پروژه های مشارکتی شده است.

این رویداد هر ساله بر پایه یک تم و شعار شکل میگیرد. تمامی مراسم ها بر اساس این شعار برگزار میشوند.

جشن, سمینار, نمایشگاه, مسابقه,مصاحبه, کارگاه های مشارکتی و غیره از جمله مراسمی است که هر ساله به مناسبت روز جهانی پرندگان مهاجر برگزار میشود.

اما با توجه به اپیدمی ویروس کرونا امسال در هر دو تاریخ اردیبهشت و مهر ماه تمامی مراسم ها به صورت آنلاین برگزار شد.

روز جهانی پرندگان مهاجر

روز جهانی پرندگان مهاجر مهر ماه 1399

آوای بوم به همین دلیل تمامی رویداد های خود را به صورت آنلاین برگزار کرد که میتوانید در بخش گزارشات سایت مطالعه کنید. یکی از آنها لایو مشترک انجمن آوای بوم با دانشکده منابع طبیعی جیرفت بود.

در این لایو مهسا هاشمی به نمایندگی از آوای بوم در مورد پرندگان مهاجر به سوالاتی پاسخ داد.

این لایو در تاریخ 24 مهر 1399 با هماهنگی انجمن علمی محیط زیست دانشکده منابع طبیعی جیرفت انجام شد.

در این لایو در مورد موضوعات زیر صحبت شد.

  • دلایل نامگذاری روز جهانی پرندگان مهاجر.
  • شعار 2020 (پرندگان پروند دهنده دنیای ما هستند)
  • راه های شناسایی مسیر مهاجرت پرندگان (حلقه گذاری)
  • انوع فعالیت هایی که در دنیا به این مناسبت انجام میشود.
  • اهمیت حفاظت از پرندگان.
  • اهمیت جغرافیای ایران در مهاجرت پرندگان .
  • رویداد های مرتبط با پرندگان در دنیا.
  • اهمیت حلقه گذاری و پروژه های انجام شده در ایران.

در آخر نیز معرفی انجمن آوای بوم به عنوان مکانی برای فعالیت های داوطلبانه در راستای حفاظت از پرندگان خصوصا پرندگان مهاجر انجام شد.

یادواره علیرضا افشون

 

در عصر یک روز پاییزی در اواخر مهرماه 1399 مدیر عامل و اعضای انجمن آوای بوم برای نصب یک آشیانه‌ی پرنده در پارک جنگلی صفه عازم این منطقه شدند. نصب این آشیانه به یاد مرحوم علیرضا افشون و به منظور پاسداشت خدمات شایان او به طبیعت کشور انجام گرفت.

 

 

 

 

علیرضا افشون

 

علیرضا افشون پرنده نگر و تیمارگر پرندگان سرشناس  ایرانی بود که بخش بزرگی از زندگی خود را وقف کمک به حیوانات و بخصوص پرندگان آسیب دیده کرد. وی اهل خوزستان بود و بیشتر فعالیت های او در سرزمینی که خاستگاه گونه های بیشماری از پرندگان ایران است متمرکز بود اما گستره‌ی فعالیت‌های او به همین جا ختم نمیشد و در سراسر ایران حضور او دیده میشد.

 

 

 

 

علیرضا افشون در طول زندگی پربار خویش تعداد بسیار زیادی از پرندگان آسیب دیده را تیمار و درمان کرد و تعداد زیادی از این پرندگان را به دامان طبیعت بازگرداند. وی تیم نجات حیات وحش خوزستان را با دوستان داوطلب خود بنیان نهاد و در تلاش بود که مرکزی مجهز برای این منظور احداث کند که عمر کوتاه او این آرزویش را ناتمام گذاشت.
علیرضا افشون در فضای مجازی نیز حضور فعال و موثری داشت و بسیاری از خدمات او به طرق مختلف در رسانه‌ها منتشر میشد و کمک بزرگی در به اشتراک گذاردن تجربیاتش با بقیه فعالین این عرصه به همراه داشت.

 

 

این انسان شریف سرانجام در تیر ماه 1399 پس از یک عمل جراحی دارفانی را وداع گفت. برای تمامی فعالین عرصه محیط زیست کشور این فقدان بسیار غمبار و برای محیط زیست کشور نیز ضایعه ای جبران ناپذیر بود.

