یکی از صداهای شهری که همه ی ما آن را هر روز می شنویم صدای پرنده ها یا در واژه ای بهتر آوای پرندگان در طبیعت می باشد. صدای پرندگان یکی از کلیدهای شناسایی پرندگان محسوب می شود. در واقع پرندگان با صداها و آواهای مخصوص خود با یکدیگر حرف می زنند و ارتباط برقرار می کنند. آوای پرندگان در بین صدای های دیگر حیوانات بیشتر شنیده می شود اما شاید توجه زیادی به آن نکردیم که این آواها دقیقا چه پیامی را انتقال می دهند؟ و این که چگونه می شود آواهای پرندگان در طبیعت را تحلیل کرد؟

پیشرفت تکنولوژی در ضبط و تحلیل صدای پرندگان

پرندگان به دلایل مختلفی از خود آوا تولید می کنند که مکان و زمان در تولید این آوها می تواند بسیار موثر باشد. به طور مثال در فصل بهار پرندگان برای جذب جفت خود شروع به آوازخوانی می کنند و در بعضی اوقات برای دفاع از آشیانه خود در برابر مهاجمان از آوای خود استفاده می کند. کاربرد و تنوع این آواها برای پرندگان بسیار زیاد و پیچیده می باشد. اما سوال اصلی این است که این آواها چه کاربردی برای ما دارند ؟ و اینکه آوای پرندگان برای ما هم پیغامی دارند؟ امروزه با پیشرفت تکنولوژی ابزارهای متفاوتی وجود دارد که می تواند با استفاده از آن ها پرندگان را با صدای آن ها شناسایی کرد و همینطور ابزاری وجود دارد که ضبط و تحلیل صدای پرندگان را برای ما بسیار آسان کرده اند.

      چرا صدای پرندگان را تحلیل می کنیم؟

انسان ها درک بهتری از صدای پرندگان نسبت به گونه های جانوری دیگر دارند و همچنین در دسترس ترین آوای های زیستی برای ما، آوای پرندگان می باشد به طوریکه شما می توانید آواز پرندگان در باغچه خانه ی خود و در یک پارک شهری بشنوید. با توجه به اینکه پرندگان از تنوع گونه ای بیشتری در بین جانوران برخوردار هستند لذا تنوع آوایی بیشتری را در بین پرندگان شاهد هستیم. دلیل دیگری که تحلیل صدای پرندگان امروزه مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته تاثیر گذاری تغییرات مکانی و زمانی بر صدای پرندگان است که همین عامل باعث می شود ما در زمان های مختلفی آواهای مختلفی را از پرندگان بشنویم.

چه اطلاعتی را می توان با استفاده از تحلیل صدای پرندگان به دست آورد؟

در سال های اخیر پژوهشگران توانسته اند اطلاعات بسیار ارزشمندی را از تحلیل صدای پرندگان به دست آورند. با تحلیل صدای پرندگان می توان کیفیت زیست محیطی مناطق شهری و زیستگاه های طبیعی را ارزیابی کرد. شاید برایتان جالب باشد که می توان با استفاده از تحلیل صدای پرندگان به تغییرات اقلیمی پی برد. در سال های اخیر به دلیل گرم شدن زمین مهاجرت پرندگان دچار تغییر زمان بندی شده لذا همین عامل باعث ایجاد تغییرات در آواهای پرندگان شده است.

کاربرد تحلیل صدای پرندگان برای پرنده نگران

یکی از کاربرد های مهم تجزیه و تحلیل صدای پرندگان شناسایی گونه های مختلف پرندگان و رفتارشناسی پرندگان می باشد (در اینجا تاکید بر پرندگان خشکی زی و آوازخوان است). شاید شما علاقه مند باشید یک پرنده نگر بشوید و توانایی شناسایی پرندگان محیط اطراف خود را داشته باشید و رفتار آن ها را بیشتر بدانید و درک کنید لذا شما بدون هیچ نیازی به دوربین دوچشمی و دروبین عکاسی می توانید با استفاده از ضبط و تحلیل صدای پرندگان آن ها را شناسایی کنید اما چطور می توان بدون هیچ دورینی و پرندگان مشاهده را شناسایی کرد ؟

ابزار ضبط و تحلیل صدای پرندگان

امروزه دستگاه های مختلفی برای ضبط آوای پرندگان وجود دارد که بعضی از این دستگاه شامل میکرفون هایی هستند که به تلفن همراه متصل شده و بعضی دیگر به ضبط کننده های صدا متصل می شوند. دستگاه هایی نیز طراحی شده که شما می توانید با نصب آن در مناطق شهری و زیستگاه های طبیعی صدای پرندگان را در طول روز با بالاترین کیفیت ممکن ضبط کنید.

