سبزقبای هندی

سبزقبای هندی با نام انگلیسی 𝐈𝐧𝐝𝐢𝐚𝐧 𝐑𝐨𝐥𝐥𝐞𝐫 و نام علمی 𝑪𝒐𝒓𝒂𝒄𝒊𝒂𝒔 𝒃𝒆𝒏𝒈𝒉𝒂𝒍𝒆𝒏𝒔𝒊𝒔. این پرنده از راسته‌ی سبزقباسانان (𝐂𝐨𝐫𝐚𝐜𝐢𝐢𝐟𝐨𝐫𝐦𝐞𝐬) و از تیره‌ی سبزقبایان (𝐂𝐨𝐫𝐚𝐜𝐢𝐢𝐝𝐚𝐞) است.

نگارنده مقاله: مهدی کشانی

«تمام مطالب منتشر شده در وبلاگ آوای بوم نشان دهنده نظرات نویسنده مطلب بوده و لزوما دیدگاه‌های انجمن را منعکس نمی‌کند.»

تجربه مشاهده

شهریور ۹۸ یک سفر دو روزه به برازجانِ بوشهر داشتم. صبح روزی که رسیدم با یکی از دوستانم در نخلستان‌های شهرشون گشت می‌زدیم که یک پرنده در حال پرواز با پرهای آبی تیره و براق بسیار زیبایی نظرم رو جلب کرد. اما پرنده دور بود و به خوبی مشاهده نشد. روز بعد موفق شدم روی شاخه نخل‌ها از نزدیک ببینمش و جزییات ظاهریش رو به خاطر سپردم. از سفر که برگشتم سریع برای شناساییش اقدام کردم و تونستم پیداش کنم.

اون پرنده‌ی بسیار زیبا سبز قبای هندی بود با نام انگلیسی 𝐈𝐧𝐝𝐢𝐚𝐧 𝐑𝐨𝐥𝐥𝐞𝐫 و نام علمی 𝑪𝒐𝒓𝒂𝒄𝒊𝒂𝒔 𝒃𝒆𝒏𝒈𝒉𝒂𝒍𝒆𝒏𝒔𝒊𝒔. سبزقبای هندی از راسته‌ی سبزقباسانان (𝐂𝐨𝐫𝐚𝐜𝐢𝐢𝐟𝐨𝐫𝐦𝐞𝐬) و از تیره‌ی سبزقبایان (𝐂𝐨𝐫𝐚𝐜𝐢𝐢𝐝𝐚𝐞) است.

مشخصات ظاهری

این گونه حدود 30 تا 34 سانتی متر طول دارد. معمولا به راحتی از سایر سبزقبا­ها قابل تشخیص است. چون جثه­‌اش بزرگ­تر, رنگش کلی بدن فیروزه‌ای و روی بال­‌هایش آبی تیره است. روتنه‌اش قهوه­‌ای و انتهای دم سبزقبای هندی، آبی تیره است که هنگام گسترده بودن دُم، این تیرگی بیشتر مشخص می‌شود. انتهای شاهپر‌های بال به طور مشخصی سیاه است و در حالت نشسته، اندکی از بالای گلو سفید، بقیه‌ی گردن و سینه‌اش قرمز قهوه‌ای است. منقار سیاهش کلفت و بزرگ است و انتهای آن اندکی قلاب مانند است. نر و ماده هم شکل هستند و رفتار این پرنده شبیه سایر سبزقبا‌ها است.

سبزقبای هندی – عکس از هادی امینی

زیستگاه سبزقبای هندی

سبزقبای هندی در مناطق باز با بوته‌ها و درخت‌های پراکنده، زمین‌های کشاورزی و نخلستان‌ها زندگی می‌کند. این پرنده معمولاً در سوراخ و تنه‌ی درختان لانه می‌سازد. در ایران بومی و فراوان است و بیشتر در مناطق جنوبی کشور دیده می‌شود. علاوه بر جنوب ایران، همینطور که از نام این پرنده بر می‌آید، بیشتر در هندوستان زندگی می‌کند. در کشور‌های جنوب آسیا در سریلانکا و از شرق تا غرب قاره از چین،‌ ویتنام و مالزی تا غرب عراق، عربستان سعودی و امارات متحده‌ی عربی دیده می‌شود.

پراکنش سبزقبای هندی در ایران

پراکنش جهانی سبزقبای هندی

زادآوری سبزقبای هندی

معمولاً بر روی تنه­‌ی نخل­‌های خشکیده آشیانه می­سازد و 3 تا 5 تخم در آن می­گذارد. پس از حدود 20 روز،‌ جوجه­‌ها سر از تخم­ بیرون می­‌آورند. گاهی در سوراخ­‌ها و شکاف‌ دیوار‌ها و ساختمان‌ها نیز آشیانه می‌سازد. داخل روستاها هم دیده می‌شود که بر روی کابل‌های برق در کمین طعمه‌هایشان می‌نشیند.

تغذیه سبزقبای هندی

بسیاری از مواقع در هنگام شخم زدن زمین برای کاشتن جو دیم، این پرندگان حاضر و آماده بر بالای شاخه‌ی درختی می‌نشینند و با دقت اطراف را بررسی می کنند. به محض دیدن طعمه، در هوا یا بر روی زمین در حال شخم فرود آمده و پس از شکار دوباره بر بالای شاخه‌ی درختی به کمین می‌نشینند. به این صورت از حشرات و مورچه‌هایی که از زمین بیرون می‌آیند تغذیه می‌کنند. سبز قبای هندی علاوه بر حشرات درشتی مانند ملخ و انواع زنبور، از پروانه‌ها، مارمولک‌ها و قورباغه نیز تغذیه می‌کند.

سبزقبای هندی

وضعیت حفاظتی سبزقبای هندی

سبزقبای هندی در رده‌بندی حفاظتی IUCN در سطح کمترین نگرانی (LC) قرار دارد.

نام‌های جنوبی سبزقبای هندی

در کوخرد و شهرستان بستک این پرنده “کراشکین” (𝐤𝐫𝐚𝐚𝐬𝐡𝐤𝐢𝐧) نامیده می‌شود. نامی که برایش انتخاب شده شباهت زیادی به صدایش دارد. در بعضی مناطق نام “کراشک” نیز برای این پرنده شنیده می‌شود. کراشکین بیشتر بر بالای تنه‌ی درختان نخل و بالای شاخه‌های درخت سدر (کُنار) و کهور دیده می‌شود.

در گذشته بسیاری از مردم از صدای این پرنده خوششان نمی‌آمد و به نوعی آن را نحس و شوم می‌پنداشتند. اگر در آبادی بر روی دیوار و یا بام منزلی می نشست، صاحب منزل این پرنده را فراری می‌داد. هندوهای کشور هندوستان، این پرنده را جزء پرندگان مقدس و قابل احترام به شمار می‌آورند.

دیدن این پرنده­ زیبا برای من بسیار لذت بخش بود. مخصوصا تماشای درخشش پر­های آبی تیره آن در آفتاب بسیار خیره کننده و جذاب بود.

امیدوارم اگر سفری به استان­های جنوبی ایران داشتید موفق به دیدن این پرنده­ زیبا بشید و تجربه خودتون رو در همین صفحه با ما به اشتراک بگذارید.