 

نصب آشیانه یادواره علیرضا افشون

 

انجمن آوای بوم برای پاسداشت خدمات این عزیز از دست رفته و به یاد او یک آشیانه پرنده در پارک جنگلی صفه در جنوب اصفهان نصب نموده و امیدوار است یاد و خاطره او که متواضعانه عاشق طبیعت بود همواره چراغ راه همه دوستداران طبیعت باشد و رهگذرانی که لانه گزینی پرندگان در این آشیانه را در آینده می‌بینند با یاد و خاطره او همراه شوند و از او درس دوستی و مهربانی با طبیعت بگیرند.

 

 

 

نصب نست باکس برای علیرضا افشون

رهاسازی سارگپه

برگزاری کارگاه حفاظت مشارکتی پرندگان مهاجر تالاب قره قشلاق آذربایجان شرقی

تالاب قره قشلاق در جوار روستای قره قشلاق و در نزدیکی شهر بناب قرار دارد. این تالاب که یکی از تالاب های اقماری و فصلی جنوب دریاچه ی ارومیه محسوب میگردد، از دیرباز محل زادآوری و زمستان گذرانی طیف وسیعی از پرندگان مهاجر بوده است. یکی از مهم ترین پرندگانی که در این تالاب زمستانگذرانی میکند، غاز پیشانی سفید کوچک است که پرنده ای در حال انقراض در سطح جهان به شمار می آید. در جهت مشارکت تمامی ذی نفعان تالاب در حفاظت پرندگان، به دعوت گروه های زیست محیطی شهرستان بناب، کارگاهی در روستای قره قشلاق بناب برگزار گردید که تدریس آن را ایمان ابراهیمی، مدیر عامل آوای بوم به عهده داشت.

کارگاه حفاظت مشارکتی پرندگان مهاجر

در تاریخ ۲۳ مهر ماه سال ۱۳۹۹ در روستای قره قشلاق کارگاه حفاظت مشارکتی پرندگان مهاجر با همکاری گروه های زیست محیطی شهر بناب، اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بناب و آوای بوم برگزار گردید. از جمله شرکت کنندگان در این کارگاه میتوان به عضو شورای شهر بناب، نماینده ی دفتر تالاب ها از سازمان حفاظت محیط زیست، نماینده ی اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان غربی، مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان بناب، دهیاران روستا های اطراف و مردم علاقه مند اشاره کرد.

در این کارگاه ابتدا در مورد اهمیت پرنده نگری، پرندگان ایران و مهاجر بودن طیف وسیعی از پرندگان کشور توضیحاتی داده شد. در ادامه به معرفی پرندگان تالاب قره قشلاق و اهمیت وجود آنان در منطقه پرداخته شد. پس از آن نقش تالاب قره قشلاق در حفظ پرندگان مهاجر مهمی چون غاز پیشانی سفید کوچک بررسی شد و معضلات بقای آنان مورد اشاره قرار گرفت. در بخش انتهایی کارگاه نیز افراد شرکت کننده به صورت مشارکتی به تدوین اقداماتی پرداختند که از سوی هر یک از ذی نفعان برای حفاظت از تالاب میتوان انجام داد.

در ادامه و در روز های پس از برگزاری کارگاه، تالاب قره قشلاق و مناطق طبیعی اطراف جهت بررسی معضلات احتمالی حضور پرندگان مهاجر مورد پیمایش قرار گرفت و از سوی آوای بوم پیشنهاداتی برای بهبود سطح و کیفیت حفاظت منطقه به محیطبانان و فعالین محیط زیست تالاب ارائه گردید.

پرنده نگری قره قشلاق

تالاب قره قشلاق

انقراض پرندگان در دپو زباله

تفکیک زباله امروزه یکی از دغدغه های بزرگ حافظان محیط زیست و طبیعت است. از شیرابه ها تا وجود زباله های شیمیایی مانند باتری مشکلاتی را برای حیات وحش و محیط زیست ایجاد کرده است. تا بحال از خود پرسیده اید که باتری های به درد نخور را چه کنیم؟ چگونه باید زباله های که حاوی مواد شیمیایی هستند را دور بریزیم؟ زباله ها چه تاثیری بر زندگی پرندگان دارند؟پیش تر در مورد علت کاهش کرکس ها در جهان صحبت کرده ایم و دراین مطلب کمی به انقراض پرندگان در دپو زباله پرداخته ایم.