ابزارهای ضبط و تحلیل صدای پرندگان:

1. نرم افزارهای مختلفی برای گوشی
2. نرم افزار های سیستم های کامپیوتری
3. دستگاه های اکوستیک
4. میکروفون و ریکوردر

الگوهای طیفی صدای پرندگان مهمترین عامل شناسایی انواع گونه های پرندگان می باشد. شما می توانید با استفاده از کلیدهای مختلفی که برای صدای پرندگان وجود دارد پرندگان اطراف خود را با کمک از آواهای آن ها شناسایی کنید حتی می توانید به این موضوع پی ببرید که پرندگان با آوایی که تولید می کنند چه پیامی را منتشر می کنند.

ویژگی های اکوستیک صوتی پرندگان:

1. شدت صوتی
2. فرکانسی صوتی
3. زمان صوت

تحلیل آوای پرندگان بر چه اساسی صورت می گیرد؟

تحلیل صدای پرندگان بر اساس ویژگی های اکوستیک پرندگان صورت می گیرد. که این ویژگی ها شامل شدت صوتی آوای پرنده، فرکانس صوتی پرنده و زمان آوایی پرنده می باشد. بر اساس این سه ویژگی آواهای پرندگان توسط نرم افزارهای مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. اما شاید برای شما غیرقابل درک باشد که از روی تحلیل صدای پرندگان چگونه می توان به کیفیت و مخاطرات محیط زیستی مناطق زیستگاهی پی برد. نتایج پژوهش هایی که بر روی صدای پرندگان انجام شده نشان می دهد آوای پرندگان شاخص بسیار مناسبی برای ارزیابی کیفیت محیط زیست مناطق شهری و زیستگاه های طبیعی است.

نتایج تحلیل صدای پرندگان:

1. ارزیابی تنوع زیستی پرندگان
2. ارزیابی تغییرات اقلیمی
3. ارزیابی آلودگی های صوتی
4. ارزیابی تغییرات ساختارهای لکه های کاربری ها
5.  ارزیابی مخاطرات محیط زیستی
6. ارزیابی کیفیت زیستگاه ها
7. رفتارشناسی پرندگان
8. شناسایی گونه های پرندگان
9. برآورد جمعیت پرندگان
10. شناسایی گونه های مهاجم

پیش بینی آلودگی های صوتی مناطق شهری با استفاده از تحلیل صدای پرندگان

به دلیل توسعه شهرنشینی کاربری های مختلفی نیز ایجاد شده. کاربری هایی مانند مراکز صنعتی که بیشترین آلودگی های صوتی را در شهرها تولید می کنند. این آلودگی های صوتی روی صدای پرندگان تاثیر بسزایی داشته است. به صورتی که این آلودگی ها باعث شده نوع و تنوع صدای پرندگان شهری با پرندگان مناطق زیستگاهی متفاوت باشد. تحقیقات نشان می دهد پرندگان شهری برای مقابله با آلودگی صوتی از آواهایی استفاده می کنند که فرکانس و شدت صوتی بیشتری داشته باشد. حتی این تحقیقات نشان داده است پرندگان شهری در زمان هایی که آلودگی صوتی در بالاترین حد خود است تمایل کمتری به آوازخوانی و تولید آوا دارند. لذا امروزه پژوهشگران با استفاده از ضبط و تحلیل صدای پرندگان توانسته اند آلودگی های صوتی را در مناطق شهری پیش بینی کنند و تاثیرات آن را بر رفتار پرندگان مورد بررسی قرار دهند.

پیش بینی تغییرات تنوع زیستی پرندگان با استفاده از تحلیل صدای پرندگان

با توجه به اینکه اکثر پرندگان برای ارتباطات خود از آوا استفاده می کنند و همینطور هر پرنده ای آوای مخصوص خود را دارد می توان تنوع زیستی بسیاری از مناطق شهری و غیر شهری را براورد کرد. امروزه روش های مختلفی برای براورد تنوع زیستی پرندگان است ولی بهترین روشی که می توان از آن برای تغییرات تنوع زیستی استفاده کرد تجزیه و تحلیل صدای پرندگان می باشد. در این روش می توان حتی پرندگان شبزی مانند جغد ها را هم شناسایی کرد. با توجه به اینکه پرندگان در فرکانس های مشخصی آوازخوانی می کنند تحلیل این صداها با سهولت رو به رو می شود. در بعضی اوقات نیز می تواند با تحلیل این آواها ورود گونه های مهاجم را نیز مورد تشخیص داد.

تحلیل صدای پرندگان برای چه کسانی کاربرد خواهد داشت:

1. پرنده شناسان
2. پرنده نگران
3. دانشجویان محیط زیست
4. اکولوژیست ها
5. زیست شناسان
6. کارشناسان حیات وحش
7. طراحان فضاهای سبز و مدیران شهری

در نهایت می توان با تجزیه و تحلیل صدای پرنده ها در طبیعت یا در واقع همان آوای پرندگان در طبیعت و دیگر گونه های جانوری مدیریت بهتری را برای مناطق شهری و زیستگاه های طبیعی درنظر گرفت. همین طور می توان تغییرات کیفی زیست محیطی زیستگاه ها را در آینده پیش بینی  و برای بهبود کیفیت زیست محیطی مناطق تصمیم گیری های بهتری انجام داد.