این روز های پاییزی که پرندگان شکاری مهمان کشور ما هستند یکی از نقطه های که میتوان آنها را به راحتی دید, محل جمع آوری و دفن زباله ها یا همان دپو زباله است.
اگر کمی از شهر دور شویم محل هایی را خواهیم دید که زباله ها به صورت لایه لایه یک جا جمع آوری شده اند. در فصل پاییز و زمستان پرندگانی مانند عقاب ها و کرکس ها که راهی طولانی را در مسیر مهاجرت خود پرواز کرده اند و به کشور ما رسیده اند را خواهید دید.

انقراض پرندگان در دپو زباله

عقاب ها و انقراض پرندگان در دپو زباله

وجود پسماند گوشت و ضایعات مرغ در میان زباله ها این پرندگان را به این مناطق کشانده است. اما گزارش های نابودی تعداد زیادی از عقاب ها و کرکس ها در دپو زباله نشان میدهد که یک جای کار میلنگد!
بله, بسیاری از مواردی که این پرندگان به عنوان غذا پیدا میکنند نه تنها ارزش غذایی ندارند بلکه وجود پسماند های انسانی, زباله های شیمیایی, دارویی و سموم مختلف میتواند جان این پرندگان را به خطر بیاندازد.
بسیاری از گونه های که در دپو زباله یافت میشوند, نتیجه مسمویت غذایی هستند.
از طرفی اگر پرندگان مبتلا به بیماری های مانند: آنفولانزا و انواع مسمویت شوند به راحتی به دیگر پرندگان منتقل میکنند.
این به این معناست که به راحتی جان چندین پرنده را در خطر انداخته ایم.

تلفات زیادی هر ساله در دپو زباله گزارش میشود. بنابراین اگر تفکیک زباله و مدریت پسماند وجود نداشته باشد به راحتی این پرندگان را در معرض خطر قرار میدهیم.
از طرفی یکی از گونه های که در دپو زباله ها بارها رکورد شده است عقاب صحرایی (steppe eagle) بوده است.
این عقاب در کشور ایران به راحتی دیده میشود اما گونه در معرض خطر انقراض است و پروژه های حفاظتی بسیاری برای این پرنده وجود دارد.

بیشتر بخوانید: عقاب صحرایی ( استپی)

عقاب استپی

گونه ای که با سهل انگاری ما ممکن است روز به روز از تعدادش کاسته شود.
نه تنها عقاب صحرایی بلکه عقاب شاهی, کرکس ها و گونه های با ارزش دیگری را در حال پرواز روی زباله ها میبینیم.

بیشتر بخوانید: عقاب های ایران و جهان

تفکیک زباله ها برای جلوگیری از انقراض پرندگان

پسماند یا زباله ها از اجزا مختلفی تشکیل میشوند. همانطور که میدانیم زباله های تر و خشک یا ارگانیک وجود دارند.

اما این ها کل ماجرا نیستند و خطرات احتمالی بعضی از زباله ها برای حیات وحش خصوصا پرندگان بسیار بیشتر از تصور عام است.
بنابراین برای جلوگیری از انقراض و آسیب پرندگان در دپو زباله ها باید حواسمان باشد, زباله هایی که سمی یا حاوی مواد شیمیایی هستند را نباید به صورت معمول دور بیاندازیم.

به عنوان مثال: باتری ها یکی از معضل ها برای پرندگان در دپو زباله هستند. باتری ها حاوی فلزات و مواد سنگین مانند: جیوه, سرب, روی و غیره هستند.
همچنین درصد زیادی از جیوه موجود در زباله ها مربوط به باتری های قلمی است.
اگر باتری ها را با دیگر زباله ها دور بیاندازید ترکیب آن با دیگر مواد خطرات جدی به همراه دارد.
همین حالا که این متن را میخوانید در دپو زباله مملو از باتری های مختلف است و این یعنی به خطر انداختن جان حیات وحش و انسان ها!

زباله های خطرناک

راه حل

بیاید از انقراض پرندگان در دپو زباله جلوگیری کنیم:

  • سعی کنید از باتری های قابل شارژ استفاده کنید. بنابراین میزان زباله خطرناک شما بسیار کاهش میابد.
  • اگر از باتری های معمولی استفاده میکنید و یا هرگونه زباله شیمیایی و سمی دارید؛ باید به صورت جداگانه به غرفه های بازیافت در سطح شهر تحویل دهید.

فراموش نکنید؛ سوزاندن زباله های شیمیایی, سمی و باتری ها به هیچ عنوان کار درستی نیست. چراکه هوا را آلوده به این مواد خطرناک میکنید.

کلام آخر

حواسمان را بیشتر جمع کنیم و درمورد تاثیر زباله ها بر پرندگان و دلایل انقراض پرندگان در دپو زباله بیشتر مطالعه کنید. خصوصا تفکیک زباله را به روش اصولی یاد بگیریم. از طرفی زباله های شیمیایی, سمی و پزشکی را با روش معمول دور نیندازید. پرندگان در دپو زباله درحال تغذیه هستند و ممکن است به راحتی یک گونه را به انقراض نزدیک کنیم. همچنین بهتر است بدانیم زباله های خطرناک نه تنها جان حیات وحش بلکه جان انسان ها را نیز به خطر می اندازد.

نذر طبیعت و آوای بوم: همکاری موفق در بهبود وضعیت جایگاه نگهداری پرندگان

آوای بوم از ابتدای سال ۱۳۹۵ آمادگی خود را برای دریافت، درمان و تیمار پرندگان وحشی آسیب دیده اعلام نمود و تا این زمان این انجمن موفق به نگهداری از ده ها پرنده شده که گزارش های آن در بخش تیمار و رها سازی وبسایت انجمن درج گردیده است. در این میان همواره کمبود مکان مناسب و جایگاه استاندارد برای نگهداری پرندگان از دغدغه ها و مشکلات آوای بوم بوده است. در جهت رفع این مشکل، آوای بوم درخواست تامین مالی برای ساخت جایگاه جدید نگهداری پرندگان را به انجمن نذر طبیعت ارسال نمود و این انجمن نیز در کمترین زمان این اقدام را پشتیبانی و حمایت نمود.

از آنجا که انجمن آوای بوم به دلیل همکاری تنگاتنگ با ادارات محیط زیست و فعالین عرصه طبیعت کشور به محل ارجاع پرندگان آسیب دیده تبدیل شده و هر ماه تعداد زیادی از این پرندگان را دریافت میکند، هماهنگی با دامپزشک و احداث محل مناسب برای نگهداری موقت این پرندگان برای درمان و رهاسازی ضرورت اجتناب ناپذیری را ایجاد مینمود که با مساعدت و یاری هموطنان عزیز این امکان فراهم گردید و جایگاههای مناسب احداث و هم اکنون به بهره برداری رسیده است.

برای احداث جایگاه جدید نگهداری پرندگان در انجمن آوای بوم، ۱۴۹ نفر خیر و نیکوکار در انجمن نذر طبیعت کمک های خود را از طریق صفحه ی مرتبطی که در وبسایت نذر طبیعت ایجاد شده بود، تقدیم نمودند. نگهداری، تیمار و بازگردانی پرندگان آسیب دیده ای که در آینده به آوای بوم خواهند رسید، هرگز بدون کمک این عزیزان میسر نمیشد. آوای بوم همواره قدردان انجمن نذر طبیعت و حامیان مالی آن مجموعه خواهد بود.

 

اقدامات انجام شده در ساخت جایگاه جدید نگهداری پرندگان

بودجه ی پیش بینی شده جهت ایجاد و تجهیز ۲ جایگاه بود که با صرفه جویی در هزینه و انجام شدن بخش بزرگتری از فعالیت های ساخت و ساز توسط اعضای آوای بوم، موفق به آن شدیم که با همان هزینه در نهایت ۳ جایگاه ساخته شود. همچنین ۳ عدد باکس حمل و نقل حیوانات نیز تهیه گردید که مشکل حمل و نقل پرندگان را در انجمن حل نمود. پیش از خرید این باکس ها، اغلب پرندگان به وسیله ی کارتن حمل میگردیدند و در بسیاری از موارد وسیله ای کاملا مناسب محسوب نگردیده و آسیب هایی را به همراه داشت.

 

برگزاری وبینار کارآفرینی در محیط زیست با تاکید بر تنوع زیستی

کارآفرینی در محیط زیست یکی از مهم ترین ستون های تضمین کننده ی بقای رشته ی محیط زیست و توان گرفتن متخصصان آن در کشور است. از معضلات اصلی فارغ التحصیلان رشته ی محیط زیست در حال حاضر، نبود بازار کار مناسب برای چنین رشته هایی است. حیات وحش کشور نیز از نبود اشتغال در این حوزه ضربه خورده و حفاظت از آن دچار مشکلاتی شده است.

به همین دلیل انجمن علمی محیط زیست دانشکده ی تربیت مدرس مازندان، تصمیم به برگزاری وبیناری در خصوص کارآفرینی در محیط زیست با تاکید بر تنوع زیستی گرفتند. در این ارتباط جناب آقای دکتر قاسمپوری– از اساتید برجسته ی محیط زیست کشور- با همکاری انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم این وبینار را برگزار نمودند. در این وبینار که تدریس آن را ایمان ابراهیمی- مدیر عامل انجمن آوای بوم- به عهده داشت و در تاریخ ۸ مهر ۹۹ برگزار شد، در ارتباط با مشاغلی که در دنیا در حوزه ی حیات وحش و تنوع زیستی شکل گرفته است صحبت گردید.

حاضران در وبینار که تعداد آن ها در مجموع بیش از ۷۰ نفر از جمله چندین تن از اساتید دانشگاهی بودند، در طول برنامه به فرصت های اشتغالی که در حوزه ی محیط زیست رد دنیا وجود دارد اما در کشور ایران از آن ها غفلت شده است آشنا شدند. از جمله ی این مشاغل میتوان به مدیریت داوطلبین حفاظت از حیات وحش، مراکز نگهداری حیات وحش، راهنمای تخصصی تور های حیات وحش و آموزشگری حیات وحش اشاره کرد.

برگزاری وبینار گردشگری روستایی و پرنده نگری

گردشگری روستایی از شاخه های مهم گردشگری و اکوتوریسم است. پرنده نگری نیز به عنوان شاخه ای دیگر از اکوتوریسم میتواند رونق بخش و تکمیل کننده ی گردشگری روستایی بوده و حتی در روستا های مناسب پرنده نگری، روشن کننده ی مسیری تازه در توسعه ی گردشگری باشد.

در همین راستا انجمن حرفه ای راهنمایان گردشگری استان بوشهر با همکاری انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم سرزمین، کارگاهی را با عنوان گردشگری روستایی و پرنده نگری به صورت آنلاین برگزار نمودند.

در این کارگاه که با تدریس ایمان ابراهیمی، مدیر عامل انجمن آوای بوم برگزار شد ، توضیحاتی در ارتباط با پرنده نگری و صنعت گردشگری مشاهده ی حیات وحش داده شد. سپس در ادامه به راه های توسعه ی پرنده نگری در روستا ها و قدم هایی که برای زیر ساخت سازی مناسب باید برداشت پرداخته شد. در انتها نیز مواردی که میتواند به افزایش جمعیت پرندگان روستا ها کمک شود اشاره گردید و موانع حضور و علل کاهش جمعیت پرندگان در مناطق روستایی تشریح شد.

در این کارگاه که بیش از ۳۵ نفر از راهنمایان گردشگری استان بوشهر حضور داشتند، شرکت کنندگان ضمن آشنایی با نقش پرنده نگری در گردشگری روستایی با صنعت پرنده نگری بیشتر و بهتر آشنا گردیدند.

پرندگانی که پرواز نمی کنند

نام پرندگانی که پرواز نمی کنند چیست؟ اصلا پرنده چیست؟ از شاخص های شناسایی پرندگان، پرواز کردنشان است، اما پرندگانی که پرواز نمی کنند هم یکی از شگفتی‌های دنیای پرندگان محسوب می‌شوند. پرندگان کمیاب ایران و جهان ، انقراض پرندگان ، رقص عاشقانه در پرندگان ، بینایی در پرندگان و سیستم شنوایی پرندگان از جمله مطالبی است که خواندن آن‌ها توصیه می‌شود. پرندگان یکی از متنوع‌ترین و زیباترین موجودات روی کره زمین هستند. همیشه وقتی از پرندگان صبحت می‌کنیم اولین موضوعی که در ذهن ما نقش می‌بندد پرواز کردن آنان است، اما طبیعت همیشه قوانین استثنایی برای شگفت‌زده کردن ما دارد! پرنده بی پرواز نیوزلندی ، کیوی، از پرندگان بی پرواز و  این شگفتی‎‌هاست.

پرواز کردن پرندگان چه مزایا و معایبی برایشان دارد؟

پرواز کردن برای پرندگان مزایای فوق‌العاده‌ای دارد از جمله:

  • کمک به جست‌و‌جو آسان و تهیه غذا
  • بناکردن لانه در ارتفاعات قابل توجه برای پرورش جوجه ها و حفاظت آن‌ها در برابر تهدیدات
  • فرار از شکارچیان
  • مهاجرت به دوردست‌ها
  • شکار کردن

:البته پرواز کردن هزنیه‌های زیادی هم دارد. مثلاً اینکه

  • انرژی زیادی مصرف می‌کند
  • وزن و اندازه بدن پرنده را محدود می‌کند
  • .سایز و اندازه بال پرندگان و طول پرهای پرندگان در پرواز آن‌ها موثر می‌باشد

آیا پرواز نکردن بعضی پرندگان برایشان مفید است؟

در پاسخ به این سوال باید گفت بله، زیرا پرنده‌ای که پرواز نمی‌کند، انرژی خود را حفظ می‌کند. در هنگام کمبود منابع غذایی غنی، از مواد مغذی بیشتری نسبت به پرنده‌ای است که پرواز می‌کند دارد و همین سبب بقا آن می‌شود.

آیا این پرندگان در گذشته توانایی پرواز داشته‌اند؟

جالب است بدانید که همه پرندگان امروزی روزگاری می‌توانسته‌اند پرواز کنند اما بتدریج، بعضی از آن‌ها این توانایی را از دست داده‌اند و بی پرواز در طبیعت سازگار شده‌اند. این اتفاق زمانی رخ داده که پرندگان به جزایری رسیده‌اند که شکارچیان طبیعی وجود نداشته است، در نتیجه نیازی به پرواز برای فرار از شکارچیان نداشته است، و چون از بال‌های خود استفاده نکرده‌اند بال‌ها طی هزاران نسل از آنان، بتدریج کوچک و ضعیف شده تا حدی که توانایی پرواز از آنان گرفته شده است. اکنون حدود 40 نوع پرنده روی زمین زندگی می‌کنند که توانایی پرواز ندارند. با جثه‌های متنوع. وجه مشترک همه این پرندگان، کوچکی عضلات بال و سینه و پر مو بودن است.

چرا پرندگان بزرگ پرواز نمی کنند؟

وقتی درسطح زمین هستیم نیروی جاذبه را تا حدودی احساس می‌کنیم. حالا اگر در هوا باشیم این نیرو بیش از پیش احساس می‌نماییم. علت این امر این است که هوا هیچ‌گونه نقطه اتکایی برای نگه‌داشتن وزن موجود زنده ندارد و فقط پرندگان کوچک می‌توانند با برهم زدن بال‌هایشان پرواز کنند. زیرا پرندگان برای پرواز کردن لازم است عضلات بسیار نیرومندی در ناحیه سینه خود داشته باشند. پرنده بزرگ جایی برای ساخته شدن چنین عضلات نیرومندی در بدنش ندارد به همین دلیل پرندگان غول پیکر قادر به پرواز کردن نیستند.

چند مثال از پرندگان بی پرواز

پنگوئن:پنگوئن

پرنده‌ایی غواص و شنا‌گر که بیشتر وقت خود را در آب می‌گذارند. در طول میلیون‌ها سال زندگی، سیر تکاملی، بال‌های این پرندگان به باله شنا تبدیل شده که برای طی کردن آب مناسب تر هستند. در واقع حیوانات آبزی هستند که سرعت آن‌ها 5تا6 مایل بر ساعت در آب می‌رسد. نیاز به پرواز کردن ندارند زیرا پستاندار شکارچی در نزدیکی آن‌ها زندگی نمی‌کند و در نقاط بسیار سرد بیشتر در قطب جنوب زیست می‌کند.

پنگوئن‌ها بسیار باهوش و اجتماعی هستند. در کلنی‌های زندگی می‌کنند که تعدادشان به صد هزار پنگوئن می‌رسد. راه رفتن اردک‌مانند و متفاوت‌شان به جذابیت آن‌ها افزوده است. رایج‌ترین تهدید برای ادامه بقا آن‌ها: آلودگی ، از دست دادن زیستگاه ناشی از تعدی و تجاوز انسانی و ماهی‌گیری تجاری، دفع نفت، گرمایش جهانی است.

شترمرغ:

پرنده‌ای غول پیکر در واقع بزرگ‌ترین پرنده روی کره زمین است دارای بینایی تیز و حس شنوایی فوق‌العاده‌ای است. زندگی آن‌ها به صورت اجتماعی است. قد شتر مرغ بالغ به حدود دو یا دو نیم متر می‌رسد و وزنش هشتاد تا صد و پنجاه کیلو نوسان دارد.

شتر مرغ

یک دونده ماهر با سرعت بسیار است. دارای پاهای کشیده و ضخیم و نیرومند که در بیابان قادر است حتی از اسب‌ها تندتر بدود.

کیوی:

تنها پرنده بی پرواز نیوزلندی و نماد نیوزیلند است. شب زی و خجالتی است و بینایی ضعیفی دارد. در نتیجه شانس زنده ماندن در جزایر دور از دسترس بیشتر است. تفاوتش با دیگر پرندگان، سوراخ بینی آن‌ها است که در رأس منقارشان قرار دارد.

کیوی

کاسواری:

پرنده‌ایی بزرگ که قادر به پرواز نیست و در استرالیا و گینه نو زندگی می‌کنند. دونده قوی و شناگر ماهری است. حس بویایی و بینایی و شنوایی قویی دارد. سرعت دویدن بالایی دارد و سرعتش به حدود پنجاه کیلومتر در ساعت می‌رسد.

 

اندازه پرنده بالغ آن تا یک متر و هشتاد سانتی‌متر می‌تواند باشد. یک چنگال روی انگشت وسطی خود از بین سه انگشت پای خود دارد که بسیار تیز است و تا 4 اینچ می‌تواند طول داشته باشد. این پرنده به باغبان جنگل مشهور است، زیرا مواد دفعی آن‌ها، دانه‌های زیادی را که هضم نکرده‌اند از بدن خود خارج می‌کند. این دانه‌ها با کودی که همراه‌شان دفن می‌شود، می تواند رشد کند. دارای ظاهر آرامی است اما  این ظاهر آرام فریبنده است، زیرا این پرنده در هنگام احساس خطر برای جوجه‌ها و زندگی خود حالت دفاعی گرفته خوب چنگ می‌زند.

کلام آخر

در این مقاله پرندگانی که پرواز نمی کنند را برایتان گفتیم. و با برخی نام پرندگانی که پرواز نمی کنند ، آشنا شدید. پرندگان دیگری نیز هستند که قادر به پرواز نیستن و در این مطلب به آن‌ها اشاره‌ای نشد. از جمله دیگر پرندگان بی پرواز که به‌خوبی می‌شناسیم مرغ و خروس هستند. آشنایی با دنیای جذاب پرندگان و طبیعت بی‌نظیر، همیشه برای آدمی لذت‌بخش بوده و باعث درک آفرینش بی‌همتا خداوند می‌شود. پس در حفظ و صیانت آن کوشا باشیم تا همیشه از زیبایی‌های  آن بهره‌مند شویم.